สมเด็จพระเทพฯ เสด็จในการกรองดอกรักชั้นเรือนยอดชั้นที่ ๙ พระจิตกาธานด้วยพระองค์เองถวายแด่งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวง ร.๙

สมเด็จพระเทพฯ เสด็จในการกรองดอกรักชั้นเรือนยอดชั้นที่ ๙ พระจิตกาธานด้วยพระองค์เองถวายแด่งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวง ร.๙

เมื่อวันที่ ๒๐ กันยายน ที่ผ่านมา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จะเสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ ในการกรองดอกรักชั้นเรือนยอดชั้นที่ ๙ พระจิตกาธาน ขณะที่ กองศิลปกรรม สำนักพระราชวัง เผยการจัดทำเครื่องประดับพระจิตกาธานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวง ร.๙ ที่อาคารโรงโขน โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ในพระบรมมหาราชวัง นายบุญชัย ทองเจริญบัวงาม นักจัดการงานในพระองค์ ชำนาญการ กองศิลปกรรม สำนักพระราชวัง เผยถึงรูปแบบการจัดทำเครื่องสดประดับพระจิตกาธาน ในการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ โดยแบ่งออกเป็น ๓ ส่วน ประกอบด้วย งานแทงหยวก งานแกะสลักของอ่อน (เครื่องถม) งานกรองดอกไม้ (ดอกไม้ประดิษฐ์) นายบุญชัย ได้กล่าวว่า สำหรับโครงสร้างพระจิตกาธานครั้งนี้เป็นทรงบุษบกชั้นเรือนยอด ๙ ชั้น โดยฐานมีความยาว ๖.๕๐ ม. กว้าง ๓.๘๕ ม. และสูงโดยประมาณ ๑๑ ม. เทียบเท่าตึก ๓ ชั้น นับเป็นพระจิตกาธานที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์ไทย ทั้งนี้ ยังคงความละเอียดและถูกต้องตามจารีตประเพณีของราชสำนัก ทำให้มีขนาดลวดลายใหญ่เป็นพิเศษ

๑.งานแทงหยวก จะนำไปประดับในส่วนต่างๆ ของพระจิตกาธาน อาทิ ชั้นเรือนยอด แบ่งเป็นลายหยวกชั้นเรือนยอดฉัตร ๙ ชั้น และลายหยวกชั้นรัดเกล้า โดยชั้นรัดเกล้า เป็นลายแทงหยวกลายกระจังและลายเฟื่อง ซึ่งอ้างอิงจากรูปแบบดั้งเดิมของพระจิตกาธานถวายพระเพลิงพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ ๕, ชั้นรัดเอว (ประดิษฐานพระโกศจันทน์) เป็นลายกลีบบัวจงกลซ้อนกาบลาย ๕ ชั้น, ชั้นเรือนฟืน ไว้สำหรับวางฟืนไม้จันทน์ ซึ่งจะมีเสาเล็ก ๘ ต้น ประดับด้วยหยวกแทงลายเถาไขว้โดยมีเลขเก้าไทย (๙) อยู่ในวงลายเถา ซึ่งออกแบบมาเป็นพิเศษเพื่อแสดงถึงสัญลักษณ์ในหลวงรัชกาลที่ ๙ 
๒.งานแกะสลักของอ่อน หรือเครื่องสดประดับหน้าหยวก (หยวกถม) เป็นการใช้เทคนิคกดพิมพ์ลายถมจากเปลือกมะละกอดิบสีเขียวซ้อนชั้นเนื้อมะละกอสีขาว เป็นลายประดับตามชั้นพระอิสริยยศ ประกอบด้วย ๓ ลาย ได้แก่ ลายดอกประจำยาม ลายดอกจอก และลายใบเทศ
๓.งานกรองดอกไม้ ได้นำดอกปาริชาต ซึ่งเป็นดอกไม้ในตำนานบนชั้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีกลิ่นหอมไกล ๕,๐๐๐ โยชน์ เมื่อครั้นใครได้ดมกลิ่นก็จะระลึกอดีตชาติได้ เปรียบเสมือนเหล่าพสกนิกรชาวไทยตราตรึงความทรงจำในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ นำมาทำเป็นดอกไม้ไหวประดิษฐ์ปักด้านบนของรอบชั้นรัดเกล้า จำนวน ๗๐ ดอก เปรียบดั่ง ๗๐ ปีการครองราชย์ โดยประดิษฐ์จากกลีบดอกกล้วยไม้และกลีบดอกบานไม่รู้โรยประดับด้วยปีกแมลงทับและเมล็ดธัญพืช
ส่วนดอกไม้เฟื่องประดิษฐ์ประดับใต้แผงหยวกชั้นรัดเกล้า โดยใช้กลีบดอกบานไม่รู้โรยย้อมเป็นสีเหลือง ซึ่งเป็นสีคล้ายวันพระราชสมภพ และสีชมพูอมแดง ซึ่งเป็นสีกำลังวันของในหลวงรัชกาลที่ ๙ ซึ่งเกสรใช้เมล็ดธัญพืช อาทิ ข้าวเปลือก เมล็ดข้าวโพด ถั่วเขียว ถั่วแดง ซึ่งล้วนเป็นผลผลิตจากเมล็ดพันธุ์พืชที่ได้พระราชทานให้แก่เกษตรกรนำไปเพาะปลูก ขณะที่เกสรชั้นในสุดทำจากพลอยนพรัตน์ ๙ ดวง จากจังหวัดจันทบุรี ตรงกลางประดับด้วยเพชรแท้ ๒ สตางค์ ล้อมรอบด้วยอัญมณี ๘ สีประดับ ขณะเดียวกันดอกปาริชาตจะมีกลิ่นหอมซึ่งได้จากการอบร่ำด้วยน้ำปรุงสูตรเครื่องหอมของราชสำนัก

นอกจากนี้ ยังมีดอกปาริชาตสด จำนวน ๑๖ ดอก เปรียบเสมือนดอกไม้ที่ร่วงลงมาจากสรวงสวรรค์ ๑๖ ชั้น โดยจะประดับหน้าพระหีบจันทน์ ทำจากกลีบดอกกล้วยไม้สีเหลือง และสีม่วงอมแดง มีความพิเศษตรงเถาจะเย็บจากใบแก้ว เป็นการกรองดอกไม้แบบชาววัง ในกาลนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จะเสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ ในการกรองดอกรักชั้นเรือนยอดชั้นที่ ๙ ซึ่งเป็นชั้นสูงสุดของพระจิตกาธาน
ขอบคุณภาพประกอบบางส่วนและข่าวจาก แนวหน้า 
ที่มา FB: เรารัก สมเด็จพระเทพ ฯ : Our Beloved Princess Maha Chakri Sirindhorn @MahachakriSirindhorn