ทุกพระองค์จะได้อยู่พร้อมกัน!!! เปิดประวัติสุสานหลวงวัดราชบพิธฯ สถานที่เก็บพระสรีรางคาร ต้นราชสกุลมหิดล

ตามโบราณราชประเพณีหลังจากที่เสร็จพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ ในวันรุ่งขึ้นสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ จะเสด็จมาทรงเก็บพระอัฐิลงพระโกศด้วยพระองค์เอง โดยจะทรงเก็บพระอัฐิอย่างละชิ้นจนครบพระสรีระ สำหรับพระอัฐิของพระมหากษัตริย์ ตามราชประเพณีจะอัญเชิญพระโกศไปประดิษฐาน ๒ แห่งคือ พระโกศที่หนึ่งประดิษฐานที่ "หอเก็บพระอัฐิ" ซึ่งอยู่ในพระบรมมหาราชวัง และพระโกศที่ ๒ อัญเชิญไปประดิษฐานยัง "วัดประจำพระองค์" ส่วนพระอัฐิที่เหลือก็จะให้พระราชโอรส พระราชธิดา และพระประยูรญาติที่ใกล้ชิดเก็บไว้บูชา จากนั้นเจ้าหน้าที่ก็จะทำการแปรสภาพพระอัฐิให้เป็นพระราชสรีรางคาร พระสรีรางคาร เพื่อนำไปบรรจุไว้ยังวัดประจำพระองค์ หรือสุสานหลวง

 

 

สำหรับพระบรมอัฐิ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ จะอัญเชิญโดยพระที่นั่งราเชนทรยานไปประดิษฐาน ณ พระวิมานบนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ขณะที่พระบรมราชสรีรางคาร จะอัญเชิญไปบรรจุยัง พระถ้ำศิลาที่ฐานชุกชีพรประธานพระอุโบสถวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ก่อนจะนำไปบรรจุ ณ ฐานองค์พระพุทธชินสีห์ที่วัดบวรนิเวศวิหารวัดบวรนิเวศวิหาร สถานที่ประทับขณะพระองค์ ทรงพระผนวช

ทั้งนี้ หนึ่งในสถานที่บรรจุพระสรีรางคาร พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ คือ สุสานหลวง ภายในวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ซึ่งสถานที่เก็บพระสรีรางคารของต้นราชสกุลมหิดล อันประกอบไปด้วยพระชนก(พ่อ) พระชนนี(แม่) และพระเชษฐภคินี(พี่สาว) ได้กลับมาอยู่ทีเดียวกันอีกครั้ง ซึ่งในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง "สุสานหลวง" ขึ้นในวัดราชบพิธฯ ด้วยมีพระราชประสงค์จะให้ผู้ที่มีความรักใคร่ห่วงใยอย่างใกล้ชิด คือ พระมเหสี เจ้าจอมมารดา และพระราชโอรส พระราชธิดา ได้อยู่ร่วมกัน หลังจากที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ในทั่วไปจะเป็นการสร้างอนุสาวรีย์ของพระมเหสี หรือเจ้าจอมมารดา เพื่อให้ลูกได้อยู่กับแม่ หรืออย่างน้อยในบ้านของแม่ เว้นแต่ในกรณีพระราชโอรสหรือพระราชธิดาสิ้นพระชนม์ก่อนพระมารดา ก็สร้างอนุสาวรีย์ของพระเจ้าลูกเธอพระองค์นั้นไปก่อน

 

 

ในสุสานหลวงนั้นจะมีอนุสาวรีย์ที่สำคัญ เป็นเจดีย์ทองอยู่ 4 องค์ ตั้งเรียงตามลำดับจากทิศเหนือไปทิศใต้ ซึ่งแต่ละองค์จะมีชื่อที่คล้องจองกัน ภายในจะเป็นห้อง สำหรับบรรจุพระอัฐิ (กระดูก) หรือพระสรีรางคาร (เถ้ากระดูก) ตามสายต้นสกุลตามชื่อเจดีย์นั้น 

-  อนุสรณ์สถานสุนันทานุสาวรีย์ พระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี
-  อนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา พระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี
-  อนุสรณ์สถานเสาวภาประดิษฐาน พระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ
-  อนุสรณ์สถานสุขุมาลนฤมิตร์ พระราชทานแก่พระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี

ทั้งนี้ ขออนุญาตนำเสนอ "อนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา" ซึ่งภายในบรรจุพระสรีรางคารของพระราชโอรสและพระราชธิดาในสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) ต้นราชสกุลมหิดล ภายในบรรจุพระอัฐิและพระสรีรางคาร ของพระองค์ต่างๆ ดังนี้

 

ภาพอนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา ภายในสุสานหลวง วัดราชบพิธฯ

 

- พระราชสรีรางคาร สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศฯ (ลุง ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระศพ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าวิจิตรจิรประภาฯ (ป้า ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัยฯ (ลุง ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระสรีรางคาร สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ฯ (ป้า ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิราภรณ์โสภณ พิมลรัตนวดี (ป้า ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระศพ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิง (ยังไม่มีพระนาม) (อา ของรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระราชสรีรางคาร สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรมฯ (ต้นราชสกุลมหิดล พ่อรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระราชสรีรางคาร สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (แม่รัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาฯ (พี่สาวรัชกาลที่ ๘ และ ๙)
- พระบรมราชสรีรางคาร พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ ๙)

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร จึงนับเป็นสถานที่ ที่ทั้งพระองค์ พระชนก พระชนนี และพระเชษฐภคินี จะได้กลับมาอยู่ใกล้กันในสถานที่แห่งนี้อีกครั้ง

 

สำหรับพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล รัชกาลที่ ๘ พระอัฐิได้ถูกอัญเชิญประดิษฐาน ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง ส่วนพระสรีรางคาร บรรจุอยู่ที่วัดสุทัศน์เทพวราราม ซึ่งเป็นวัดประจำรัชกาลของพระองค์ แม้ว่าพระสรีรางคารของรัชกาลที่ ๘ จะไม่ได้อยู่พร้อมหน้ากันในสกุลมหิดลที่วัดราชบพิธฯ แต่ในส่วนพระอัฐิก็ได้อยู่พร้อมหน้ากันครบทุกพระองค์ในสายสกุลมหิดล ทั้งพระบรมชนก สมเด็จย่า สมเด็จพระพี่นาง ในหลวงรัชกาลที่ ๘ และในหลวงรัชกาลที่ ๙ ได้ถูกอัญเชิญขึ้นประดิษฐานไว้เคียงข้างกัน ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง ทั้งราชสกุล

 

 

ขอบคุณข้อมูล wikipedia