วันหยุดเดือน 6 นี้ชวนเที่ยวงานนมัสการ-บุญบั้งไฟต้นพระศรีมหาโพธิ์วัดต้นโพธิ์

วันที่ 12 พ.ค.2560  ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ช่วงกลางเดือน 6 ไทยนี้ มีงานประเพณี ที่สำคัญคือ งานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ – บุญบั้งไฟ ของวัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ หมู่ 6 ต.โคกปีบ อ.ศรีมโหสถ จ.ปราจีนบุรี  เป็นประเพณีที่ยิ่งใหญ่ในช่วงเทศกาลวิสาขบูชา ที่จะนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ เป็นต้นเดียวกันกับพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ โดยไม่ต้องเดินทางไกลไปถึงสังเวชนียสถานประเทศอินเดีย ซึ่งได้มีการกล่าวไว้เป็นหลักฐานว่า  ... งานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์   เป็นงานประเพณี  ที่มีมาแต่โบราณกาล  งานนี้จัดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 5ของทุกปี  โดยจะจัดงานในวันขึ้น 13 – 14  - 15  ค่ำ  เพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนา  ซึ่งได้แก่ต้น ต้นศรีมหาโพธิ์  ที่เชื่อกันว่า เป็นต้นโพธิ์ที่นำหน่อมาจากเมืองพุทธคยา ประเทศอินเดีย  มีอายุประมาณ 1,000 ปีมาแล้ว กิจกรรมของงานได้แก่  การปิดทองนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ และมีมหรสพสมโภช  เช่น ลิเก  ภาพยนตร์  หมอลำ  เป็นต้น

 

ทรงกล่าวถึงงานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ว่า “...มีพระบาทจำลอง ฤดูเดือน 5  ราษฎรพากันไปไหว้ต้นโพธิ์  และพระบาท  มาแต่ไกลจากเมืองพนมสารคาม  ท่าประชุม  และที่อื่น ๆ  เป็นตลาดนัดซื้อขายจอแจกัน 2 วัน 3 วัน และมีดอกไม้เพลิงบ้องไฟเป็นต้น  มาจุดในการนักขัตฤกษ์นี้...”  กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนต้นศรีมหาโพธิ์ ขึ้นเป็นโบราณสถานของชาติ โยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 52  ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม 2478  และ  ประเพณีบุญบั้งไฟ  ปรากฏเป็นหลักฐานอีกครั้งล่าสุด  เมื่อประมาณ 50 ปีมาแล้ว  ผู้ที่ริเริ่มในการจัดคือ  พระครูวิมลโพธิเขต ( จำปาธมมกาโม ) เจ้าคณะตำบลโคกปีบ  กิจกรรมของงาน ได้แก่ การประกวดการจุดบั้งไฟ ที่ขึ้นนานที่สุด  มีการรำเซิ้งบั้งไฟเพื่อขอฝน  การประกวดขบวนรำเซิ้ง  ซึ่งจะมีคณะรำเซิ้งมาจากหมู่บ้านต่าง ๆในจังหวัด และต่างจังหวัดมาร่วมงานมากมาย เช่น สระแก้ว ยโสธร เป็นต้น  (วัฒนธรรมพัฒนาการทางประวัติศาสตร์เอกลักษณ์ และ ภูมิปัญญา จังหวัดปราจีนบุรี โครงการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542 : หน้า 11 , 12)

 

ส่วน ประเพณีการทำบุญบั้งไฟ เป็นประเพณีสำคัญของจังหวัดปราจีนบุรี  งานนี้จัดขึ้นที่วัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ  อำเภอศรีมโหสถ ในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6  ... ซึ่งได้มีการกล่าวในพระราชหัตเลขา ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องเสด็จประพาสมณฑลปราจีนบุรี ร.ศ. 127 ทรงกล่าวถึงต้นโพธิ์ว่า  “... ดงศรีมหาโพธิ์นี้  ได้ชื่อจากต้นโพธิ์ต้นหนึ่ง  ซึ่งว่าเป็นต้นโพธิ์เก่าแก่ เป็นที่นับถือสักการบูชา”  พระครูภาวนามหาโพธิ เจ้าอาวาสวัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ กล่าวว่า “ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ เป็นต้นโพธิ์ต้นเดียวกันกับที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้  ที่พุทธศาสนิกชนศรัทธานำหน่อมาจากเมืองพุทธคยาประเทศอินเดีย  ในแต่ละวันจะมีผู้คนเดินทางนมัสการเพื่อความเป็นสิริมงคลทุกวัน  ทุก ๆ ปี จะมีการจัดประเพณีนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ – บุญบั้งไฟ 1 ปี มี 2ครั้ง คือกลางเดือน 5 กับช่วงกลางเดือน 6 ไทย” พระครูภาวนากล่าว

 

และกล่าวต่อไปว่า “ นอกจากนี้ ยังมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หลังจากนำกำลังทหารกว่า 500 คนตีฝ่าทัพพม่าออกมาจากกรุงศรีอยุธยา ทางทิศตะวันออกผ่าน จ.นครนายก เข้ามาเมืองปราจีนบุรี ข้ามแม่น้ำปราจีนบุรีที่วัดกระแจะ ได้มาตั้งพักทัพที่ดงศรมหาโพธิ์ พม่าติดตามมา ได้ทำศึกครั้งแรกรบได้รับชัยชนะก่อนไปตั้งมั่นที่เมืองจันทบุรีก่อนกอบกู้เอกราช” พระครูภาวนา กล่าว  ด้านนางบุญอยู่ พันธุ์ดี อายุ 80ปี เลขที่107หมู่ 6ต.โคกปีบ อ.ศรีมโหสถจ.ปราจีนบุรี แม่ค้าขายก๋วยเตี๋ยวหน้าวัดต้นโพธิ์ กล่าวว่า “ขายก๋วยเตี๋ยวหน้าวัดมา30กว่าปี ตั้งแต่เริ่มรู้ความ   พบเห็นประเพณีนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ – บุญบั้งไฟ  มาตั้งแต่เด็กเล็กที่ชาวบ้านถือปฏิบัติสืบทอดต่อ ๆ กันมาช้านานรุ่นต่อรุ่น  ต่อเนื่องกันมายาวนาน  โดยงานมี 2 ครั้งคือกลางเดือนห้า และกลางเดือน 6 จะมีการนำสาวลาวพวน ผู้เฒ่าผู้แก่ออกมาเซิ้งบั้งไฟ พร้อมจุดบั้งไฟเสี่ยงทายในการทำนา การขอฟ้าขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล โดยดูกันว่าหากบั้งไฟขึ้นสูงไม่แตกปีนั้นฝนฟ้า น้ำ ดีการเกษตรได้ผล หากบั้งไฟตกลงมาแตกเป็นเสี่ยงปีนั้นฝนฟ้าแล้ง การเกษตรไม่ได้ผล พร้อม กับมีมหรสพสมโภชทั้ง ลิเก ,รำวง การขายสินค้า ผู้คนหลั่งไหลมาร่วมงานบุญนมัสการหนาแน่น อยากให้สืบทอดประเพณีดังกล่าวที่นับวันจะสูญหายไป เป็นขวัญและกำลังใจชาวบ้าน และผู้คนเข้าวัดเข้าวากันมาก ๆ ”นางบุญอยู่กล่าว

 

ขณะที่นายธวัชชัย   ขยันยิ่ง ประธานสภาวัฒนธรรม อ.ศรีมโหสถ กล่าวว่า  “ในปีนี้ได้มีการห้ามจุดบั้งไฟทั้งนี้อ้างถึง คำสั่ง คณะ คสช.ทั่วประเทศ ในการออกให้กับกระทรวงมหาดไทยสู่จังหวัดต่าง ๆ หากจะให้มีการจุดบั้งไฟได้ต้องทำเป็นประกาศของแต่ละจังหวัดรองรับในความปลอดภัยในชีวิต – ทรัพย์สิน รวมถึงป้องกันการพนันขันต่อ และ ปรากฏว่าในส่วนของ จ.ปราจีนบุรี ยังไม่ได้มีการทำประกาศของจังหวัดปราจีนบุรี ในการกำหนดกฏเกณฑ์ให้มีการจุดบั้งไฟ ซึ่งทาง อ.ศรีมโหสถ โดยนายอำเภอ จึงไม่สามารถอนุญาตให้จุดบั้งไฟได้ ปี้ จึงไม่สามารถจุดบั้งไฟได้ ที่จะได้มีการพูดคุยกับทุกฝ่าย ไม่ให้ประเพณีดังกล่าวหายไป”นายธวัชชัย   กล่าว แม้งานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ – บุญบั้งไฟ ปีนี้ ที่จัดระหว่างวันที่ 5 -14 พ.ค.60 จะไม่มีบั้งไฟใกล้กรุงเทพฯให้ได้ชม  แต่ภายใน  มีสิ่งศักดิ์สิทธิให้ได้ปิดทองเพื่อเป็นสิริมงคล อาทิ หลวงพ่อพุทธสุขโข ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ,ปิดทองต้นพระศรีมหาโพธิ์ ,รอยพระพุทธบาทจำลอง เพื่อความเป็นสิรมงคล  รอบ ๆ ระเบียงคตยังมีพระประจำวันเกิดให้ทำบุญ – ถวายสังฆทาน และกราบไหว้พระพุทธรูปปางต่าง ๆ อีกกว่า 20 องค์  พร้อมกันนี้ ยังมีการจัดจำหน่ายสินค้าพื้นบ้าน ให้พักผ่อนอีกด้วย  พร้อมกันนี้ ในพื้นที่ใกล้เคียงกัน  ยังสามารถไปนมัสการรอยพระพุทธบาทคู่ที่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุดในประเทศขนาดความกว้างกว่า1.50 เมตร  อายุกว่า 1,500 ปี ที่โบราณสถานวัดสระมรกต และหลวงพ่อทวารวดี พระพุทธรูปสมัยทวารวดีปางเสด็จจากดาวดึงส์ ประดิษฐานที่วิหารหน้าที่ทำการอำเภอศรีมโหสถ ได้อีกด้วย

 

 

 

ภาพ/ข่าว มานิตย์ สนับบุญ    ผู้สื่อข่าวภูมิภาค   สำนักข่าวทีนิวส์   จ.ปราจีนบุรี