ใครถูก...ใครผิด?!! สุวินัยโพสต์เฟซบุ๊กตอบประเด็นวิวาทะเรื่อง "จิตว่าง" ของสองปราชญ์แห่งสยาม!!

หลังจากที่สำนักข่าวทีนิวส์ได้หยิบยกประเด็น “วิวาทะ” ระหว่าง “ท่านพุทธทาสภิกขุ” กับ “ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช” มาปัดฝุ่นนำเสนอเพื่อให้ทบทวนกันใหม่อีกครั้งนั้น  ล่าสุด ดร.สุวินัย ภรณวลัย ได้โพสต์ข้อเขียนเรื่อง “บทคำนึงถึง ‘วิวาทะจิตว่าง’ ของสองปราชญ์แห่งสยาม” ลงในเฟซบุ๊ก เพื่อทำความเข้าใจเหตุการณ์วิวาทะอันลือลั่นเมื่อห้าสิบกว่าปีก่อน

ข้อเขียนนี้แม้จะสั้น แต่ก็ให้มุมมองที่มีประโยชน์ในแง่ของการใช้เป็นหลักคิดและหลักปฏิบัติภาวนาได้อย่างน่าสนใจ

ดร.สุวินัย เขียนไว้ว่า ...

 

ดร.สุวินัย ภรณวลัย

บทคำนึงถึง “วิวาทะจิตว่าง” ของสองปราชญ์แห่งสยาม / สุวินัย ภรณวลัย

 

ก่อนอื่นผมต้องขอออกตัวก่อนว่า ผมใช้ความได้เปรียบของภูมิปัญญาจิตวิญญาณเชิงบูรณาการ (Integral Spirituality Wisdom) ที่ตกผลึกแล้วในศตวรรษที่ ๒๑ มาทำความเข้าใจเหตุการณ์ “วิวาทะจิตว่าง” อันลือลั่นเมื่อ ๕๓ ปีก่อน ระหว่างอาจารย์คึกฤทธิ์กับท่านพุทธทาส

จริง ๆ แล้ว ผมไม่คิดว่ามันเรียกว่า “วิวาทะ” ได้ เพราะโทนทั้งหมดมันเป็นแค่การโต้แย้งอย่างชาญฉลาดและมีประเด็นของอาจารย์คึกฤทธิ์เท่านั้น

ข้อเสนอของท่านพุทธทาสเรื่อง “ทำงานด้วยจิตว่าง” เป็นความคิดที่ดี แต่มีจุดอ่อนจริง ๆ ในสายตาของนักภาวนา เพราะท่านไปตีความเชิงภาษาคนว่าหมายถึง “การทำงานด้วยจิตที่ไม่เห็นแก่ตัว” ซึ่งเป็นแค่การชูสโลแกนทางความคิดเท่านั้น ทำให้ยากในการปฏิบัติจริง  จึงเห็นได้ชัดว่า ระบบปฏิบัติที่ท่านพุทธทาสเสนอนั้นยังติดกับดักของความคิดอยู่ มิอาจเทียบได้เลยกับระบบปฏิบัติของพระป่าในยุคเดียวกัน แต่ไม่เป็นที่รับรู้ในวงกว้างสมัยนั้น

“รู้กาย รู้ลม รู้จิต รู้ว่าง” ... สำหรับนักภาวนาแล้ว “จิตว่าง” เป็นภาวะที่ต้องรู้ มิใช่ต้องคิด  รู้ว่างจึงต่างจากการคิดให้จิตว่าง และกว่าจะฝึกถึงรู้ว่างได้ต้องผ่านการฝึกรู้กาย รู้ลม รู้จิต มานานปีนับครั้งไม่ถ้วน

นี่มิใช่สภาวะจิตที่คนทั่วไปที่มิใช่นักภาวนาที่ช่ำชองจะเข้าถึงได้เลย!!

อาจารย์คึกฤทธิ์ท่านมองขาดในจุดอ่อนการนำเสนอเรื่อง “การทำงานด้วยจิตว่างของท่านพุทธทาส” ท่านจึงไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

แต่การอ้างของอาจารย์คึกฤทธิ์นั้นไม่ถูกต้องที่บอกว่า การทำจิตว่างเป็นกิจกรรมของพระอรหันต์ ไม่เกี่ยวกับฆราวาส

ขณะที่ในยุคนี้เราทราบกันดีแล้วว่า สิ่งที่ท่านพุทธทาสเรียกว่า “จิตว่าง” นั้น จริง ๆ แล้วหมายถึงการหมั่น “ดูจิต” ดูความคิดเป็นพัก ๆ ในระหว่างที่ทำงานต่างหาก เพื่อเข้าถึงสภาวะรู้ที่ไม่ใช่สภาวะคิด

ตรรกะของอาจารย์คึกฤทธิ์ที่คงสภาพ “ทวิภาวะ” (Dualism) แบบแยกขาด “โลกิยะ” กับ “โลกุตระ” โดยสิ้นเชิง จึงเป็นข้ออ้างของอัตตาที่จะปฏิเสธการบรรลุธรรมแบบข้าง ๆ คู ๆ เท่านั้นเอง

ขณะที่ท่านพุทธทาสต่างหากที่ชอบธรรมกว่าในการเสนอแนวทางเชื่อม “โลกิยะ” กับ “โลกุตระ” เข้าด้วยกันผ่านการทำงานด้วยจิตว่าง

เพียงแต่ระบบปฏิบัติของท่านยังไม่สมบูรณ์เหมือนของพระป่าเท่านั้นเอง

(ที่มา : https://www.facebook.com/suvinaip?hc_ref=SEARCH&fref=nf)

 

พุทธทาสภิกขุ

 

ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช

-----------------------------------------------------------

ณัฐวุฒิ/สำนักข่าวทีนิวส์ : รายงาน

ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติม:แลกกันคนละหมัด!! ชมกันอีกครั้ง...กับการโต้เถียงอันลือลั่นในประวัติศาสตร์ระหว่าง "พุทธทาส" กับ "คึกฤทธิ์"!!

"เราไม่อยากตายคาพวงกุญแจ" เพราะไม่มีใจที่ยึดติด วาระสุดท้ายก่อนมรณภาพท่านพุทธทาสทิ้งธรรมบทที่ว่า "โลงศพของอาตมา ก็คือ ความดีที่ทำไว้ในโลก"