สุดยอดความคิด!! ชาวสุโขทัย ผลิตย่ามลายโบราณเอกลักษณ์ของชาวไทยพวนบ้านหาดเสี้ยว สร้างรายได้ให้กับครอบครัวเป็นกอบเป็นกำ (มีคลิป)

อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัยมีชื่อเสียงทางด้านการทอผ้ามาเนิ่นนาน นอกจากผ้าทอพื้นเมือง ผ้าทอตีนจกหาดเสี้ยวแล้ว ล่าสุดยังมีการนำย่ามเก่า 50 ปี มาแกะลายและทอใหม่จนเป็นที่นิยม และเป็นกระแสสะพายย่ามต๋ามใจ ซึ่งได้รับความนิยมทั้งคนหนุ่ม คนสาว ถึงกับมีการตั้งกลุ่มผู้นิยมการสะพายย่ามเลยทีเดียว

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บ้านเลขที่ 74/4  หมู่ 4 ชุมชนบ้านใหม่ ต.หาดเสี้ยว อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ที่สืบทอดการทอย่ามแดงระแหง ที่ชาวไทยพวนเรียกสืบทอดกันมา โดยนางจร แก้วตา อายุ 74 ปี เล่าว่า สีแดงคือสีของย่าม ส่วนคำว่าระแหงนั้นมาจาก ในสมัยที่ชาวไทยพวนไปค้าขายที่ อ.สวรรคโลก โดยไปค้าขายกับชาวตาก ที่คนพื้นเมืองเรียกว่าชาวระแหง เมื่อเกิดการแลกเปลี่ยนสินค้า ก็มีการแลกเปลี่ยนย่ามกลับมาด้วย และมีการนำมาต่อเสริมลาย จนเป็นเอกลักษณ์ของชาวไทยพวนบ้านหาดเสี้ยว อีกทั้ง ป้าจร เองยังไปพบยามแดงลักษณะนี้ในกำปั้นเก็บของของแม่ตนเอง คือยายคอย กากะทิง ซึ่งหากยังมีชีวิตอยู่จะ อายุ 111 ปี โดยพบย่ามลายดอกผึ้ง และลายบ่าง ซึ่งเป็นลายหลัก อีกทั้งเจอลายใหม่ไม่เคยเจอมาก่อนเป็นลาย ตัว X ที่แม่คอยทำไว้ ก่อนที่จะเลียชีวิต และมีการใช้งานแล้ว แต่สีสันยังสดใส แม้อายุย่ามจะผ่านมากว่า 50 ปี และป้าจรกำลังจะนำมาแกะลายเพิ่ม ป้าจรเล่าว่าการทอย่ามนั้นจะทอเป็นผืน จำนวนสองผืน คือสาย และตัว จากนั้นจะนำมาต่อด้วยการใช้เข็มเนาเก็บตัวและสายเข้าด้วยกัน แต่งย่ามด้วยการถักลายกระดูกปลา แถวเดียวบ้าง สองแถวบ้าง และตบแต่งตามความคิด จากนั้นจะเย็บซับใน ส่วนใหญ่จะใช้ผ้าซับในที่มีสีสดลานดอก แต่สมัยใหม่นี้จะนิยมเป็นผ้าดิบสีขาว ราคาตามขนาด ตั้งแต่ 350 ถึง 1,500 บาท และสำหรับคนที่ชื่นชอบหรือสะสมย่ามแล้ว ถือว่าเป็นราคาที่ถูกมาก เพราะตนเองเคยเจอย่ามเก่าที่มีราคาหกหลักมาแล้ว

ยายจร กล่าวเพิ่มเติมว่ากลัวไม่มีใครสืบทอดการทอย่าม เพราะหนุ่มสาวส่วนใหญ่ไม่มานั่งหลังขดหลังแข็งปั่นฝ้าย ทอผ้า กันแล้ว รวมถึงการทอแต่ละผืนต้องใช้เวลา ต้องมีลายที่ละเอียด และต้องมีเอกลักษณ์เฉพาะที่ต้องทำการจกอย่างละเอียด ใช้เวลา ทอประมาณสองใบต่อหนึ่งวัน ซึ่งหากไม่มีใครสืบทอดจะเป็นที่น่าเสียดายมาก และดีใจที่มีการรวมตัวกันตั้งกลุ่มเป็นผู้นิยมการสะพายย่าม เพราะหากศึกษาจริงๆจะเห็นว่า ย่ามสามารถบอกเล่าเรื่องราว วัฒนธรรม และศิลปะที่บ่งบอกวิถีชีวิตของแต่ละท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี

ภาพ/ข่าว  นิเวช  กิจภพเลิศศิลป์  ผู้สื่อข่าวภูมิภาค สำนักข่าวทีนิวส์ จ.สุโขทัย