ชื่อนั้นสำคัญไฉน..ทำไมถึงเปลี่ยนแปลง!! เปิดตำนาน "วัดพระบรมธาตุ" ทำไมถึงเปลี่ยนไปเป็น "วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร" วัดเก่าแก่แห่งเมืองนครฯ !!

 

          วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร แต่เดิมแล้วไม่มีพระภิกษุจำพรรษา เพราะถือกันว่า "เป็นเขตพุทธาวาส" คือ เป็นอาวาสสำหรับพระบรมสุคตเท่านั้น พระภิกษุผู้มาจากสกุลต่างๆ อาจไม่มีสุขุมมาลชาติพอที่จะเข้ามาพำนักได้ จึงมีการสร้างพระอารามไว้โดยรอบเขตวัดพระธาตุแต่เดิมทั้ง ๔ ทิศ สำหรับรักษาองค์พระธาตุเจ้า และ นามที่ชาวนครฯ รวมถึงชาวปักษ์ใต้ทั้งหลาย ใช้ขนานนามพระธาตุเมืองนครศรีธรรมราชแต่เดิม ก็จะมีคำว่า "พระธาตุเมืองคอน" , "พระธาตุยอดทอง", "พระบรมธาตุ" และ "พระศรีรัตนมหาธาตุ" ซึ่งทั้งสามนามข้างต้น เป็นนามที่รู้จักกันดี เว้นแต่ พระศรีรัตนมหาธาตุ ที่เป็นคำที่ทางกรุงศรีอยุธยาเรียกพระธาตุเมืองนคร

 

         แต่เดิมแล้ว พระธาตุเจ้าแห่งเมืองนครศรีธรรมราช ได้รับการขนานนามถวายว่า "พระบรมธาตุเมืองนครศรีธรรมราช" หรือ "วัดพระบรมธาตุ" เพราะเมื่อคราวล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ ทรงเสด็จมาสมโภชน์วัดพระธาตุเมื่อปี ๒๔๔๑ ได้ทรงมีพระราชหัตถเลขา เรื่องเสด็จประพาสแหลมมลายู ร.ศ. ๑๒๔ ความว่า 

"วันที่ ๕ ก.ค. เวลาเช้าไม่ได้ไปแห่งใดเพราะเหนื่อยและนอนน้อย เวลาบ่ายแห่ผ้าห่มพระบรมธาตุตามเคย แต่หาผ้าแดงไม่ได้ ซื้อทำธงรับเสด็จกันหมดเมือง จึงต้องใช้พื้นชมพู เข้าไปที่วิหารพระม้า ถ่ายรูปที่นั่นและทับเกษตร แล้วไปดูละครทรัพย์ภรรยาพระศิริธรรมบริรักษ์ที่พลับพลา"

         อีกหลักฐานหนึ่ง ซึ่งยืนยันการเรียกพระธาตุเมืองนครฯ ว่า "พระบรมธาตุ" นั้น มีปรากฎอยู่ใน "จดหมายเหตุเสด็จประพาสต้น ของ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ร.ศ. ๑๒๘ " เมื่อวันที่ ๒๕ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๒๘ ดังนี้ ความว่า

"เวลาค่ำได้ทรงรถม้าเข้าไปที่วัดพระบรมธาตุ เสด็จไปนมัสการในวิหารพระม้าก่อน ในวิหารนี้มีบันใดขึ้นไป ที่บนยอดบันใดนั้นมีประตูสำหรับขึ้นไปบนขั้นทักษิณ ที่ริมๆ ราวบันใดมีสิงห์ตั้งอยู่เป็นคู่ๆ อยู่ ๓ คู่ ลวดลายในวิหารมีมากมาย และอยู่ข้างจะรุงรังมากจนทนดูไม่ใคร่ไหว ยิ่งเล่าก็จะยิ่งยากขึ้นอีก"

 

 

         จากข้อความส่วนหนึ่งในพระราชหัตถเลขา ของล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ และ จดหมายเหตุเสด็จประพาสต้น ของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ร.ศ. ๑๒๘ ที่หยิบยกนำมาแสดงนี้ ได้แสดงให้เห็นว่า ในเวลานั้น ทางการยังได้ขนานพระธาตุเมืองนครฯว่า "พระบรมธาตุ" อยู่ จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ ๖ ทรงเสด็จประพาสเมืองนครศรีธรรมราช ได้ทรงมีพระราชวินิฉัยว่า วัดพระบรมธาตุ สมควรจะมีพระภิกษุมาจำพรรษา เพื่อรักษาพระอารามมิให้รกร้างอีกต่อไป จึงโปรดเกล้าให้ พระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร อุปราชปักษ์ใต้ทรงพระสงฆ์จากวัดเพชรจริก ซึ่งเป็นพระภิกษุในธรรมยุติ นิกาย มาดูแลรักษาวัดพระบรมธาตุ และทรงขนานพระนามวัดเสียใหม่ว่า "วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร" จึงทำให้วัดพระธาตุเมืองนครศรีธรรมราช มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า "วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร" มาตั้งแต่บัดนั้น เป็นต้นมา

 

        ถึงจะมีการพระราชทานชื่อวัดใหม่แล้วก็ตาม แต่ในเหรียญพระบรมธาตุรุ่นแรก ( รุ่น พ.ศ. ๒๔๖๐ ) หรือที่รู้จักกันดีในนาม "รุ่นตรีศูล" ที่สร้างขึ้นเพื่อหาทุนปฎิสังขรณ์ พระธาตุเมืองนครฯ ก็ยังระบุสถานะของพระธาตุเมืองนครฯ ว่า "พระบรมธาตุ" อย่างชัดเจน แสดงให้เห็นถึง การขนานนามพระธาตุในยุคนั้น ว่ายังนิยมเรียกกันว่า "พระบรมธาตุ" อยู่ แม้ว่าจะมีการพระราชทานพระนามของวัดใหม่แล้ว แต่ในสมัยนั้น ก็ยังคงนิยมเรียก "พระบรมธาตุ" จนกระทั่งในปัจจุบัน ก็ยังมีการเรียกพระธาตุเมืองนครศรีธรรมราช ว่าพระบรมธาตุ อยู่เช่นเดิม

 

 

 

ขอบคุณข้อมูลจาก :  Facebook ภูมิ จิระเดชวงศ์