10 ปี แห่งการรอคอย ย้อนดูเส้นทาง "ปู่คออี้" กว่าการจะได้มาซึ่งสัญชาติไทย บัตรประชาชนใบแรกในวัย 107 ปี

 

          จากกรณีของปู่คออี้ ผู้นำอาวุโสของกลุ่มชาติพันธุ์กระเหรี่ยง ผู้ต่อสู้เพื่อให้ตนนั้นได้รับสิทธิสัญชาติไทยโดยชอบธรรมนั้น ล่าสุด เมื่อวันที่ 31 ก.ค. ที่ผ่านมานั้น นางเตือนใจ ดีเทศน์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในฐานะประธานคณะทำงานด้านสิทธิสถานะบุคคลและชนเผ่าพื้นเมือง ลงพื้นที่ ณ ที่ว่าการอำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี เพื่อร่วมเป็นสักขีพยานในจัดทำบัตรประจำตัวประชาชนใบแรกให้แก่ นายโคอิ มีมิ หรือ "ปู่คออี้" วัย 107 ปี ผู้นำทางจิตวิญญาณกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงผืนป่าแก่งกระจาน โดยก่อนหน้านี้ "ปู่คออี้" ได้ยื่นเรื่องต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเพื่อขอความช่วยเหลือเรื่องสิทธิสถานะบุคคล และมอบหมายให้ทนายความจากสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนยื่นคำร้องขอรับรองสัญชาติไทย ซึ่งต่อมา นายทะเบียนอำเภอแก่งกระจาน ได้ทำการตรวจสอบพยานเอกสารหลักฐานและพยานบุคคลเสร็จสิ้นตามกระบวนทางกฎหมายและได้อนุมัติให้เพิ่มชื่อ
และรายการบุคคลในทะเบียนบ้าน (ทร. 14) ให้แก่ "ปู่คออี้" แล้ว 

 

       

       นางเตือนใจ ดีเทศน์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวว่า จากหลักฐานทะเบียนสำรวจบัญชีบุคคลในบ้าน หรือ ทร.ชข. ปรากฏว่า "ปู่คออี้" เกิดเมื่อปี 2454 บริเวณต้นน้ำลำภาชี รอยต่อของจังหวัดเพชรบุรีและราชบุรี และทำไร่หมุนเวียนตามวิถีชีวิตดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงบริเวณที่เรียกว่า บ้านใจแผ่นดินและบ้านบางกลอยบนเรื่อยมา โดยในการสอบสวนประวัติของ "ปู่คออี้" มีนายสังวาล อ่อนเผ่า อดีตหัวหน้าศูนย์สงเคราะห์ชาวเขา และอดีตเจ้าหน้าที่ศูนย์สงเคราะห์ชาวเขาที่เดินสำรวจจัดทำทะเบียนประวัติเป็นพยานบุคคล ดังนั้นจึงถือว่า "ปู่คออี้" เป็นกลุ่มชาติพันธุ์คนไทยติดแผ่นดินซึ่งย่อมมีสิทธิได้รับสัญชาติไทยตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง

 

        นางเตือนใจกล่าวเพิ่มเติมว่า ความสำเร็จในการทำบัตรประจำตัวประชาชนของ "ปู่คออี้" ในวัย 107 ปี ถือเป็นนิมิตหมายที่ดีในการเป็นพลเมืองไทยที่สมบูรณ์ หลังจากที่หน่วยงานต่าง ๆ มีความพยายามในการแก้ไขปัญหาสัญชาติร่วมกันมานับ 10 ปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาสถานะบุคคลในกลุ่มผู้เฒ่าไร้สัญชาติซึ่งปัจจุบันยังมีผู้ประสบปัญหาดังกล่าวอีกจำนวนมาก เนื่องด้วยกลุ่มผู้เฒ่าไร้สัญชาติเหล่านี้แม้อยู่ในดินแดนประเทศไทยมานานแต่เป็นเรื่องยากที่จะขอรับรองการมีสัญชาติไทย เป็นเหตุให้ดำรงชีวิตด้วยความยากลำบาก ขาดโอกาสในหลายด้าน ทั้งยังเข้าไม่ถึงระบบสวัสดิการที่รัฐจัดให้ เช่น การได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ และสิทธิในการเดินทางโดยเสรี อย่างไรก็ดี ปัจจุบันคณะกรรมการกฤษฎีกาโดยนายมีชัย ฤชุพันธุ์ กำลังดำเนินการพิจารณาปรับปรุงแก้ไขบทบัญญัติของพระราชบัญญัติทะเบียนราษฎร (ฉบับที่..) พ.ศ.... เพื่อให้นำไปสู่การแก้ไขปัญหาสถานะทางทะเบียนและสัญชาติที่เป็นปัญหายืดเยื้อมานานของกลุ่มผู้ไร้สัญชาติในประเทศไทย

 

 

 

       อนึ่ง การจัดทำประจำตัวประชาชนของ "ปู่คออี้" ในวันนี้ มีลูกหลานและเครือข่ายกะเหรี่ยงเดินทางมาให้กำลังใจจำนวนมาก ทั้งนี้ อำเภอแก่งกระจานได้ประสานงานความร่วมมือไปยังสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดเพชรบุรีและองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแม่เพรียงให้มาดำเนินการเรื่องสิทธิเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ พร้อมทั้งประสานโรงพยาบาลแก่งกระจานมาตรวจสุขภาพให้แก่ "ปู่คออี้" ด้วย

 

 

       ปู่คออี้ หรือนายโคอิ หรือจออี้ วัย 107 ปี ถือเป็นผู้นำอาวุโสของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ชาวกะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่ในป่าแก่งกระจาน ให้ความนับถือ
เป็นบุคคลไร้สัญชาติที่ต่อสู้เพื่อได้สิทธิอันถูกต้องของตนปู่คออี้เกิดในปี พ.ศ.2454 เป็นปีเดียวกับที่ประเทศไทยประกาศและบังคับใช้ พ.ร.บ.แปลงชาติ ร.ศ.130 การที่ปู่คออี้ไม่ได้สัญชาติไทยแต่แรกนั้นเนื่องจาก กฎหมายสัญชาติฉบับแรกของประเทศไทยที่กำหนดหลักเกณฑ์การได้มาของสัญชาติไทย คือพ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ.2456 นั้น ไม่ครอบคลุมถึงปู่คออี้ หรือกล่าวได้ว่าปู่คออี้ไม่ได้ไม่มีสัญชาติไทยโดยผลกฎหมายสัญชาติฉบับปีพ.ศ.2456 ด้วยเพราะปู่คออี้เกิดก่อนที่กฎหมายสัญชาติฉบับนี้จะประกาศและใช้บังคับประมาณ 2 ปี

 

          การที่ปู่คออี้ จำเป็นต้องมีบัตรประชาชนชาวไทยอย่างถูกกฎหมายเป็นพลเมืองที่สมบูรณ์แบบนั้น ถือเป็นสัญลักษณ์สำคัญของกลุ่มชาติพันธุ์อื่น และหน่วยงานของรัฐในการเอาจริง เอาจังเกี่ยวกับการหันมาดูแลบุคคลที่ไร้สัญชาติ หรือกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ ที่อยู่ตามชายขอบของประเทศ มีทะเบียนบ้านแต่ไม่สามารถมีสัญชาติได้ ทั้งนี้บัตรประจำตัวประชาชนเป็นเอกสารที่ทางราชการออกให้  เพื่อใช้พิสูจน์ยืนยันตัวบุคคลว่ามีสัญชาติไทยจริง  บัตรประจำตัวประชาชนจะนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ  เช่น  การทำนิติกรรมสัญญา  การสมัครงาน  การใช้สิทธิ์เลือกตั้ง  การทำหนังสือเดินทาง  การทำใบอนุญาตขับขี่  ฯลฯ  ถ้าไม่มีบัตรประจำตัวประชาชนแล้วจะทำให้เกิดความยุ่งยากในการพิสูจน์ตัวบุคคลและอาจรวมถึงสิทธิรักษาพยาบาลต่างที่จำเป็น 

 

 

ขอขอบคุณข้อมูล สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ