คอหวยเมืองคอนทุ่มแทง 789 ปีงานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง-ชาวบ้านแห่เตรียมความพร้อมพิธีกวนข้าวมธุปายาสวัดโพธิ์เสด็จตลอดทั้งคืน

(16 ก.พ.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่าตลอดทั้งคืนที่ผ่านมา (15 ก.พ.) ที่วัดโพธิ์เสด็จ หมู่ 8 ต.โพธิ์เสด็จ อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช ประชาชนชาวพุทธในละแวกใกล้เคียงวัดได้เดินทางมาช่วยกันจัดเตรียมสถานที่และข้าวของต่าง ๆ สำหรับใช้ในการประกอบพิธีกวนข้าวมธุปายาส หรือข้าวยาคู ,ยาโค หรือข่าวทิพย์  เนื่องในงานประเพณี “มาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ”ประจำปี 2562 จังหวัดนครศรีธรรมราช จัดต่อเนื่องมายาวนานเป็นปีที่ 789  ในปีนี้กำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 13-19 ก.พ. 2562 โดยชาวบ้านแยกย้ายกันจัดเตรียมเครื่องปรุงที่ใช้เป็นสวนผสมของการกวนข้าวมธุปายาส โดยเฉพาะการช่วยกันกรีดแยกเมล็ดข้าวน้ำนมออกจากรวงข้าวเพื่อนำไปเข้ากระบวนการบดบีบเอาน้ำนมข้าวมาเป็นส่วนผสมหลักในการกวนข้าวมธุปายาส

                นอกจากนี้ยังมีประชาชนจากพื้นที่ต่าง ๆ นำเอาผลไม้และสิ่งของต่าง ๆ จำนวนมากที่จะใช้เป็นส่วนผสมในการกวนข้าวมธุปายาสรวมกว่า 60 ชนิด ประกอบด้วย ทุเรียน จำปาดะ ขนุน เป็นต้น ประเภทพืชผัก เช่น ฟักทอง หัวมันเทศ  หัวเผือก  ถั่ว  งา ลูกเดือย นมสด เนยสด น้ำตาล น้ำผึ้ง  นอกจากนี้ประชาชนบางส่วนยังช่วยกันจัดเตรียมกระทะใบใหญ่พร้อมเตาไฟ 9 ชุด โต๊ะ เก้าอี้ อาสนะสงฆ์ โต๊ะหมู่บูชา เป็นต้น

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

สำหรับกวนข้าวมธุปายาสวัดโพธิ์เสด็จ ในวันที่ 16 ก.พ. 2562 จะจัดขึ้นบริเวณลานหน้ามณฑปหลวงพ่อสมภาร พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่วัด เริ่มพิธีบวงสรวงในเวลา 14.00 น. จากนั้นเป็นพิธีกรรมทางศาสนา ก่อนจะเริ่มเทสวนผสมต่าง ๆ ลงในกระทะและเริ่มกวนด้วยสาวพรหมจรรย์ในเวลา 15.00 น.โดยมี  นายวิรัตน์ รักษ์พันธ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นประธานฝ่ายฆราวาส  และมีพระศรีธรรมประสาธน์ เจ้าคณะจังหวัด (ธรรมยุติ) รักษาการเจ้าอาวาสวัดโพธิ์เสด็จ เป็นประธานสงฆ์ ซึ่งจะใช้เวลาในการกวนขาวมธุปายาส 8-10 ชม. 

ผู้สื่อข่าวรายงานว่าแม้เวลาจะล่วงเลยเที่ยงคืนไปแล้ว แต่ชาวบ้านยังตั้งหน้าตั้งแต่ช่วยเหลืองานภายในวัดอย่างต่อเนื่อง บางส่วนจะเข้าไปจุดธูปเทียนกราบไหว้หลวงพ่อสมภาร พระพุทธรูปเก่าแก่และศักดิ์สิทธิ์คู่วัดโพธิ์เสด็จ รวมทั้งเจ้าไปกราบสรีระสังขารของพระครูโพธิสารประสาธน์ (พ่อท่านชม) อดีตเจ้าอาวาสที่ละสังขารเมื่อวันที่ 29 พ.ค. 2561ซึ่งตรงกับวันวาบูชาประจำปี 2561 พอดี โดยในครั้งนั้นชาวบ้านที่มารอเพื่อร่วมในพิธีรดน้ำสรีระสังขารพระครูโพธิสารประสาธน์ (พ่อท่านชม) ต่างนำเลขป้ายทะเยียนรถของ รพ.นครพัฒน์ 9117 ไปเสี่ยงโชคแทงหวยทำให้ถูกหวยกันยกตำบลเพราะเลขท้าย 3 ตัวรางวัลที่ 1 ออก 117 พอดี  บรรดาคอหวยจึงเชื่อว่าพระครูโพธิสารประสาธน์ (พ่อท่านชม) และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดทั้งหลวงพ่อสมภาร และต้นพระศรีมหาโพธิ์พันปีจะให้โชคลาภฉลองวันสำคัญทางพระพำพุทธศาสนาอีกครั้ง โดยทุ่มแทงเลขเด็ดต่าง ๆ กันอย่างคึกคัก โดยเฉพาะเลข 789 ซึ่งเป็นปีที่จังหวัดนครศรีธรรมราชจัดงานประเพณี “มาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ปี พ.ศ.1773

ซึ่งเป็นปีที่จังหวัดนครศรีธรรมราชจัดงานประเพณี “มาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุต่อเนื่องกันมาตั้งแต่ปี พ.ศ.1773 ในปีนี้จะทำการแห่ผ้าขึ้นธาตุในเวลา 15.00 น.วันที่ 19 ก.พ. 2562 ซึ่งเป็นวันมาฆบูชา ในส่วนของวัดโพธิ์เสด็จจะมีการประกอบพิธีนำผ้าสี 3 สีขึ้นโอบห่มต้นพระศรีมหาโพธิ์ขนาดใหญ่อายุนับพันปีซึ่งอยู่คู่วัดมาอย่างยาวนานด้วย

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

สำหรับการกวนข้าวยาคู หรือข้าวมธุปายาส หรือข้าวทิพย์ เป็นพิธีการหนึ่งที่สำคัญในงานประเพณี “มาฆบูชา แห่ผ้าขึ้นธาตุ” ของจังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งได้ปฏิบัติต่อเนื่องมาเป็นประจำทุกปี ปีนี้เป็นปีที่ 789 เพื่อสืบสานประเพณีอันดีงามของท้องถิ่นและเพื่อความเป็นสิริมงคล อีกทั้งเป็นการรวมแรงพลังศรัทธา และแสดงออกถึงความสามัคคีของหมู่คณะ ชาวนครศรีธรรมราชโดยมีการนำเครื่องปรุงนานาชนิดที่มีอยู่ในท้องถิ่นอย่างน้อย 25 ชนิด เช่น น้ำนมข้าว ผลไม้ชนิดต่าง ๆ พืชสมุนไพร น้ำผึ้ง น้ำตาลทราย กะทิ เผือก มัน เป็นต้น มาบดผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันจากนั้นนำไปใส่ในกระทะใบบัวที่วางอยู่บนเตาไฟซึ่งใช้ไม้ฟืนเป็นเชื้อเพลิง ที่สำคัญผู้กวนหลักของแต่ละกระทะจะต้องเป็นสาวบริสุทธิ์ หรือ “สาวพรหมจรรย์” ที่ผ่านพิธีตามความเชื่อและแต่งชุดขาวถือถือศีลกินเจ มาแล้ว 7 วัน อย่างไรก็ตามหลังจาก“สาวพรหมจรรย์” ผู้กวนหลักกวนข้าวมธุปายาสไปได้สักระยะหนึ่ง คนอื่น ๆ สามารถเข้าไปช่วยกันผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันกวนซึ่งใช้เวลานาน  8-10 ชั่วโมง นอกจากนี้ระหว่างการกวนขาวมธุปายาสพระสงฆ์จะสวดชัยเจริญมงคลคาถาด้วยขึงด้ายมงคลไปยังกระทะข้ามธุปายาสทุกกระทะ  ทำให้ข้าวมธุปายาสหรือขาวยาคู,ยาโค หรือข้าวทิพย์ ที่ปรุงเสร็จเป็นอาหารวิเศษที่เป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ได้รับประทานยิ่งนัก

โดย เมื่อได้ข้าวยาคูมาแล้วก็ส่วนหนึ่งจะแบ่งไปถวายพระสงฆ์ อีกส่วนแบ่งกันแจกจ่ายให้กับบุคคลทั่วไป และร่วมทำบุญตามกำลังศรัทธา ซึ่งเชื่อกันว่าข้าวยาคูหรือที่ชาวนครศรีธรรมราชเรียกว่า ข้าวยาคู,ยาโค  ซึ่งในพุทธประวัติเรียกว่า ข้าวมธุปายาส เป็นข้าวทิพย์ที่นางสุชาดา บุตรีกฏุมพี มหาเศรษฐีแห่งบ้านเสนานิคม ณ ตำบลอุรุเวลา ประเทศอินเดียในสมัยพุทธกาล จัดปรุงขึ้นแล้วนำไปถวายพระมหาบุรุษก่อนที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากพระองค์ได้เสวยข้าวมธุปายาสของนางสุชาดา แล้ว ก็ได้ทรงบรรลุอภิสัมโพธิญาณในย่ำรุ่งของคืนนั้นเอง ชาวบ้านจึงเชื่อว่าข้าวมธุปายาสเป็นอาหารทิพย์ช่วยให้สมองดี เกิดปัญญาแก่ผู้บริโภค ทำให้ผิวพรรณผ่องใส อายุยืนยาว และเป็นโอสถขนานเอก บันดาลความสำเร็จให้แก่ผู้บริโภคด้วย หรือที่ชาวนครศรีธรรมราชเรียกว่า ข้าวยาโค ในพุทธประวัติเรียกว่า ข้าวมธุปายาส เป็นข้าวทิพย์ที่นางสุชาดา บุตรีมหาเศรษฐีแห่งบ้านเสนานิคม ณ ตำบลอุรุเวลา ประเทศอินเดียในสมัยพุทธกาล จัดปรุงขึ้นแล้วนำไปถวายพระมหาบุรุษก่อนที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากพระองค์ได้เสวยข้าวมธุปายาสของนางสุชาดา แล้ว ก็ได้ทรงบรรลุอภิสัมโพธิญาณในย่ำรุ่งของคืนนั้นเอง ชาวบ้านจึงเชื่อว่าข้าวมธุปายาสเป็นอาหารทิพย์ช่วยให้สมองดี เกิดปัญญาแก่ผู้บริโภค ทำให้ผิวพรรณผ่องใส อายุยืนยาว และเป็นโอสถขนานเอก บันดาลความสำเร็จให้แก่ผู้บริโภคด้วย

ซึ่งวัดต่าง ๆ จะประกอบพิธีการกนข้าวมธุปายาสกันนับร้อยวัด โดยในปีนี้ทางจังหวัดนครศรีธรรมราชได้กำหนดให้มีการกวนข้าวมธุปายาสตามวัดและสถานที่ต่าง ๆ เป็นหลักแห่งละ 9 กระทะ อาทิ เมื่อวานนี้ (15 ก.พ.) ประกอบพิธีวัดบุญนารอบ และวัดศาลามีชัย ต.ในเมือง  อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช และในวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2562 เวลาประมาณ 15.00 น. ณ.ลานหน้ามณฑปหลวงพ่อสมภาร วัดโพธิ์เสด็จ อ.เมือง  วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2562 เวลาประมาณ 15.00 น. ที่วัดพระมหาธาตุ วรมหาวิหาร และวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2562 เวลา 17.00 น.ที่บริเวณตลาดริมน้ำเมืองลิกอร์ สนามหน้าเมือง เป็นการกวน “ข้าวมธุปายาส  12 กระทะ 12 นักษัตร” เพื่อรำลึกถึงเมืองบริวาร 12 เมืองของเมืองนครศรีธรรมราช หรือที่เรียกว่า “เมือง 12 นักษัตร” ในสมัยโบราณ.

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

คอหวยเมืองคอนทุ่มแทงเลขงานประจำปีประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเมือง ชาวบ้านเตรียมความพร้อมตลอดทั้งคืน

 

ภาพ/ข่าว  ยุทธนะ  เตมะศิริ สำนักข่าวทีนิวส์นครศรีธรรมราช