สู้ๆนะ!! สาวผ่านไปเจอชายนอนคว่ำหน้าริมถนนสังเกตแขน ขา เกร็งคิดว่าเป็นลมชักรีบเข้าช่วย รู้สาเหตุถึงกับอึ้งทำน้ำตาไหล โซเชียลแชร์สนั่น (คลิป)

เมื่อวันที่ 27 ก.ย.60 ผู้ใช้เฟซบุ๊กที่ชื่อ Nidnoi Apinya ได้โพสต์ภาพพร้อมระบุเรื่องราว ขณะที่ตนเองกำลังจะไปรับประทานอาหารกลางวันหน้าที่ทำงานแต่ได้บังเอิญเจอชายรายหนึ่งนอนคว่ำหน้าอยู่ในตอนแรกคิดว่าเป็นคนเมาธรรมดาเลยไม่ได้สนใจ แต่เมื่อสังเกตดูดีๆ กลับเห็นชายรายดังกล่าวลักษณะแขน ขา เกร็ง น้ำลายฟูมปาก ผู้โพสต์กล่าวว่าในตอนนั้นคิดว่าชายรายนี้ชักเกร็ง ซึ่งเป็นอาการของโรคแต่แท้จริงแล้วชายรายนี้ได้กินไฮเตอร์เข้าไปเพื่อหวังจะฆ่าตัวตาย สร้างความตกใจให้แก่ผู้โพสต์เป็นอย่างมากจึงรีบวิ่งไปขอความช่วยเหลือจากคนในละแวก และนำตัวชายรายดังกล่าวส่งโรงพยาบาลได้ในที่สุด โดยผู้โพสต์ได้ระบุว่า...

วันนี้ประมาณเที่ยงๆ ข้ามถนนหน้าบริษัทเพื่อจะมากินข้าวกลางวัน เห็นพี่คนในภาพนอนคว่ำหน้าอยู่ ตอนแรกกะจะเดินผ่านเพราะคิดว่าคนเมา แต่มองกลับไปดูอีกทีพี่เค้ากำลังชัก มือ ขา เกร็ง น้ำลายฟูมปาก และแถวนั้นก็ไม่มีใครเลย เราอยู่คนเดียวเลยตัดสินใจช่วยพี่เค้า เลยวิ่งไปตะโกนบอกบ้านข้างๆ ให้มาช่วยกัน ตอนแรกคิดว่าพี่เค้าเป็นลมชัก สอบถามไปมาพี่เค้ากินไฮเตอร์เข้าไปเพื่อจะฆ่าตัวตาย มีวินาทีนึงที่พี่เขานิ่งไป ตาค้าง เราใจแป้วเลย กลัวว่าพี่เค้าจะไม่รอด แต่ก็ช่วยสุดกำลัง ตอนนี้อยู่ในมือของเจ้าหน้าที่แล้ว ก็หวังว่าพี่จะปลอดภัยนะคะ ไม่ว่าพี่จะเผชิญกับปัญหาอะไรอยู่ ถ้าพี่รอดปลอดภัยออกมาก็ขอให้พี่สู้ๆ นะคะ เป็นกำลังใจให้ทุกคนที่กำลังท้อแท้

 

ปัจจุบันปัญหาการฆ่าตัวตายโดยการกินสารพิษหรือยาพิษกำลังเป็นปัญหาสำคัญในบ้านเรา นอกจากนั้นยังพบอุบัติเหตุจากการกินสารพิษหรือยาพิษโดยไม่ได้ตั้งใจซึ่งพบมากในเด็กเล็ก รวมถึงปัญหาการฆาตกรรมหรือที่เรียกภาษาชาวบ้านว่า "โดนวางยา" 

ปัจจัยสำคัญในการที่จะช่วยเหลือชีวิตผู้ป่วยได้ ก็คือการปฐมพยาบาลที่จุดเกิดเหตุและระหว่างนำส่งโรงพยาบาล ถ้าประชาชนหรือหน่วยรับส่งผู้ป่วยฉุกเฉินมีความรู้และสามารถปฏิบัติการปฐมพยาบาลได้ถูกต้องก็จะสามารถช่วยเหลือชีวิตผู้ป่วยหรือลดความพิการของผู้ป่วยลงได้

การปฐมพยาบาล
"ในกรณีไม่สามารถช่วยเหลือผู้ป่วยหรือไม่สามารถนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลได้ ให้โทร. 1669 (ทั่วประเทศ) เป็นเบอร์โทรศัพท์ของศูนย์นเรนทร กระทรวงสาธารณสุข เจ้าหน้าที่ของศูนย์จะประสานงานไปยังศูนย์รถพยาบาลที่ใกล้ที่เกิดเหตุเพื่อให้การช่วยเหลือ"

"เมื่อท่านพบคนที่กินสารพิษหรือยาพิษ ควรให้การปฐมพยาบาลก่อนส่งไปโรงพยาบาลและระหว่างนำส่งโรงพยาบาล" ดังนี้

ถ้าผู้ป่วยหมดสติ ชัก หรือ กินกรด ด่าง น้ำมันก๊าด เบนซิน หรือทินเนอร์ หรือถ้ายังไม่ทราบชนิดของสารพิษ ห้ามทำให้ผู้ป่วยอาเจียนโดยเด็ดขาด มักมีความเข้าใจผิดว่า ผู้ป่วยได้รับยาหรือสารพิษต้องปฐมพยาบาลโดยการทำให้ผู้ป่วยอาเจียน ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ป่วยได้ 

แนวทางการดูแลผู้ป่วยหมดสติ ชัก หยุดหายใจ หรือ หัวใจหยุดเต้น
- ในกรณีที่ผู้ป่วยยังหายใจได้เอง ให้ทำการปฐมพยาบาลดังนี้
- จับผู้ป่วยนอนหงาย และจับศีรษะให้หงายขึ้นมากๆ และใช้นิ้วล้วงเอาอาเจียน เสมหะ ฟันปลอม สิ่งแปลกปลอมออกจากปากของผู้ป่วย ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่หายใจสะดวก
- เปลื้องเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มให้หลวมๆ
- ห้ามให้ผู้ป่วยกินหรือดื่มอะไรทางปาก
- ใช้ผ้าห่มคลุมตัวผู้ป่วย เพื่อให้ร่างกายอบอุ่น
- ควรติดตามผู้ป่วยไปด้วย เพื่อทำการช่วยผายปอดถ้าเกิดหยุดหายใจระหว่างทาง
- กรณีผู้ป่วยชัก ให้ใช้ด้ามช้อนหรือไม้กดลิ้นพันผ้า สอดกันการกัดลิ้น (ในกรณีผู้ป่วยหมดสติ แต่ไม่ชัก ไม่ต้องใช้ด้ามช้อนหรือไม้กดลิ้น)
- ใช้ลูกยางดูดเสมหะ และน้ำลายออกจากปากและคอ ถ้าไม่มีลูกยางให้ใช้ผ้าสะอาดพันนิ้วมือแล้วเช็ดเสมหะหรือน้ำลายออกให้มากเพื่อเปิดทางหายใจ
- บันทึกลักษณะการชักให้ละเอียด เช่น กระตุกหรือเกร็งบริเวณใด เกร็งทั้งตัว หรือบางส่วนของร่างกาย ระยะเวลาแต่ละครั้งนานเท่าใด
- รีบนำส่งโรงพยาบาล โดยระหว่างทางที่นำส่งให้ดูแลผู้ป่วยตามแนวทางข้างต้น

ในกรณีที่ผู้ป่วยหยุดหายใจ ให้ช่วยผายปอดด้วยการเป่าปากทันที ซึ่งสามารถกระทำได้ ดังนี้
- จับผู้ป่วยนอนหงายบนพื้นแข็งๆ เช่น พื้นห้องหรือกระดานแข็งแล้วเปลื้องเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มให้หลวม
- ใช้นิ้วมือล้วงเอาเศษอาหาร เสมหะ ฟันปลอม สิ่งแปลกปลอมออกจากปากของผู้ป่วย
- จับศีรษะผู้ป่วยหงายไปข้างหลัง โดยใช้มือข้างหนึ่งรองอยู่ใต้คอผู้ป่วยและยกคอขึ้น (หรือใช้หมอนหรือผ้าห่มหนุนไหล่ให้สูงขึ้น) แล้วใช้มืออีกข้างหนึ่งวางที่หน้าผากผู้ป่วยและกดลงแรงๆ ให้คางของผู้ป่วยยกขึ้น
- ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ของมือข้างที่วางอยู่บนหน้าผากผู้ป่วย บีบจมูกผู้ป่วยให้แน่น สูดหายใจเข้าแรงๆ แล้วใช้ปากประกบปากของผู้ป่วย(จะใช้ผ้าบางๆ รองหรือไม่ก็ได้) พร้อมกับเป่าลมหายใจเข้าแรงๆ เสร็จแล้วยกปากขึ้น สูดลมหายใจเข้าแรงๆ แล้วเป่าลมหายใจเข้าปากผู้ป่วยซ้ำอีกครั้ง ในระยะแรกให้ทำการ- เป่าปากผู้ป่วยติดๆ กัน 4 ครั้ง ต่อไปเป่าประมาณนาทีละ 12 ครั้ง (ทุก ๆ 5 วินาที) สำหรับทารกและเด็กเล็กอาจใช้ปากประกบคร่อมปากและจมูกเด็กและเป่าลมให้แรงพอให้หน้าอกขยาย(อย่าให้แรงเกินไป) ประมาณนาทีละ 20 ครั้ง(ทุก ๆ 3 วินาที) ถ้าทำการเป่าปากได้ผล จะสังเกตเห็นหน้าอกของผู้ป่วยขยายขึ้น และแฟบลงตามจังหวะ ถ้าหน้าอกผู้ป่วยไม่ขยาย หรือสงสัยลมจะไม่เข้าปอดผู้ป่วย ให้สอดนิ้วหัวแม่มือเข้าในปากผู้ป่วย แล้วจับขากรรไกรล่างให้แน่น พร้อมกับงัดขึ้นแรงๆ ให้ปากอ้ากว้าง แล้วทำการเป่าปากตามวิธีดังกล่าว ให้ทำการผายปอดไปเรื่อยๆ จนกว่าผู้ป่วยจะหายใจได้เอง หรือจนกว่าจะพาผู้ป่วยไปถึงโรงพยาบาล
- ถ้าผู้ป่วยมีอาการหัวใจหยุดเต้น (คลำชีพจรหรือฟังเสียงหัวใจไม่ได้) ให้ทำการนวดหัวใจทันที ประมาณวินาทีละ 1 ครั้ง (60 ครั้ง ต่อนาที) ถ้ามีผู้ทำการช่วยเหลือเพียงคนเดียว ให้นวดหัวใจ 5 ครั้ง แล้วเป่าปาก 1 ครั้ง สลับกันไปเรื่อยๆ แต่ถ้ามีผู้ช่วยเหลือ 2 คน ให้คนหนึ่งทำการนวดหัวใจ 5 ครั้ง สลับกับเป่าปาก 1 ครั้ง (โดยอีกคนหนึ่ง)

ในกรณีผู้ป่วยไม่ชักและมีสติดีอยู่ รีบให้ผู้ป่วยดื่มนมหรือน้ำเปล่า 4 - 5 แก้ว เพื่อให้พิษเจือจาง ถ้ามียาถ่าน (Activated charcoal) เช่น อุลตราคาร์บอน (Ultra carbon) ให้ผู้ป่วยกิน 100 - 200 เม็ดเพื่อลดการดูดซึมของสารพิษ ถ้าไม่มีให้กินไข่ดิบ 5 - 10 ฟองแทน ในกรณีผู้ป่วยไม่ชักและมีสติดีอยู่ และทราบประวัติแน่ชัดว่าไม่ได้กินกรด ด่าง น้ำมันก๊าด เบนซิน ทินเนอร์ หรือสารพิษที่มีฤทธ์กัดกร่อน
"ให้รีบทำให้ผู้ป่วย อาเจียน เอาสารพิษออก" 
- ถ้ามียาที่ทำให้อาเจียน ได้แก่ ไอพีแคกน้ำเชื่อม(Syrup of lpecac) ก็ให้ผู้ป่วยกิน ผู้ใหญ่ใช้ขนาด 2 ช้อนโต๊ะ เด็ก 1 ช้อนโต๊ะ ทารกอายุต่ำกว่า 1 ปี 2 ช้อนชา ตามด้วยน้ำหรือนม 2 แก้ว 
- ถ้าไม่มี ให้ใช้นิ้วล้วงเข้าไปเขี่ยที่ผนังลำคอ หรือใช้ปลายด้ามช้อนหรือไม้กดลิ้นเขี่ย

สำหรับผู้ป่วยที่กินพาราควอต ให้ดื่มน้ำโคลนจากท้องร่องในสวน(ที่ไม่มีตะปูหรือเศษแก้ว) ซึ่งจะลดพิษของยานี้ อย่างไรก็ตามถ้าผู้ป่วยหมดสติ หรือชัก ห้ามให้ดื่มน้ำโคลน ให้ปฏิบัติตามแนวทางดูแลผู้ป่วยหมดสติหรือชัก 

รีบพาไปยังโรงพยาบาล ควรนำสารพิษที่ผู้ป่วยกินหรืออาเจียนออกมาไปให้แพทย์ดูด้วย โดยระหว่างทางให้ดูแลผู้ป่วยตามแนวทางข้างต้น ควรให้กำลังใจ ปลอบใจผู้ป่วยในระหว่างทาง 

ขอบคุณ : Nidnoi Apinya  http://webdb.dmsc.moph.go.th