อธิบดี สถ.แจงแนวทางการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชน ของ อปท.

นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เปิดเผยว่า กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นได้แจ้งระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยเงินอุดหนุนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2559 ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2560 และประกาศกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เรื่อง หลักเกณฑ์วิธีการปฏิบัติงานศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้จังหวัดทราบ เพื่อแจ้งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นถือเป็นแนวทางปฏิบัติ และได้มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นบางแห่ง ได้ทำโครงการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ระดับอำเภอ ซึ่งโครงการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์ประสานงานเพื่อป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยที่อาจจะเกิดขึ้น เป็นศูนย์ปฏิบัติการในการประสานงานกับคณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต สตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ และคนพิการในพื้นที่ และการป้องกันโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวังทางกฎหมาย รวมทั้งประสานงานกับส่วนราชการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ในการขอความช่วยเหลือเยียวยาให้กับประชาชนในพื้นที่ โดยมีการขอรับเงินอุดหนุนจากเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบล ซึ่งสำนักตรวจเงินแผ่นดินจังหวัดได้ตรวจสอบและมีข้อทักท้วงว่า การที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจะขอรับเงินอุดหนุนเพื่อดำเนินโครงการดังกล่าว แต่โครงการไม่ปรากฏอยู่ในแผนพัฒนาท้องถิ่นสี่ปี การนำเงินอุดหนุนไปเป็นค่าใช้จ่ายในการจ้างเจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และค่าวัสดุอุปกรณ์ อาจขัดกับหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ดังนั้นในการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดังกล่าว อาจเกิดความซ้ำซ้อนในการปฏิบัติหน้าที่ของเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบลได้ 

อธิบดีกล่าวต่อว่า เพื่อให้การดำเนินการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นไปด้วยความเรียบร้อย กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น จึงแจ้งจังหวัดทุกจังหวัดซักซ้อมแนวทางปฏิบัติในเรื่องดังกล่าว โดยอ้างถึงระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยเงินอุดหนุนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2559 ที่กำหนดว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเห็นสมควรให้เงินอุดหนุนแก่หน่วยงานที่ขอรับเงินอุดหนุน ให้นำโครงการขอรับเงินอุดหนุนของหน่วยงานดังกล่าวบรรจุไว้ในแผนพัฒนาท้องถิ่นและตั้งงบประมาณไว้ในหมวดเงินอุดหนุนของงบประมาณรายจ่ายประจำปี หรืองบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม ห้ามจ่ายจากเงินสะสม ทุนสำรองเงินสะสม หรือเงินกู้ ดังนั้น หากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเห็นสมควรอุดหนุนงบประมาณแก่หน่วยงานที่ขอรับเงินอุดหนุนจะต้องนำโครงการที่ขอรับเงินอุดหนุนของหน่วยงานดังกล่าวมาบรรจุไว้ในแผนพัฒนาท้องถิ่นแล้วนำไปตั้งงบประมาณไว้ในหมวดเงินอุดหนุนของงบประมาณรายจ่ายประจำปี หรืองบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม 

และตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2560 ได้กำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำหนดให้มีสถานที่กลาง ศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบกับหนังสือกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2560 เรื่องแนวทางในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่กำหนดให้ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จะมีอำนาจหน้าที่จัดให้มีการสำรวจและลงทะเบียนรับเรื่องขอความช่วยเหลือของประชาชน จัดให้มีช่องทางรับเรื่องขอความช่วยเหลือของประชาชนที่หลากหลาย จัดให้มีฝ่ายปฏิบัติการในพื้นที่ (หน่วยเคลื่อนที่เร็ว) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่สามารถให้การช่วยเหลือประชาชนได้ทันท่วงทีและรวดเร็ว รวบรวมข้อมูลของประชาชนที่ขอรับความช่วยเหลือเสนอต่อคณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นติดตามผลการดำเนินการช่วยเหลือประชาชนตามที่คณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมอบหมาย รายงานผลการสำรวจและผลการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ให้ศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (สถานที่กลาง) ทราบ เป็นการดำเนินการตามอำนาจหน้าที่เฉพาะในพื้นที่และเป็นกรณีที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถดำเนินการให้การช่วยเหลือได้ด้วยตนเองเท่านั้น ส่วนกรณีที่เกินขีดความสามารถขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก็ให้ส่งเรื่องไปยังสถานที่กลาง เพื่อประสานหน่วยงานอื่นให้การช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่อไป

สำหรับศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (สถานที่กลาง) ที่จัดตั้งขึ้นตามประกาศกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เรื่อง หลักเกณฑ์วิธีการปฏิบัติงานศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นการทำงานในลักษณะของหน่วยบูรณาการการทำงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในภาพรวม โดยประกาศดังกล่าวกำหนดให้สถานที่กลาง มีหน้าที่รวบรวมและแจ้งเวียน กฎหมาย ระเบียบ หนังสือสั่งการ และข้อมูลอื่นที่เกี่ยวข้องกับการช่วยเหลือประชาชน ทั้งด้านสาธารณภัย การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต โรคติดต่อ หรือโรคระบาดในท้องถิ่น เผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร หลักเกณฑ์ และวิธีการในการช่วยเหลือประชาชน ให้คำปรึกษาหรือแนะนำหลักเกณฑ์และวิธีการในการขอรับความช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ ให้กับประชาชนที่มาติดต่อ รวมถึงรวบรวมข้อมูลปัญหาความต้องการของประชาชนและแจ้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อเป็นข้อมูลในการพิจารณาให้ความช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ หรือประสานหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องในการให้ความช่วยเหลือประชาชน และรวบรวมข้อมูลการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกเรื่องเชื่อมต่อกับจังหวัดและส่วนกลาง เพื่อประโยชน์ในการวางแผนการช่วยเหลือประชาชนในภาพรวมและเป็นการเพิ่มช่องทางในการอำนวยความสะดวกให้ประชาชนสามารถยื่นขอรับความช่วยเหลือได้อีกช่องทางหนึ่ง

อธิบดีกล่าวเพิ่มเติมว่า เนื่องจากการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นการดำเนินการร่วมกันระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ดังนั้น เมื่อท้องถิ่นจังหวัดได้ดำเนินการให้มีการพิจารณาร่วมกันระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแล้วว่า สถานที่กลางจะจัดตั้งขึ้น ณ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใด หรือที่หน่วยงานใด หรือส่วนราชการที่ได้รับมอบหมายให้เป็นสถานที่กลางนั้น จึงสามารถจัดทำโครงการเพื่อขอรับเงินอุดหนุนสำหรับใช้ในการปฏิบัติงานของศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ โดยถือปฏิบัติตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยเงินอุดหนุนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2559 ก็จะเห็นได้ว่าการดำเนินการของศูนย์ช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (สถานที่กลาง) จึงไม่ซ้ำซ้อนกัน แต่เป็นการสนับสนุนซึ่งกันและกัน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชนนั่นเอง