ย้อนรอย...พระอัจฉริยภาพ กำเนิดรถไฟไทย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕

รอยทางจาก “กรมรถไฟ” สู่... “แอร์พอร์ต เรล ลิงค์”

             เป็นเวลากว่าหนึ่งศตวรรษที่กิจการรถไฟในประเทศไทยถือกำเนิดขึ้นด้วยพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ด้วยทรงมีพระราชวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลว่าการคมนาคมขนส่งภายในราชอาณาจักรโดยเส้นทางรถไฟนั้น นอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อราษฎรและเศรษฐกิจของประเทศแล้ว ยังเป็นการเพิ่มศักยภาพในการบำรุงรักษาราชอาณาเขต เพื่อให้สะดวกแก่การปกครองและตรวจตราการบริหารราชการแผ่นดินในมณฑลที่อยู่ห่างไกล ทั้งนี้ เพื่อเป็นการรับมือกับการขยายอาณานิคมของต่างชาติมายังภูมิภาคนี้

            ในเดือนตุลาคม พ.ศ.๒๔๓๓ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนากรมรถไฟขึ้นเป็นครั้งแรกในสังกัดกระทรวงโยธาธิการ กระทั่งในวันที่ ๒๖ มีนาคม พ.ศ.๒๔๙๓ พระองค์ได้เสด็จฯ ทรงเปิดการเดินรถไฟสายกรุงเทพ-นครราชสีมา เส้นทางรถไฟสายแรกของสยามประเทศ การรถไฟแห่งประเทศไทยจึงถือเอาวันที่ ๒๖ มีนาคมของทุกปี เป็นวันคล้ายวันสถาปนากิจการรถไฟจนถึงปัจจุบัน นับตั้งแต่แรกสถาปนากิจการรถไฟในปี ๒๔๓๙จนสิ้นรัชกาลที่ ๕ ในปี พ.ศ.๒๔๕๓ มีทางรถไฟเปิดใช้แล้วทั้งสิ้น ๙๓๒ กิโลเมตรและได้มีดำเนินการก่อสร้างขยายเส้นทางไปยังสายเหนือและใต้ในเวลาต่อมา

               ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ พระองค์ทรงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่อจาก “กรมรถไฟ”เป็น “กรมรถไฟหลวง” และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง

            

เป็นพระองค์แรก ในรัชสมัยของพระองค์มีเส้นทางรถไฟที่เปิดใช้ทั้งหมด ๒,๕๑๘ กิโลเมตรอย่างไรก็ตาม เมื่อประเทศไทยตกอยู่ในภาวะสงครามโลกครั้งที่ ๑ และ ครั้งที่ ๒ เส้นทางรถไฟได้รับความเสียหายอย่างหนัก และการขยายรางสร้างเส้นทางเพิ่มก็เป็นไปอย่างล่าช้า โดยมีเส้นทางรถไฟที่สร้างเพิ่มขึ้นรวมกันในสมัยรัชกาลที่ ๗ และ รัชกาลที่ ๘ เพียง ๖๗๗ กิโลเมตร

 

ขอขอบคุณข้อมูลจาก : กระทรวงคมนาคม