เลิกเป็นนกแก้วนกขุนทอง!! พระอาจารย์อารยะวังโสเผยเคล็ดลับ "สวดมนต์" ให้บุญกุศลหลั่งไหล! ใครสวดเป็น...ชีวิตเปลี่ยนทันตาเห็น"!!

การสวดมนต์ให้ถูกวิธีในพระพุทธศาสนาควรสวดอย่างไร?

 

การสวดมนต์ในพระพุทธศาสนานั้น เราจะต้องสวดเป็นภาษาบาลีซึ่งเป็นภาษาที่จารึกพระธรรมคำสั่งสอนไว้ในพระไตรปิฎกและคัมภีร์สำคัญต่าง ๆ ของพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาท ซึ่งแตกต่างกับพุทธศาสนาฝ่ายมหายานที่นิยมใช้ภาษาสันสกฤต  โดยอ้างอิงที่มาจากการที่ชาวชมพูทวีปสมัยพุทธกาลส่วนใหญ่นิยมใช้ภาษาบาลีเป็นภาษาพูดกันมาก โดยเฉพาะในเขตมคธชนบทที่เป็นอาณาจักรที่มีอำนาจและเป็นแผ่นดินที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาไว้เป็นศูนย์กลางในการเผยแผ่ จึงไม่แปลกที่พระพุทธเจ้าของเราทรงเลือกภาษาบาลีหรือภาษามคธเป็นภาษาหลักของพระพุทธศาสนา มีการจัดวางระเบียบแบบแผนด้านหลักการของภาษาไว้ดีมาก...ที่เราเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ตันติภาษา”

ด้วยความที่คนพื้นเมืองในชมพูทวีปนิยมใช้ภาษาบาลีพูดสื่อสารกันจึงเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้พระพุทธเจ้าทรงเลือกใช้ภาษาบาลีเป็นภาษาแห่งพระพุทธศาสนาเพื่อสื่อสารการเผยแผ่คำสั่งสอนของพระองค์มาโดยตลอด  พุทธบริษัทจึงควรทราบวิธีอ่านพูดภาษาดังกล่าวเพื่อใช้ให้ถูกต้องทั้งในอักขรวิธี พยัญชนะ และความหมาย ตลอดจนถึงรูปศัพท์ต่างๆ

การอ่านหรือการสวดภาษาบาลีในประเทศไทยมี 2 แบบ โดยทั่วไปคือ การอ่านแบบไทย (หรือเรียกว่า “แบบสังโยค”) และการอ่านแบบสากล (หรือเรียกว่า “แบบมคธ”)  ต่อมามีการเพิ่มรูปแบบการสวดขึ้นมาอีกหนึ่ง ได้แก่ การอ่านแบบสรภัญญะ ดังจะเห็นพระสงฆ์จากหลายประเทศนิยมสวดในทำนองดังกล่าว เช่น เนปาล อินเดีย ศรีลังกา หรือแม้กระทั่งไทยในปัจจุบัน

หากผู้ใดสนใจศึกษาถึงวิธีการอ่านออกเสียงที่ถูกต้องของภาษาบาลีก็น่าจะสามารถหาหนังสืออ่านเพิ่มเติมได้จากร้านหนังสือใหญ่ ๆ ที่มีมุมหนังสือพระพุทธศาสนาว่าด้วยเรื่องหมวดบาลีไวยากรณ์หรือการสวดมนต์ที่ถูกต้องในพระพุทธศาสนา ซึ่งคงจะมีผู้เรียบเรียงขึ้นเพื่อประกอบการศึกษาอยู่มากมายในปัจจุบัน!!

 

พระอาจารย์อารยะวังโส

ประการสำคัญของการสวดมนต์ซึ่งนอกจากควรจะต้องเป็นไปตามทำนองการสวดที่ถูกต้องแล้ว ผู้สวดควรจะต้องระมัดระวังในการออกเสียงให้ชัดถ้อยชัดคำ เสียงดังพอดี ออกเสียงถูกต้อง ได้ใจคำใจความ ท่วงทำนองไพเราะ ไม่ช้าไม่เร็วเกินไป ส่งผลให้ผู้สวดมีจิตใจสงบ สุขุมเยือกเย็น จิตใจเป็นกุศลธรรม มีความตั้งมั่นของจิต เข้าสมาธิได้เร็ว สามารถนำเข้าสู่การเจริญกรรมฐานได้ในขั้นต่อไป

การสวดมนต์มีคุณประโยชน์ที่สำคัญต่อกระบวนการศึกษาและปฏิบัติในพระพุทธศาสนา จึงได้ถูกจัดนำเข้าสู่หมวดกิจวัตรสิบประการของพระสงฆ์-สามเณรที่ต้องถือปฏิบัติ  นอกเหนือจากบิณฑบาต กวาดลานวัด ปลงอาบัติแล้ว ก็ยังมีการทำวัตรสวดมนต์อยู่ในลำดับที่สี่ และต่อเนื่องด้วยการขวนขวายปัจจเวกขณ์ การอุปัฏฐากอุปัชฌาย์-อาจารย์ การบริหารสิ่งของต่าง ๆ การขวนขวายในพระธรรมวินัย การเอาใจใส่กิจของสงฆ์ และการดำรงตนให้น่าไหว้เป็นกิจวัตรข้อที่สิบ...ปิดรายการ

ทั้งนี้ได้ให้ความสำคัญของการสวดมนต์อยู่ในส่วนการศึกษาเล่าเรียน ... เรียนมนต์หมายถึงเรียนความรู้นั้นเอง  โดยคณาจารย์ได้แสดงให้เห็นความสำคัญของการสวดมนต์ว่า หากทำถูกวิธี เพียบพร้อมด้วยคุณสมบัติของพุทธบริษัทตามแบบแผนในพระพุทธศาสนา ก็จะมีอาการเหมือนกับเราไปเข้าเฝ้าพระพุทธองค์ทั้งเช้าเย็น

ดังนั้น พระสงฆ์ สามเณร ตลอดจนถึงอุบาสก อุบาสิกา จึงต้องเป็นผู้ขวนขวายท่องบ่นมนต์ให้คล่องปาก ให้ขึ้นจิต และสามารถเพ่งพินิจเนื้อความในใจได้เพื่อจะได้นำไปสู่การทำปัญญาในขั้นจิตภาวนาต่อไป

 

หากจะกล่าวถึงอิทธิฤทธิ์หรือความศักดิ์สิทธิ์ อำนาจพลังทิพย์-พลังธรรม ที่จะปรากฏเกิดขึ้นจากการสวดมนต์เพื่อนำไปสู่ความสัมฤทธิผลตามประสงค์ของผู้สวดสาธยายนั้น ก็ย่อมเป็นไปได้เมื่อคิดในเชิงวิทยาศาสตร์  โดยเมื่อผู้สวดมีความศรัทธาในองค์คุณแห่งพระรัตนตรัย มีศีลอันเป็นปกติ มีความรู้ความเข้าใจในคุณความหมายของบทสวดนั้น ๆ และสามารถสวดสาธยายได้อย่างมีสติกำกับ รู้ทุกถ้อยกถาธรรม จนทำให้จิตตั้งมั่น ดำรงอยู่ในองค์สมาธิระดับกลาง ๆ ที่ใช้งานได้ อำนาจพลังธรรมก็ย่อมเกิดขึ้นจากพลังจิตที่มีความรู้และดำรงอยู่ในองค์ศรัทธาพละ อันสามารถขับเคลื่อนอำนาจพลังไปสู่การสานสร้างสัมพันธภาพกับสภาวธรรมภายนอกได้จนกลายเป็นปรากฏการณ์ที่ศักดิ์สิทธิ์อย่างน่าอัศจรรย์  ส่วนจะบรรลุสำเร็จผลหรือไม่ก็ต้องพิจารณาดูว่าอยู่ในลักษณะเงื่อนไขสามประการหรือไม่ คือ ๑. ต้องมีความศรัทธา ๒. ไม่มีกรรมมาปิดกั้น ๓. ไม่มีกิเลสมากางกั้น

ข้อสำคัญที่ควรนำมาพินิจพิจารณาในฐานะของเราที่เป็นพุทธบริษัทของพระผู้มีพระภาคเจ้าคือการเข้าถึงคุณอันแท้จริงของการสวดมนต์หรือการกล่าวสาธยายพระสูตรต่าง ๆ โดยจะต้องคล่องปาก ขึ้นจิต แจ่มแจ้งใจ เพื่อนำไปสู่การศึกษาสร้างสรรค์ความรู้ความเข้าใจให้มากยิ่งขึ้น และเพื่อเพิ่มพูนศรัทธาอันประกอบด้วยปัญญาที่จะทำให้เข้าใจและเข้าถึงองค์คุณของพระรัตนตรัยอันรวบรวมแสดงอำนาจธรรมไว้ในบทสวดต่าง ๆ ซึ่งหากจะให้ได้ผลเป็นไปเพื่อประโยชน์สุดคือความดับทุกข์นั้นจะต้องรู้ในความหมายเพื่อน้อมนำมาเพ่งพินิจพิจารณาในใจโดยแยบคาย อันจะนำไปสู่การเข้าถึงคุณค่าแท้ที่ปรากฏอยู่ในพระพุทธศาสนาซึ่งเป็นอมฤตธรรมที่น่าสนใจยิ่ง

อย่างไรก็ตาม  หากจะกล่าวโดยสรุปเรื่องการสวดมนต์ให้ถูกวิธีตามฉบับพระพุทธศาสนาอีกครั้งก็คงจะต้องให้ความสำคัญในอักขรวิธีที่ถูกต้อง การออกเสียงที่ชัดเจนต่อรูปศัพท์ ไม่ผิดเพี้ยนตามทำนองนิยมของแต่ละหมู่คณะ ซึ่งคงจะเหมือนกันได้ยาก  ไม่ว่าจะเป็นลาว เขมร ไทย พม่า ศรีลังกา อินเดีย เนปาล ก็คงจะต้องว่ากันไปตามทำนองเสียงของกลุ่มตน  ที่สำคัญคือต้องสวดสาธยายด้วยใจเคารพ ด้วยความตั้งมั่น ด้วยเจตนาธรรมที่ถูกต้อง รู้ซึ้งในคุณค่าของพระรัตนตรัย และถูกต้องตามฐานะของพุทธบริษัทในพระพุทธศาสนา

 

-----------------------------------------------------------------------

 

ที่มา : http://www.ryt9.com/s/tpd/964314 (คอลัมน์ปักธงธรรม)

ณัฐวุฒิ แจ๊ดสูงเนิน / สำนักข่าวทีนิวส์ : รายงาน