“คนป่วยก็มีสิทธิ์ต้องการอาหารอร่อยอาหารเจล และ วุ้นชุ่มปาก” ของพระราชทานจากพระราชดำริที่ทรงคิดค้นในขณะที่ทรงประชวร

“คนป่วยก็มีสิทธิ์ต้องการอาหารอร่อยอาหารเจล และ วุ้นชุ่มปาก” ของพระราชทานจากพระราชดำริที่ทรงคิดค้นในขณะที่ทรงประชวร

หากท่านทั้งหลายต้องอยู่ใน โรงพยาบาล หรือพักพื้นที่บ้าน ทานแต่อาหารจืดชืด จำเจ หรือต้องรับสารอาหารทางสายส่งอาหารอย่างยาวนาน หรือเกือบจะทุกวัน แต่หากอะไรๆ ก็ดีขึ้นได้เพียงแค่ได้กินอาหารอร่อยๆ มื้อเดียว เรียกได้ว่าอาหารนอกจากจะชูกำลังกายแล้วยังชูกำลังใจได้ด้วย ตรงกันข้ามวันไหนเราป่วยๆ ทานอาหารอะไรไม่อร่อยนี่จากที่ทุกข์เพราะป่วยอยู่แล้วก็ยิ่งรู้สึกเบื่อกว่าเดิม ในหลวง ร.๙ เองในฐานะที่ทรงใช้เวลาช่วงสุดท้ายของพระชนม์ชีพอยู่ที่โรงพยาบาลศิริราช ต้องเสวยพระโอสถมากมาย ก็ทรงเข้าพระทัยเรื่องนี้เป็นอย่างดี ดังนั้นเมื่อมูลนิธิทันตนวัตกรรมฯ และสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล เริ่มทำโครงการอาหารเจลสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งช่องปาก อัมพาต โรคที่เกี่ยวกับช่องปาก รวมไปถึงคนที่ไม่มีฟันเคี้ยวอาหาร เมื่อปี ๒๕๕๒ ในหลวงจึงทรงให้ความสนใจเป็นพิเศษ

ไอเดียคือทำอาหารเจลที่มีสารอาหารครบถ้วน ให้รสสัมผัสนุ่มลื่น ซึ่งผู้ป่วยสามารถเคี้ยวและกลืนได้โดยไม่รู้สึกเจ็บ เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดกับคนป่วยโดยเฉพาะผู้สูงอายุส่วนใหญ่ ที่มีอาการเบื่ออาหาร เคี้ยวไม่ไหว กลืนไม่ลง กินอาหารไม่สะดวก ที่มีสาเหตุมาจากประสาทรับรส เหงือก ฟัน ที่เสื่อมลงตามวัย รวมไปถึงการเจ็บป่วยและการรักษาบางอย่างเองก็มีผลให้เบื่ออาหาร เช่น ผู้ป่วยมะเร็งในช่องปาก ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดและการฉายรังสีในช่องปากจะทำให้ปากบิดเบี้ยว เป็นแผล รวมถึงต่อมน้ำลายผลิตน้ำลายลดลง จนบางคนต้องพึ่งสายยางให้อาหาร
หลังจากทีมนักวิจัยผลิตขั้นแรกได้สำเร็จ ประมาณ ๘-๙ รส ประกอบด้วย ต้มยำกุ้ง แกงเขียวหวาน ข้าวหอมมะลิ ก๋วยเตี๋ยวไก่ มะม่วง ชานม ลิ้นจี่ วุ้นกะทิ ฯลฯ ก็ได้ทูลเกล้าฯ ถวายในหลวง ซึ่งทรงมีปัญหาเรื่องการกลืนอาหารเหมือนกันเพื่อมีพระราชวินิจฉัย ในหลวงก็เสวยทุกรส และมีพระราชดำรัสตอบกลับมาว่า ทรงชอบรสต้มยำกุ้งมาก แต่ไม่โปรดรสก๋วยเตี๋ยวไก่เท่าใดนัก เพราะไม่ค่อยหอม น่าจะทำเป็นรสข้าวมันไก่จะได้หอมขึ้น ที่สำคัญทรงมีพระราชดำรัสย้ำมาว่า “...จำไว้นะ เวลาทำอาหารให้คนป่วย เรื่องรสชาติเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะเขาป่วยด้านร่างกายแล้ว จิตใจต้องดี ถ้าเราทำอาหารที่ไม่อร่อยไปให้ จิตใจเขาจะแย่ มันเป็นการซ้ำเติมผู้ป่วย...”
ประเด็นกินอาหารได้ไม่อร่อยจนเบื่ออาหารนี้ มองเผินๆ อาจไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไร แต่จริงๆ แล้วสำคัญมาก เพราะผู้ป่วยที่ไม่มีความสุขกับการกิน ส่งผลให้กินได้น้อย นานเข้าก็จะขาดสารอาหาร ภูมิคุ้มกันก็จะค่อยๆ ตกลงกลายเป็นวงจรความป่วย อยู่โรงพยาบาลนานๆ ก็มีผลต่อเนื่องไปถึงคุณภาพชีวิตด้านอื่นๆ เช่นกัน
นอกจากนี้ยังทรงใส่พระทัยในทุกรายละเอียดจนถึงเรื่องบรรจุภัณฑ์ ทรงห่วงว่าถ้าทำกล่องเป็นแนวตั้งจะคล้ายกล่องนมมากเกินไป คนไม่รู้จะนำไปเขย่าจนเจลแตกละเอียดไม่น่ากิน เมื่ออาหารเจลไม่สามารถบรรจุใส่กระป๋องได้ จึงทรงแนะนำให้ทำฉลากเป็นแนวนอนแทน ปรากฏว่าหลังจากแจกไปเกือบแสนกล่อง คนก็ไม่เขย่าจริงๆ เพราะคิดว่าเป็นกล่องสบู่หรือเนยแข็ง

หลังจากโปรเจกต์อาหารเจลสำเร็จด้วยดีแล้ว ก็มีพระราชกระแสถึงทีมงานโดยตรงให้ศึกษาการทำน้ำลายเทียม หรือ ‘วุ้นชุ่มปาก’ ด้วย เพราะทรงเล็งเห็นว่าปัญหาของคนที่ปากแห้งจากการรับประทานยา ทำให้น้ำลายน้อย กลืนอาหารไม่ได้ รับรสไม่ได้ เสี่ยงฟันผุและติดเชื้อในช่องปาก อีกทั้งน้ำลายเทียมที่ใช้อยู่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ ราคาแพงมาก แถมยังมีสารกันบูดซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อผู้ใช้ ที่สำคัญคือกลืนไม่ได้ต้องคายทิ้ง
ในหลวงจึงทรงให้โจทย์ทีมงานว่า อยากเห็นน้ำลายเทียมถูกลงและสามารถกลืนได้ นักวิจัยจึงไปศึกษารายละเอียดต่างๆ ตั้งแต่เนื้อสัมผัสของน้ำลายเทียม สัดส่วนของส่วนผสม กลิ่น โดยในหลวงก็ทรงทดลองใช้จริงและให้คำแนะนำในเรื่องความหนืดของตัววุ้น ซึ่งทีมงานก็รับไปปรับและทดลองกับกลุ่มผู้ป่วยและผู้สูงอายุ
แม้จะประชวร แต่ในหลวงก็ทรงคิดถึงหนทางที่จะทำให้การประชวรนั้นเป็นประโยชน์กับประชาชนคนอื่นๆ ด้วย เพราะสำหรับพระองค์แล้ว ทุกเวลาในชีวิตของพระองค์คือหน้าที่ที่มีต่อประชาชน
เรียบเรียงจาก 
- บทความเรื่อง คิดเป็นเห็นทาง : รศ.ดร.วิสิฐ จะวะสิต ผอ.สถาบันโภชนาการ กับงาน “อาหารเจลพระราชทาน” นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ ๑๕๖ ธันวาคม ๒๕๕๖ 
-รายการ ธ สถิต ณ แดนสรวง ตอน “เจลลี่โภชนา” อาหารเจลพระราชทาน ทางช่อง MCOT HD
ที่มา FB: เพจสานต่อที่พ่อทำ