ย้อนรอยมหาสงครามเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒

28 ธ.ค. 2560

แชร์ |

ย้อนรอยมหาสงครามเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒ ธนบัตรในยุคสงครามที่พิมพ์ในไทย

ย้อนรอยสงครามมหาเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒ : ธนบัตรในยุคสงครามที่พิมพ์ในไทย

ในขณะที่รัฐบาลสั่งพิมพ์ธนบัตรจากญี่ปุ่นนั้น ความต้องการใช้ธนบัตรในประเทศสูงมากขึ้น โดยเฉพาะกองทัพญี่ปุ่นมีความต้องการใช้ในการซื้อยุทธปัจจัย รัฐบาลไทยจึงดำเนินการพิมพ์เองภายในประเทศโดยใช้อุปกรณ์เท่าที่หาได้ ส่วนรูปแบบนั้นใช้แบบเดิมที่เคยพิมพ์ของบริษัทโทมัส เดอลารู จำกัด ประเทศอังกฤษ สำหรับสีนั้นพยายามให้ใกล้เคียงของเดิมมากที่สุดเท่าที่ทำได้ (เว้นราคา ๑๐๐ บาท ซึ่งจัดพิมพ์ขึ้นใหม่)

ย้อนรอยมหาสงครามเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒ ภาพที่ ๘ ธนบัตรราคา ๑๐ บาท พิมพ์ในประเทศไทย (โดยกรมแผนที่ทหารบก)

ภาพที่ ๙ ธนบัตรราคา ๒๐ บาท พิมพ์ในประเทศไทย โปรดสังเกตอักขรวิธีในธนบัตร จะเห็นว่าใช้อักขรวิธีตามแบบรัฐนิยมของจอมพล ป. พิบูลสงคราม

ธนบัตรรุ่นนี้มี ๔ ราคา คือ ๑, ๑๐, ๒๐ และ ๑๐๐ บาท ประกาศใช้เมื่อ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๘๕ ฉบับที่พิมพ์จากกรมแผนที่ทหารบกจะมีคำว่า “กรมแผนที่” อยู่ที่กลางกรอบด้านล่างข้างหน้า แต่ถ้าพิมพ์จากกรมอุทกศาสตร์ทหารเรือ ก็จะไม่ปรากฏชื่อโรงพิมพ์ไว้

อนึ่งชนิดราคา ๑๐๐ บาท มีตราของธนาคารแห่งประเทศไทย (สีแดง) ประทับบนด้านหลังให้ทาบกับต้นขั้วด้วย เพื่อป้องกันการปลอมแปลง

ย้อนรอยมหาสงครามเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒ ภาพที่ ๑๐ ธนบัตรราคา ๑๐๐ บาท พิมพ์ในประเทศไทย (โดยกรมแผนที่ทหารบก) ภายในวงกลมด้านขวามีตราธนาคารแห่งประเทศไทยปรากฏอยู่ด้วย

ภาพที่ ๑๑ ธนบัตรราคา ๑๐๐ บาท (ด้านหลัง)

ใน พ.ศ. ๒๔๘๘ ธนบัตรจากญี่ปุ่นมีปัญหาการขนส่งขลุกขลัก และธนบัตรที่กรมแผนที่ทหารบกและกรมอุทกศาสตร์ทหารเรือพิมพ์ไม่ทันใช้ ธนาคารแห่งประเทศไทยจึงใช้วิธีจ้างโรงพิมพ์เอกชนพิมพ์ ภายใต้การควบคุมอย่างเข้มงวด ธนบัตรรุ่นนี้มี ๔ ราคา คือ ๑, ๕, ๑๐, ๕๐ บาท ลวดลายเหมือนเดิม แต่เปลี่ยนพระบรมฉายาลักษณ์ใหม่ และตรงกลางขอบล่างด้านหน้ามีข้อความว่า “ธนาคารแห่งประเทศไทย” ปรากฏอยู่ (ดูภาพ ๑๒ และ ๑๓)

ธนบัตรที่จัดพิมพ์ในประเทศไทยช่วงสงคราม นอกจากมีคุณภาพด้านสีและลวดลายค่อนข้างต่ำแล้ว เนื้อกระดาษก็เป็นอย่างเลวเพราะหากระดาษยาก พานรัฐธรรมนูญแทนที่จะเป็นลายน้ำ ก็พิมพ์รูปลงไปในวงกลมสีขาวเลย

ย้อนรอยมหาสงครามเอเชียบูรพา ธนบัตรในยุคสงคราม ๒ ภาพที่ ๑๒ ธนบัตรราคา ๑ บาท พิมพ์โดยโรงพิมพ์เอกชนภายในประเทศ