- 24 ต.ค. 2560
ติดตามข่าวสารได้ที่ www.tnews.co.th
โคกกระออมเป็นพรรณไม้เถาล้มลุกขนาดกลาง มักขึ้นอยู่ตามข้างทางหรือที่รกร้างทั่วไป ลักษณะของเถาเป็นรูปห้าเหลี่ยม สีเขียว มีขนาดเถาโตประมาณก้านไม้ขีดไฟ หรืออาจจะเล็กกว่านั้น บริเวณข้อของเถาจะมีมือสำหรับยึดเกาะ และเถามักจะเลื้อยเกาะพันขึ้นไปตามต้นไม้ กิ่งไม้ หรือเลื้อยไปตามพื้นดิน
- ใบ มีลักษณะเป็นหยักๆ
- ดอก มีสีเหลือง
- ผล มีสีเขียวเป็นสัน 3 สัน ลักษณะพองลม
- เมล็ด กลมสีดำ
ต้นโคกกระออมนี้มักนิยมปลูกกันแต่เฉพาะตามสวนยาจีนและสวนสมุนไพรเท่านั้น ส่วนใหญ่จะไม่มีการปลูกต้นขาย
สรรพคุณทางยา
โคกกระออมทั้งต้นมีรสขม และเผ็ดเล็กน้อย เป็นยาเย็น ออกฤทธิ์ต่อตับและไต ใช้ต้มกินต่างน้ำ สามารถใช้เป็นยาขับพิษร้อนถอนพิษไข้ ช่วยแก้พิษในร่างกาย ช่วยทำให้เลือดเย็น ลดความดันโลหิต ใช้รักษาโรคดีซ่าน ช่วยรักษาตาต้อ ช่วยขับเหงื่อ ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้หอบหืด
ทั้งต้นใช้เป็นยาระบาย ใช้ต้มน้ำกินเพื่อช่วยลดอาการของต่อมลูกหมากโต ใช้แก้พิศแมลงสัตว์กัดต่อย แก้พิษงู ใช้ต้นสดนำมาตำผสมกับเกลือเล็กน้อยแล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็นฝี ใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนัง ฝี กลาก เกลื้อน ใช้แก้ฝีบวม ฝีหนอง ต้นแห้งประมาณ 10-18 กรัม นำมาบดเป็นผงผสมกับเหล้าใช้รับประทานเพื่อช่วยแก้อาการปวดบวมฟกช้ำ ทั้งต้นมีสรรพคุณช่วยรักษาโรคไขข้ออักเสบได้ด้วย
- หากนำมารับประทาน ใช้ต้นแห้งประมาณ 10-18 กรัม นำมาต้มกับน้ำ
- หากเป็นต้นสด ให้ใช้ประมาณ 35-70 กรัม นำมาตำคั้นเอาแต่น้ำรับประทาน หรือใช้เป็นยาพอกภายนอก สตรีมีครรภ์ห้ามรับประทานสมุนไพรชนิดนี้
ใบ มีรสขมขื่น มีฤทธิ์ในการยับยั้งการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบ จึงใช้ใบเป็นยาแก้หอบหืดได้ ใช้ต้มดื่มแก้หืด แก้ตาเจ็บ แก้ไข้ รักษาโรคหืดไอ แก้ไอหืด ส่วนน้ำคั้นจากใบใช้แก้อาการไอ น้ำคั้นจากใบใช้เป็นยาขับระดูของสตรี เป็นยาขับปัสสาวะ ใบสดใช้เป็นยาใส่แผลชั้นยอด โดยใช้น้ำต้มข้นๆ นำมาใช้ล้างแผล สามารถนำมาตำพอกรักษาฝีได้เช่นกัน
ใบสด นำมาตำกับเกลือแล้วทาบริเวณที่มีการอักเสบบวม หรือใช้ใบสดนำมาตำคั้นเอาแต่น้ำไปเคี่ยวกับน้ำมันงาเพื่อเป็นการรักษาโรครูมาตอยด์ โดยใช้เป็นยาทาเช้าและเย็นติดต่อกันประมาณ 7 วัน อาการของโรคจะค่อยๆ ดีขึ้น
- ดอก มีรสขมขื่น มีสรรพคุณช่วยขับประจำเดือนของสตรี
- เมล็ด มีรสขมขื่น ใช้เป็นยาแก้ไข้ ช่วยขับเหงื่อ
- เถา ใช้เป็นยาแก้ไข้
- ต้นหรือเถา ใช้เป็นยาแก้ไอ
- เถาและใบ ใช้เป็นยาสระผมกำจัดรังแค โดยนำมาทุบคั้นแช่ในน้ำพอข้นๆ แล้วนำมาใช้ชโลมศีรษะและทิ้งไว้สักครู่ แล้วจึงค่อยล้างออก
- ยอดอ่อน จะมีรสขมเล็กน้อย มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอความแก่ และช่วยในการต่อต้านมะเร็งได้อีกต่างหาก โดยการนำยอดอ่อนโคกกระออมมาใช้รับประทานเป็นผักสดหรือเผาไฟนำมารับประทานเพื่อเป็นการช่วยบำรุงสุขภาพ
- ผล มีรสขมขื่น มีสรรพคุณช่วยบำรุงน้ำดี ช่วยดับพิษทั้งปวง ช่วยดับพิษแผลไฟไหม้ แผลไฟลวก
- รากมีรสขม สรรพคุณทำให้อาเจียน ใช้เป็นยาระบาย น้ำคั้นรากสดใช้เป็นยาหยอดตาแก้โรคตาต้อ แก้เจ็บตาได้ผลดี รากใช้ตำคั้นเอาแต่น้ำมากินเป็นยาแก้พิษงู ส่วนกากที่เหลือใช้เป็นยาพอกแก้พิษงู พิษงูเห่า และพิษจากแมลง
แพทย์แผนจีนมักใช้ทั้งต้นต้มน้ำดื่ม เพื่อขับน้ำนมทำให้เกิดน้ำนม ช่วยบำรุงน้ำนมสตรี ระบายท้อง แก้โรคไขข้ออักเสบ สารสกัดจากใบโคกกระออม เมื่อทดลองในหนูขาว พบว่ามีฤทธิ์ในการลดความดันโลหิต และช่วยยับยั้งการอักเสบได้
ชาวบ้านมักใช้หญ้าแมลงหวี่นี้พันรอบศีรษะ เพราะกลิ่นของหญ้าชนิดนี้สามารถไล่แมลงหวี่ให้หายไปได้ ไม่ก่อให้เกิดความรำคาญเมื่อเวลาต้องเดินเข้าป่าหรือไปทำไร่ หรือเมื่อเด็กมีอาการตาแฉะหรือตาแดง ก็มักจะมีแมลงหวี่มาตอมตาก็ใช้หญ้านี้ ในลักษณะเดียวกันได้
พบว่าในเมล็ดของโคกกระออมมีน้ำมันหอมระเหย เช่น 11-Eicosenoic acid, 1-Cyano-2 hydroxy methyl prop 2-ene-1-ol และสาร Saponin อยู่ด้วย
น้ำมันระเหยจากเมล็ดโคกกระออม เมื่อนำไปทดลองกับสุนัข พบว่าสามารถช่วยลดความดันโลหิตได้ในระยะเวลาหนึ่งชั่วโมงครึ่ง แต่ถ้านำน้ำมันหอมระเหยจากเมล็ดไปสกัดด้วยแอลกอฮอล์ จะสามารถช่วยลดความดันโลหิตได้ในระยะเวลาประมาณ 2-4 ชั่วโมง
Cr.http://www.vichakaset.com