- 06 พ.ย. 2560
รู้ไหม “ไฟหลวง” ที่ใช้ในการพระราชทานเพลิงศพ ถูกจุดขึ้นจากอะไร?
เป็นเกร็ดความรู้ที่น่าสนใจให้กับน้องๆ เรื่อง “ไฟหลวง” ไฟพระราชทาน โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการพระราชทานเพลิงศพ และรู้หรือไหมว่า ไฟหลวงนั้นถูกจุดขึ้นจากไหน บอกก่อนเลยว่าไม่ใช่วิธีจุดจากไม้ขีดไฟ หรือไฟแช็กนะคะ แต่ถูกจุดจากอะไรนั้นมาติตดามกันเลยค่ะ
“ไฟหลวง” จริงๆ แล้วนั้น นำมาจากแสงอาทิตย์ ใช้แว่นขยาย ส่องกับแดด เพื่อให้เกิดไฟ ข้อมูจากหนังสือธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านาย โดยคุณนนทพร อยู่มั่งมี เล่าว่า เป็นวิธีการสืบทอดจนถึงรัชกาลที่ ๙ ซึ่งเริ่ม ในราวปี พ.ศ. ๒๕๑๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระราชดำริว่าสมัยสมบูรณาญาสิททธิราชย์ พระมหากษัตริย์มักไม่ใคร่เสด็จไปในงานฌาปนกิจ ยกเว้นพระบรมวงศานุวงศ์ที่ทรงใกล้ชิดเป็นพิเศษ หรือข้าราชการที่ประกอบคุณงามความดีความชอบควรได้รับพระราชทานเป็นเกียรติแก่ผู้ล่วงลับและวงศ์ตระกูล
ซึ่งส่วนใหญ่จะโปรดเกล้าฯ ให้สำนักพระราชวังอัญเชิญ “ไฟหลวง” เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงทราบคำกราบบังคมทูลขอพระราชทาน หากเป็นผู้มีความดีความชอบจะทรงพระกรุณาจุดไฟหลวงด้วยพระหัตถ์ ด้วยการใช้แว่นแก้วส่องกับแดดจนเกิดไฟ แล้วเจ้าพนักงานจะรับพระราชทานโคมแก้วสี่เหลี่ยม ซึ่งเป็นไฟหลวงมาพระราชทานเพลิงศพผู้นั้นต่อไป
ส่วนการถวายพระเพลิงเจ้านายในปัจจุบันได้ใช้วิธีการเดียวกัน ในคราวถวายพระเพลิงสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงส่องพลังความร้อนจากแสงดวงอาทิตย์ด้วยพระแว่นสูรยากานต์ไว้ก่อนถึงวันกำหนดถวายพระเพลิง แล้วเลี้ยงเพลิงไว้ ซึ่งเจ้าพนักงาน
ได้ตั้งแต่มณฑป สำหรับเลี้ยงเพลิงไว้ ๑ องค์แล้วอัญเชิญมายังพระเมรุมาศ
ข้อมูลและภาพจาก : home.acn.ac.th, @kkhwan, หนังสือธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านาย : Mthai