- 11 ม.ค. 2560
ความเชื่อเรื่องพญานาคมีมาเเต่สมัยครั้งโบราณกาล เชื่อกันว่าพญานาคอาศัยอยู่วังบาดาลใต้เเม่น้ำซึ่งมนุษย์อาจจะมองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า
วังนาคินทร์คำชะโนด หรือ เมืองคำชะโนดมีอำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี เป็นเวียงวังที่ประทับของ จ้าวปู่พญาศรีสุทโธผู้ พญานาคราชผู้เป็นใหญ่ในประเทศ มีวรกายสีเขียวมรกต เศียรสีทอง มีเมตตาสูงต่อผู้กราบไหว้บูชา หากอธิษฐานจิตขอในสิ่งที่ไม่เบียดเบียนผู้อื่นจะสัมฤทธิ์ผล จึงมีผู้คนไปกราบไหว้ บนบานศาลกล่าวกันเป็นจำนวนมาก ครองเมืองหนองกระแสครึ่งหนึ่งและอีกครึ่งหนึ่งเป็นพญานาคเช่นเดียวกันปกครองมีชื่อว่าสุวรรณนาค และมีบริวารฝ่ายละ 5,000 เช่นเดียวกัน ทั้งสองฝ่ายอยู่ร่วมกัน
ด้วยความรัก ความสามัคคี เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันมีอาหารการกินก็แบ่งกันกิน มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกันเป็นเพื่อนตายกันตลอดมา กระทั่งวันหนึ่งเกิดทะเลาะกันด้วยเรื่องเข้าใจผิด รบรากันใหญ่โตจนเทวดาใหญ่น้อยพลอยเดือดร้อนไปทั่ว พระอินทร์จึงได้ลงไปห้ามทัพ โดยให้สร้างแม่น้ำแข่งกันคนละสาย สรุปว่าพญานาคศรีสุทโธชนะ เพราะสร้างแม่น้ำโขงได้เสร็จก่อน ได้รางวัลเป็นปลาบึกอยู่ในแม่น้ำโขงแห่งเดียวในโลก
ผู้ชนะแผลงอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์เหาะไปเฝ้าพระอินทร์ ณ ดาวดึงส์ ทูลถามพระอินทร์ว่า "ตัวข้าเป็นชาติเชื้อ
พญานาคถ้าจะอยู่บนโลกมนุษย์นานเกินไปก็ไม่ได้ จึงขอทางขึ้นลงระหว่างบาดาลและโลกมนุษย์เอาไว้ 3 แห่ง”
และทูลถามว่าจะให้ครอบครองอยู่ตรง แห่งไหนแน่นอน พระอินทร์ผู้เป็นใหญ่จึงอนุญาตให้มีทางพญานาคเอาไว้ 3 แห่ง คือ
1. ที่ธาตุหลวงนครเวียงจันทน์
2. ที่หนองคันแท
3. ที่พรหมประกายโลก (ที่คำชะโนด)
(ธาตุหลวงนครเวียงจันทร์)
ส่วนที่ 1-2 เป็นทางขึ้นลงสู่เมืองบาดาลของพญานาคเท่านั้น ส่วนสถานที่ 3 ที่ พรหมประกายโลกคือที่พรหมได้กลิ่นไอดิน (ตามตำนานพรหมสร้างโลก พรหมเทวดาลงมากินดินจนหมดฤทธิ์ กลายเป็นมนุษย์ หรือผู้ให้กำเนิดมนุษย์ ) ให้สุทโธนาคไปตั้งบ้านเมืองครอบครองเฝ้าอยู่ที่นั้น
ซึ่งมีต้นชะโนดขึ้นเป็นสัญลักษณ์ ลักษณะต้นชะโนดให้เอาต้นมะพร้าว ต้นหมากและต้นตาลมาผสมกัน อย่างละเท่า ๆ กันและให้ถือเป็นต้นไม้บรรพกาลให้สุทโธนาค
วันข้างขึ้น 15 วัน พญาสุทโธนาคและบริวารจะกลายร่างเป็นมนุษย์เรียกชื่อว่า "เจ้าพ่อพญาศรีสุทโธ" มีวังนาคินทร์คำชะโนดเป็นถิ่น และอีก ส่วนอีก 15 วัน ในข้างแรมให้สุทโธนาคและบริวารกลายร่างเป็นนาค เรียกชื่อว่า "พญานาคราชศรีสุทโธ" ให้อาศัยอยู่เมืองบาดาล
ตั้งแต่บัดนั้นมาถึงกึ่งพุทธกาล นับแต่ปี พ.ศ. 2500 ถอยหลังไป พี่น้องชาวบ้านม่วง บ้านเมืองไพร บ้านวังทอง อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี จะไปพบเห็นชาวเมืองชะโนดไปเที่ยวงานบุญประจำปี หรือบุญมหาชาติที่ชาวบ้านเรียกว่าบุญพระเวท ทั้งผู้หญิงและผู้ชายอยู่บ่อยครั้ง และบางทีจะเป็น ผู้หญิงไปยืมเครื่องมือทอหูก (ฟืม) ไปทอผ้าอยู่เป็นประจำ
จินต์จุฑา เรียบเรียง