"สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร "เจ้าของวังวินด์เซอร์ที่แท้จริง!! อนุสรณ์สถานเมื่อครั้นลูกยังอยู่ มองไปไกลๆก็พอให้คลายความคิดถึง...

“วังวินด์เซอร์” เป็นวังซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารพระองค์แรกแห่งกรุงสยาม

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร หรือ สมเด็จพระบรมราชปิตุลาธิบดี เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ที่ประสูติแต่สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี 

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งพระราชพิธีมหาพิไชยมงคลลงสรงสนานเฉลิมพระปรมาภิไธยสถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ขึ้นเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร เมื่อวันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2429 มีพระนามตามจารึกสุพรรณบัฏว่า

"สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ อดิศวรมหาจุฬาลงกรณ์ บดินทรสมมติเทพยวรางกูร บรมมกุฎนเรนทรสูริย์ขัตติยสันตติวงศ์ อุกฤษฐพงศ์วโรภโตสุชาต ธัญญลักษณวิลาสวิบุลยสวัสดิ์สิริวัฒนราชกุมาร"

หลังจากที่ทรงได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารแล้ว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระองค์เสด็จออกรับแขกเมืองและรับฎีกาของราษฎรแทนพระองค์ รวมทั้งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เสด็จเป็นผู้แทนพระองค์ในงานต่าง ๆ อยู่เสมอ

ในส่วนของราชการทหารนั้น พระองค์ได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งผู้บังคับบัญชาการทั่วไปในกรมทหาร แต่เนื่องจากยังทรงพระเยาว์จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้มีตำแหน่งผู้ว่าการแทนผู้บังคับบัญชาการทั่วไปในกรมทหารจนกว่าพระองค์จะว่าการได้ด้วยพระองค์เอง เมื่อพระองค์มีพระชนมายุได้ 16 พรรษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรทหารโดยให้ดำรงพระยศที่นายร้อยโท

แต่พระองค์ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นรัชทายาทอยู่เพียง 7 ปี ก็ประชวรทิวงคตด้วยโรคพระวักกะพิการ เมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2437 ขณะทรงมีพระชนมายุเพียง16พรรษาเศษ

ทว่าสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ไม่เคยเสด็จมาประทับ ณ พระตำหนักวังวินด์เซอร์แต่อย่างใด ด้วยเสด็จทิวงคตในปี พ.ศ.2437 แต่ด้านสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ผู้เป็นพระชนนี (แม่) ด้วยความที่พระองค์ทรงอาลัยแก่ลูกชาย และทรงเห็นว่า “วังวินด์เซอร์” เปรียบเสมือนอนุสรณ์สถานเมื่อครั้นลูกยังอยู่ มองไปไกลๆก็พอให้คลายความคิดถึงลงบ้าง

จนเมื่อพ.ศ. 2475 โดยคณะราษฎรอำนาจจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเปลี่ยนแปลงการปกครองมาเป็นระบอบประชาธิปไตยได้สำเร็จ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2478  หลวงศุภชลาศัย อธิบดีกรมพลศึกษา ในรัฐบาลของจอมพล ป พิบูลสงคราม มีแนวคิดที่จะก่อสร้างกรีฑาสถานแห่งชาติ และได้พิจารณาว่า ที่ดินทำเลบริเวณวังประทุมวัน เหมาะแก่การสร้างมากที่สุด ได้ตั้งใจทุบทำลายวังกลางทุ่งทิ้ง เพียงเพื่อต้องการสร้างสนามกีฬา ทั้งที่ห่างออกไปอีกไม่มากเป็นทุ่งนาแต่ไม่เอา โดยการเกณฑ์คนนับร้อยชีวิตมาถอนรื้อพระตำหนัก รวมถึงสิ่งอื่นๆโดยรอบจนหมดสิ้น  

ซากสิ่งก่อสร้างบางส่วนภายหลังการรื้อถอนวังวินด์เซอร์ ซึ่งปัจจุบันตั้งไว้บริเวณคณะวิทยาศาสตร์การกีฬา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

 

ด้วยหัวอกผู้เป็นแม่ พระองค์ทรงตรัสกับคนใกล้ชิดว่า “ได้ยินเสียงเขาทุบวังลูกฉันทีไร มันเหมือนกับกำลังทุบใจฉันอย่างนั้น” น้ำเสียงของพระองค์สั่นน้ำพระเนตรคลอด้วยความอัดอั้นตันใจ เล่ากันว่าถ้าไม่จำเป็นพระองค์จะไม่เสด็จผ่านไปทางที่ดินผืนนั้นเลย

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงเป็นสมเด็จพระบรม โอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมารพระองค์แรกในพระบรมราชจักรีวงศ์ คือทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เสด็จพระราช สมภพเมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๒๑ พระองค์ทรงเป็นพระราชปิโยรสซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดและไว้วางพระราชหฤทัยให้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ในขณะดำรงพระอิสริยยศสมเด็จพระบรม โอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารอยู่เสมอ 

ทั้งนี้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร จนถึงปัจจุบันมีทั้งหมด 3 พระองค์ ได้แก่

 

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศสยามมกุฎาชกุมาร

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร (พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)

 

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร (สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร)