คาใจ “บัตรคนจน ซื้อของจากคนจนไม่ได้” เสียงสะท้อนจากประชาชนถึงรัฐบาล

เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม ที่ผ่านมา นายสมชัย สัจจพงษ์ ปลัดกระทรวงการคลัง เปิดเผยว่า มีความเป็นไปได้ที่จะเพิ่มวงเงินในบัตรสวัสดิการรัฐ หรือ บัตรคนจน สำหรับซื้อสินค้าอุปโภคบริโภค จากปัจจุบันอยู่ที่ 200-300 บาทต่อบัตรต่อเดือน โดยเพิ่มเป็น 700 และ 800 บาท
 
สำหรับบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หรือบัตรคนจน เริ่มใช้เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2560 โดยผู้มีสิทธิ์สามารถใช้สิทธิ์แต่ละประเภทได้ ดังนี้
 
     1. ซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคในร้านธงฟ้าประชารัฐ 200 บาท/คน/เดือน สำหรับผู้มีรายได้เกิน 30,000 บาทต่อปี และ 300 บาท/คน/เดือน สำหรับผู้มีรายได้ไม่เกิน 30,000 บาทต่อปี
     2. ส่วนลดค่าซื้อก๊าซหุงต้มจากร้านค้าที่กระทรวงพลังงานกำหนด 45 บาท/คน/3 เดือน
     3. ค่าโดยสารรถ ขสมก./รถไฟฟ้า 500 บาท/คน/เดือน
     4. ค่าโดยสารรถ บขส. 500 บาท/คน/เดือน
     5. ค่าโดยสารรถไฟ 500 บาท/คน/เดือน

 

 

กระนั้นก็ตาม การมีเสียงท้วงติงในวงกว้างในการใช้ประโยชน์ของบัตรคนจน โดยมองว่า บัตรดังกล่าว ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างครอบคลุม เช่น การซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคในร้านธงฟ้าและร้านที่กระทรวงพาณิชย์กำหนด ที่มีจุดจัดจำหน่ายไม่ทั่วถึง และที่สำคัญยังไม่สามารถซื้อของจากพ่อค้าแม่ค้าธรรมดาได้ กลายเป็นว่า บัตรคนจน ไม่สามารถซื้อของจากคนจนด้วยกันได้
 
แม้กระทรวงพาณิชย์ จะพยายามดึงร้านค่าโชห่วยเข้าร่วมรายการในโครงการนี้ แต่ผลตอบรับกลับไม่ดีเท่าที่ควร เพราะมีโชห่วยมีอยู่ทั่วประเทศ แต่มีไม่กี่แห่งที่ติดตั้งระบบชำระเงินจากภาครัฐบาล และแม้โชห่วยจะร่วมรายการ แต่ก็ยังมีร้านค้าแผงลอยทั่วประเทศอีกมาก ที่เข้าไม่ถึงบริการนี้
 
นายอิสสระ สมชัย  อดีต ส.ส.พรรคประชาธิปัตย์ โพสต์ข้อความว่า เห็นด้วยอย่างยิ่งกับมาตรการนี้ แต่ไม่เห็นด้วยกับวิธีการจัดการ เพราะไม่ได้จ่ายเป็นเงินสดให้แก่คนจน แต่ให้นำบัตรไปรูดเอาสินค้าที่ต้องการใน ร้านธงฟ้า ผมไม่แน่ใจว่า ระหว่างคนจน 14 ล้านคนกับนายทุนใหญ่เจ้าของโรงงาน ใครได้รับประโยชน์มากกว่ากัน 

พร้อมกันนี้นายอิสสระ ยังตั้งข้อสังเกตุ เช่น 
 
1.ร้านธงฟ้า มีไม่เพียงพอไม่ทั่วถึง ตั้งเฉพาะในชุมชนในเมือง ในขณะที่คนจนส่วนใหญ่จะมีที่อยู่ตามชนบทห่างไกลตัวเมือง เดินทางเข้ามาเพื่อรูดบัตรเอาสินค้า หมดค่าเดินทางไปกลับก็หมดเป็นร้อยแล้ว
 
2.สินค้าที่รูดบัตรได้เป็นส่วนมากเป็นสินค้าผลิตจากโรงงานใหญ่ ส่งไปขายและเป็นสินค้าที่เขาสามารถหาซื้อได้จากร้านค้าทั่วไปในหมู่บ้าน สินค้าที่นำมาให้รูดส่วนมากไม่จำเป็นและไม่เป็นที่ต้องการ ส่วนสินค้าที่ต้องการก็ไม่มีให้รูด บางแห่งเขาจึงใช้วิธีเอาสินค้าราคา 300 บาทแลกเอาเป็นเงินสดเพียง 250 บาท เพื่อที่จะเอาเงินไปใช้จ่ายซื้อสิ่งของที่จำเป็นจริงๆ ฯลฯ
 
นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ โพสต์ข้อความว่า หลายพื้นที่รายงานปัญหามา ทำให้มองว่าวิธีช่วยเหลือคนจนที่ดีที่สุดควรจะเป็นวิธีที่ง่ายที่สุด อย่าทำโครงการให้ยุ่งยาก สลับซับซ้อนหรือมีเงื่อนไขเยอะครับ  เช่นจะช่วยเขา 200-300 บาทก็โอนเงินเข้าบัญชีเขาโดยตรงเลยดีกว่า

 

 

นายจาตุรนต์ ฉายแสง อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ  ระบุ ตอนหนึ่งว่า ความครอบคลุมของการให้บริการ  บัตรคนจนสามารถใช้ได้เฉพาะกับร้านธงฟ้าที่ติดตั้งเครื่องอีดีซีเท่านั้น  แต่ร้านธงฟ้ามีอยู่กี่แห่ง? แถมบางร้านยังไม่มีเครื่องอีดีซี  จากข้อมูลทางการล่าสุด มีร้านค้าที่เข้าร่วมโครงการร้านธงฟ้าประชารัฐ จำนวน 19,500 แห่ง ติดตั้งเครื่องอีดีซีไปแล้ว 5,061เครื่อง นั่นคือมีร้านค้าอีกจำนวน 14,000 กว่าแห่ง ที่ยังไม่มีเครื่องนี้

และยังต้องถามต่อว่า แล้วร้านค้ารายเล็กรายน้อยในประเทศไทยมีกี่ร้าน  ร้านธงฟ้า 19,500 ร้าน คิดเป็นสัดส่วนเท่าใดของร้านค้าทั้งหมดที่มีอยู่ และกระจายตัวอยู่ทั่วทุกพื้นที่ของประเทศหรือไม่ แล้วคนที่ถือบัตรจะเข้าถึงร้านธงฟ้าได้อย่างสะดวกจริงหรือ