ตำนานเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน“เจ้าพ่อเขาเขียว”ไม่อนุญาติ“พญานาค”ขวางทางน้ำ ต้องสร้างพระนาคปรกขอขมา ใช้เวลาเกือบ9ปีกว่าจะแล้วเสร็จสมบูรณ์

ไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ ที่จะทำเขื่อนใหญ่ๆ ที่มีความจุในการเก็บกักน้ำปริมาณมหาศาลให้สำเร็จได้โดยง่าย  โดยเฉพาะการสร้างเขื่อนเเควน้อยบำรุงแดนตามแนวทางพระราชดำริของในหลวง ร. 9  ซึ่งใช้ระยะเวลาในการก่อสร้างทั้งสิ้น   9  ปี   โดยเริ่มต้นดำเนินโครงการตั้งแต่ พ.ศ. 2546  ถึง พ.ศ. 2554  รวมการจัดทำระบบส่งน้ำแบบเสร็จสมบูรณ์   โดยเป็นอ่างเก็บน้ำอเนกประสงค์ขนาดใหญ่ สามารถเก็บกักน้ำได้ 939  ล้าน ลบ.ม.  

โดยมีพื้นที่ผิวน้ำที่ระดับเก็บกักประมาณ 38,368 ไร่ ประกอบด้วย 3 เขื่อนติดต่อกัน คือ  เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน เป็นเขื่อนหินทิ้งดาดคอนกรีต  เขื่อนสันตะเคียนเป็นเขื่อนหินทิ้งแกนดินเหนียว เขื่อนปิดช่องเขาต่ำเป็นเขื่อนดิน และ เขื่อนทดน้ำพญาแมนลักษณะเป็นเขื่อนทดน้ำแบบประตูระบายบานโค้งจำนวน 5 บาน ขนาด 12.50 x 7.50 ม. ระบายน้ำสูงสุด 1,718  ลบ.ม./วินาที  และคลองส่งน้ำฝั่งซ้ายและฝั่งขวา ส่งน้ำด้วยแรงโน้มถ่วง จำนวน 70 สาย ความยาวรวมประมาณ 340 กม. พร้อมคลองระบายน้ำ จำนวน 47 สาย ยาวรวมประมาณ 160 กม. ใช้งบประมาณในการก่อสร้าง 8000 ล้านบาท

 

 

กว่าจะสร้างเขื่อนจนเสร็จสมบูรณ์สามารถบรรเทาความเดือดร้อนและสร้างประโยชน์ให้กับชาวบ้านได้อย่างมหาศาลต้องใช้ความยากลำบากและเวลานานหลายปีกว่าจะแล้วเสร็จ   นายชูชาติ ฉุยกลม ที่ปรึกษาโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ สำนักพระราชวัง  อดีตผู้อำนวยการสำนักก่อสร้าง 2 โครงการเขื่อนแควน้อย จ.พิษณุโลกผู้เป็นนายช่างใหญ่รับผิดชอบการสร้างเขื่อนแควน้อย   ให้ข้อมูลกับคณะผู้สื่อข่าวระหว่างมูลนิธิปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำรินำคณะสื่อมวลชนเดินทางไปศึกษาดูงาน   “ เขื่อนแควน้อยนี้สร้างยากมาก พวกคุณลองคิดดูว่าแม่น้ำแควน้อยอยู่มาเป็นหมื่นๆ เป็นพันๆ ปี  ไม่มีใครเคยเห็นก้นแม่น้ำแควน้อย  ตอนลงไปสร้างเขื่อนใหม่ๆ  หลังสูบน้ำจนแห้ง  ก้อนหินใหญ่เต็มไปหมด  กลิ่นข้างล่างเหม็นมากๆ  น่ากลัวมากๆ มืดไปหมด วังเวงไปหมด  การก่อสร้างก็ยากลำบาก  แต่เพราะพระบารมีของพระองค์ท่านทุกอย่างจึงสำเร็จ ” นายช่างใหญ่กล่าว 

 

นายชูชาติยังได้เล่าที่มาที่ไปชวนขนลุกถึงตำนานการสร้างเขื่อนแควน้อยให้ฟังว่า กว่าจะแล้วเสร็จถือว่ายากมาก ตอนเข้ามาสร้างเขื่อนใหม่ๆ ทำอะไรก็ไม่สำเร็จ  เพราะมีความเชื่อว่ามีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในพื้นที่นั้นคือ “เจ้าพ่อเขาเขียว” ไม่อนุญาติให้สร้าง เพราะเหตุนี้การสร้างเขื่อนในช่วงแรกจึงไม่ไปถึงไหน สุดท้ายก็ต้องให้ชาวบ้านทำพิธีนั่งทางในติดต่อกับเจ้าพ่อเขาเขียว  ก็ได้ความว่าหากต้องการจะสร้างต้องสังเวยชีวิตคนเพื่อมาเป็นบริวาร 150 คน ไม่อย่างนั้นก็ต้องสร้างพระพุทธรูปองค์ใหญ่ให้มีน้ำหนักเท่ากับคน 150 คนเพื่อเป็นการบูชาท่าน  ที่สุดก็นำไปสู่การสร้างพระพุทธรูปองค์ใหญ่ตั้งในพื้นที่

“ แต่พอสร้างเขื่อนไปได้สักพักก็เกิดปัญหาอีก โดยเฉพาะตอนที่เจ้าหน้าที่จะปิดทางน้ำให้เปลี่ยนเส้นทางไปด้านอื่น  เอาเครื่องจักร เอาแมคโคร เอาเครนลงก็ไม่สำเร็จ  ก็แปลกใจว่าทำไมเป็นแบบนั้นงานเดินต่อไม่ได้  ก็ให้อากงที่เป็นคนเก่าคนแก่ในพื้นที่มาเข้าทรง  ที่สุดก็ทราบว่าที่ทำงานตรงนั้นไม่สำเร็จเครื่องจักรเดินหน้าต่อไม่ได้  เพราะมีพญานาคชื่อกะโตหะนะขวางทางน้ำอยู่  เพราะท่านไม่ยอมให้สร้างเนื่องจากแม่น้ำแควน้อยเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยที่หากินที่เดินทางของบริวารพญานาคอยู่  และบริวารเขาใช้แม่น้ำแควน้อยตรงนี้มาเป็นพันๆ เป็นหมื่นๆปี จู่ๆจะมาให้ขุดให้ทำอะไรพญานาคเลยไม่ยอม  ที่สุดก็นำไปสู่การบวชอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลและขอขมา โดยชาวบ้านและเจ้าหน้าที่  บวชพระ 9 คน บวชชี 1 คน หลังจากนั้นงานทุกอย่างก็สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี”  นายช่างใหญ่ผู้รับผิดชอบงานเล่าตำนานพญานาคแห่งแม่น้ำแควน้อยให้ฟัง

 

 

นายชูชาติกล่าวว่าที่สุดก็นำไปสู่การสร้างพระพุทธรูปปางนาคปรกที่ชื่อ “พระพุทธะกะโตหะนะชนะมาร”  ไว้ในพื้นที่เพื่อเป็นการขอขมาเจ้าพ่อเขาเขียว พญานาคกะโตหะนะ และเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คุ้มครองเจ้าหน้าที่และชาวบ้านในละแวกนั้น  ปัจจุบันก็ยังตั้งตระหง่านคงความงดงามอยู่ตรงข้ามพิพิธภัณฑ์เขื่อนแควน้อย  ภายในเขื่อนแควน้อย หมู่ 4 บ้านเขาหินลาด ต.คันโช้ง อ.วัดโบสถ์  จ.พิษณุโลก  ทั้งหมดทั้งมวลของเรื่องเล่าที่กล่าวมาคือตำนานชวนขนลุกของการสร้างเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน