เคยชมกันหรือยัง!? "ระบำบาติก" 1 ในศิลปะพื้นบ้านชายแดนใต้ ที่ครูใช้เวลาว่างสอนศิษย์อนุรักษ์ไม่ให้เลือนหายไป (คลิป)

วันที่8ก.พ.61 ระบำบาติกเป็นอีก 1 ในศิลปะพื้นบ้านในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ ที่คนส่วนใหญ่ต่างไม่คุ้นชื่อเสียงเรียงนามศิลปะแขนงนี้ โดยจะนำเอาผ้าบาติกที่เป็นสินค้าอันลือชื่อของ จ.นราธิวาส ที่มีลวดลายสีสันฉูดฉาดอันสวยงามตระการตา นำมาตัดชุดแต่งองค์ทรงเครื่องเป็นเสื้อและผ้าถุงให้ผู้แสดงได้สวมใส่ และเพื่อให้ผู้แสดงมีความสง่าและสวยงามยิ่งขึ้น จึงต้องนำเครื่องประดับที่สวมใส่การแสดงศิลปะพื้นบ้านแขนงอื่น มาสวมใส่ให้ผู้ชมมีความสะดุดตา อาทิ ข้อแขน ต่างหู สร้อยคอ เข็มขัด กำไรและปิ่นติดผม

 

 

ซึ่งระบำบาติกนี้ได้แพร่หลายและเป็นที่รู้จักของชาว จ.นราธิวาส เมื่อประมาณ ปี พ.ศ. 2548 ตั้งแต่ที่ น.ส.เสริมศิริ มะเอียด ครูชำนาญการพิเศษ ประจำกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์นราธิวาส ซึ่งตั้งอยู่ ต.โล๊ะจูด อ.แว้ง จ.นราธิวาส ได้ผ่านการสอบมาบรรจุที่โรงเรียนดังกล่าว หลังจากจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยราชภัฎ จ.สงขลา โดยใช้เวลาว่างหลังจากเลิกเรียนสอนนักเรียนที่มีความสนใจด้านศิลปะการแสดง จนเข้าสู่ปีที่ 13 มีนักเรียนที่นับถือศาสนาพุทธและอิสลามให้ความสนใจเรียนในศิลปะการแสดง จำนวน 31 คน โดยแยกเป็นการรำมโนราห์ 25 คน และระบำบาติก 6 คน จนปัจจุบันนี้ทางหน่วยงานในพื้นที่อำเภอต่างๆ ของ จ.นราธิวาส ได้ประสานขอความร่วมมือขอนักเรียนไปแสดงในพิธีเปิดงานและกิจกรรมต่างๆที่หน่วยงานได้จัดขึ้น จนเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป โดยถือว่าเป็นการอนุรักษ์ศิลปะพื้นบ้านแขนงนี้ไม่ให้เลือนหายไป รวมทั้งเป็นการประชาสัมพันธ์สินค้าอันลือชื่อไปในตัวด้วย

โดย น.ส.เสริมศิริ มะเอียด ครูชำนาญการพิเศษ ประจำกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์นราธิวาส ได้เล่าถึงที่มาที่ไปของชื่อคำว่าระบำบาติก ซึ่งเดิมทีตนเห็นผ้าบาติกมีความสวยงาม และเป็นสินค้าโอท็อปอันลือชื่อของ จ.นราธิวาส จึงมีแนวคิดนำมาตัดเป็นเสื้อผ้าให้นักเรียนได้สวมใสแสดงกิจกรรมต่างๆ และต่อมาได้ประยุกต์ให้นักเรียนแต่งชุดด้วยบาติก โดยริเริ่มท่าเต้นจากขั้นตอนของการผลิตผ้าบาติก ตั้งแต่การขึงผ้าให้ตึง การประทับลวดลายต่างๆลงในเนื้อผ้า การลงสีที่ลวดลาย การย้อมสีผ้า การซักผ้าและไปจบที่การนำผ้ามาตากแดดซึ่งเป็นขั้นตอนสุดท้าย จนได้รับคำชมจากผู้ชมด้วยความพึงพอใจ จึงเป็นที่มาของการแสดงศิลปะพื้นบ้าน ที่ชื่อว่า ระบำบาติก

 

 

ในส่วนของเพลงบรรเลงจังหวะการเต้นระบำบาติกนั้น จะออกแนวของจังหวะเพลงกึ่งมาลายูผสมผสานกับเพลงแนวพื้นถิ่นภาคใต้ ที่ได้มีการเรียบเรียงให้ผสมผสานกันขึ้นมาใหม่ เพื่อความลงตัวกับจังหวะการรำที่อ่อนช้อย โดยปัจจุบันนี้ได้มีการนำระบำบาติกและมโนราห์มาบูรณาการเข้าด้วยกัน ตามหัวเรื่องต่างๆที่ต้องการแสดงแบบไม่ซ้ำกัน เป็นการสะท้อนถึงเจตนารมณ์ในการบูรณาศิลปะพื้นบ้านแบบพหุวัฒนธรรมไทยกับมุสลิม เพื่อความบันเทิงและความสามัคคี อันจะนำมาซึ่งก่อให้เกิดสันติสุขได้อย่างยั่งยืน

ด้าน น.ส.เสริมศิริ มะเอียด ครูชำนาญการพิเศษ ประจำกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์นราธิวาส เปิดเผยว่า ช่วงเวลาว่างเน้นการสอนท่ารำให้กับนักเรียน เพื่อที่จะใช้ในกิจกรรมต่างๆของโรงเรียน ระบำที่สร้างขึ้นมาจะใช้ท่าพื้นฐานจากการสอนในคาบ แล้วพอเวลาว่างเราก็เอาท่าพื้นฐานมาประดิษฐ์ท่ารำให้นักเรียน ซึ่งใช้ได้ทุกโอกาสใช้ได้ทั้งในงานรื่นเริงต่างๆ หรือว่ากิจกรรมต่างๆเพื่อใช้เปิดงาน

ด้านนายมนูญ เสียมไหม ผู้อำนวยการโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์นราธิวาส เปิดเผยว่า การแสดงระบำบาติกเมื่อนำเอาละครหรือตอนหนึ่งของมโนราห์ใช้เสริมเพื่อให้มันคล้องจองกัน เป็นการบูรณาการระหว่างวัฒนธรรมทางใต้และก็วรรณคดีที่นักเรียนได้รำเรียนมาเป็นพหุวัฒนธรรม นักเรียนที่เข้ามาแสดงในชุดนี้มีทั้งไทยพุทธและมุสลิม เพราะเราต้องการให้นักเรียนเกิดความสามัคคีอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

 

 

ภาพ/ข่าว กรียา เตีะตานี ผู้สื่อข่าวภูมิภาค สำนักข่าวทีนิวส์ จ.นราธิวาส