หมอเหยา รวมตัวประกอบพิธีความเชื่อ เลี้ยงผีหมอขอฝน ตกตามฤดูกาล สืบสานประเพณีโบราณ สำคัญอีสาน เชื่อทำให้อุดมสมบูรณ์ ไม่ขาดแคลน

หมอเหยา รวมตัวประกอบพิธีความเชื่อ เลี้ยงผีหมอขอฝน ตกตามฤดูกาล
สืบสานประเพณีโบราณ สำคัญอีสาน เชื่อทำให้อุดมสมบูรณ์ ไม่ขาดแคลน
เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2561 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บ้านโพธิ์ศรี ต.บ้านแก้ง อ.นาแก จ.นครพนม ได้มีบรรดาหมอเหยา จำนวนกว่า 100 คน นำโดย นางรัตนา สุภาพรม อายุ 69 ปี ประธานกลุ่มหมอเหยา อ.นาแก จ.นครพนม ได้ร่วมกันประกอบพิธีโบราณ บุญเลี้ยงผีหมอ ถือเป็นประเพณีสำคัญของชาวอีสานที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ หรือที่เรียกกันอีกว่า ประเพณีแซงสนาม หรือเลี้ยงหมอเหยา ผีหมอ โดยจะมีการจัดขึ้นทุกปี เมื่อเข้าสู่ฤดูแล้ง ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ไปจนถึงเดือน เมษายน ซึ่งจะมีหมอเหยา หรือเปรียบเสมือนแม่หมอ ที่เคารพนับถือผี และเป็นคนที่สามารถประกอบพิธีสื่อสารกับผีบรรพบุรุษตามความเชื่อ มารวมตัวกันเพื่อทำพิธีไหว้ครู ถวายเครื่องเซ่นไหว้ ดอกไม้ธูปเทียน อาคาร คาวหวาน เป็นการแสดงออกถึงความเคารพศรัทธา ผีบรรพบุรุษ ไปถึง ผีสางเทวดา ผีบ้าน ผีเรือน ที่ปกปักษ์รักษาหมู่บ้าน

จากนั้นจะมีการร่วมกัน จัดกิจกรรมรื่นเริง ร้องรำทำเพลง ด้วยดนตรีอีสานพื้นบ้านพิณแคน เชื่อว่าจะเป็นการบูชาผีสางเทวดา ผีบรรพบุรุษ ให้มีความสนุกสนาน รื่นเริง และได้มารับเครื่องไหว้บูชา จะส่งผลให้ คนในหมู่บ้าน มีความร่มเย็นเป็นสุขปราศจากโรคภัย ไข้เจ็บ อีกทั้ง ทำให้มีความอุดมสมบูรณ์ ฝนตกต้องตามฤดูกาล ทำนาได้ผลผลิตงอกงาม ตามความเชื่อ ไม่เกิดปัญหาภัยแล้ง ซึ่งหมอเหยาแต่ละคน ในการร่ายรำจะมีการแสดงออกที่แตกต่างกันไป เหมือนเป็นร่างทรง ที่เชื่อบ้านเชื่อกันว่า ส่วนหนึ่งผีบรรพบุรุษ จะมาประทับร่างหมอเหยา เพื่อร่วมกิจกรรม รื่นเริง หลังมีการทำพิธีไหว้ครู ถวายเครื่องเซ่นไหว้
นอกจากนี้ในการประกอบพิธีทางหมอเหยา นอกจากมีกิจกรรมรื่นเริง ยังมีการประกอบพิธี เสี่ยงทาย ทำนายทายทัก เกี่ยวกับเรื่องของฝนฟ้าอากาศ จากการประกอบพิธีความเชื่อ ในการตั้งดาบ และตั้ง ไข่ หากการกระทำใด เป็นที่พอใจของ ผีบรรพบุรุษ จะสามารถตั้งได้ รวมไปถึงในอดีตเชื่อกันว่า การเสี่ยงทาย สามารถทำนาย ว่าบุคคล หรือญาติพี่น้อง ลูกหลาน เจ็บป่วย แบบไม่มีสาเหตุ เกิดจากอะไร ซึ่งอาจจะมีการกระทำที่ผิดจารีตประเพณี ทำให้ ผีบรรพบุราไม่พอใจ จนเกิดเจ็บป่วย จึงต้องมีการทำพิธีขอขมาบอกกล่าว และถวายเครื่องบูชาเซ่นไหว้ จึงจะหายเป็นปกติ เนื่องจากในอดีตไม่มีการรักษาที่ทันสมัย จึงต้องพึ่งผีสางเทวดา จึงยึดถือสืบทอดมาถึงปัจจุบัน

โดยประเพณีบุญเลี้ยงผีหมอเป็นความเชื่อของชาวบ้าน และมีหลายอำเภอในพื้นที่ จ.นครพนม รวมถึงบางจังหวัดในภาคอีสาน ที่ยังยึดถือปฏิบัติ เพราะเชื่อว่าการเลี้ยงผีหมอไม่ได้ช่วยให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ฝนตกต้องตามฤดูกาลเท่านั้น เนื่องจากชาวบ้านเชื่อว่า ผีบรรพบุรุษจะมีหลายประเภท มีหน้าที่ดูแลต่างกัน ซึ่งในยามที่ชาวบ้านเจ็บไข้ได้ป่วยก็จะมีพิธีเหยาผีหมอ เพื่อเสี่ยงทายหาสาเหตุ และทำพิธีขับไล่สิ่งชั่วร้าย พร้อมบนบานศาลกล่าวให้ผู้ป่วยหายจากอาการเจ็บไข้ได้ป่วย ตามความเชื่อ ถือเป็นประเพณีสำคัญที่ชาวบ้านสืบทอดกันมายานนาน 

ข่าว/ภาพ ประทีป วชิระธัญญากุล สำนักข่าวทีนิวส์ นครพนม