ไม่เชื่อ..อย่าลบหลู่!! ประเพณีเลี้ยงผีปู่ย่า ประเพณีล้านนา ทำมานานกว่า 100 ปี (คลิป)

            วันที่ 11 มิ.ย. 61 ผู้สื่อข่าวได้เดินทางไปดูชาวบ้าน ต.แม่ใส อ.เมือง จ.พะเยา ที่กำลังประกอบพิธีกรรมประเพณีเลี้ยงผีปู่ย่า ซึ่งเป็นประเพณีล้านนาของคนทางภาคเหนือสืบทอดกันมารุ่นสู่รุ่น กว่า 100 ปี ประเพณีเลี้ยง ผีปู่ ย่า ตา ยาย แบบโบราณล้านนา หรือการเลี้ยงผีประจำตระกูล หรือ ที่เรียกกันว่าผีบรรพบุรุษ ล่วงลับไปแล้ว  บรรดาลูกหลานก็จะสร้าง “หอ” ไว้ทางเบื้องทิศหัวนอน หรือในสถานที่ที่เห็นว่าสมควร บนหอจะมีหิ้งวางเครื่องบูชา เช่น พานดอกไม้ ธูปเทียน น้ำต้น (คนโท) วางเอาไว้ โดยจะมีดอกไม้ ธูปเทียน อาหาร หวานคาว บวงสรวงอัญเชิญดวงวิญญาณของพ่อแม่ ให้มาอยู่ในศาล เพื่อพิทักษ์รักษาลูกหลาน ตลอดจนเครือญาติจะต้องถือผีปู่ ย่า ตา ยาย อันเดียวกัน  จึงพากันทำที่อยู่อาศัยให้แก่ ปู่ ย่า  ซึ่งจะมีเสื่อ หมอน น้ำต้น ขันหมาก กระโถน แจกันดอกไม้ ธูป เทียน ไว้บูชา

             การสร้างหอ หรือ ตูบ ผีปู่ย่านั้น นิยมสร้างกันตามที่ต้นตระกูล เรียกว่า เรือนแก้ว หรือเรียกว่า เก้าผี สร้างเป็นตูบใหญ่บ้าง เล็กบ้าง เวลาประกอบพิธีเลี้ยง  บรรดาญาติๆก็จะมากันมากมายทำเช่นนี้เป็นประจำทุกปี ถือเป็นประเพณีหนึ่งของคนโบราณทางภาคเหนือ  เมื่อประเพณีเลี้ยง ผี ปู่ ย่า มาถึง ก็ทำกันอีก  แต่ปัจจุบันการประกอบพิธีดังกล่าวมีน้อยลงไปทุกที สิ่งที่นับถือกันมานาน ถูกละทิ้งไป เพราะไม่มีใครสนใจ  ส่วนมาก อำเภอ ตำบล รอบนอก ยังมีประเพณีผี ปู่ ย่า กันอยู่ ซึ่งการเลี้ยงผี ปู่ ย่า แล้วแต่จะตกลงกันว่า ปีไหน จะเลี้ยงไก่หรือหมู ถ้าเลี้ยงไก่ก็นำมาคนละตัว ถ้าเลี้ยงหมู ก็จะเก็บเงินกันนำมาสังเวย เนื่องจากหมูราคาแพง 

 

              ในวันทำพิธีเลี้ยงผี ปู่ ย่า ชาวบ้านก็จะช่วยนำของเซ่นไหว้ นำมาไว้ที่ ตูบ และเมื่อถึงเวลา เลี้ยง ก็จะมีร่างทรงของผี ปู่ย่า มาลงในร่างทรงของกลุ่มญาติพี่น้อง ที่มาทำพิธีเลี้ยง หลังจากนั้นก็จะมีการฟ้อนรำ กินของเซ่นไหว้ ที่ทางลูกหลานนำมาเลี้ยง พิธีกรรมนี้ เป็นพิธีกรรมที่ถือปฏิบัติสืบทอดกันมา นานมากกว่า 100 ปีแล้ว

 

ภาพ/ข่าว ปัณณวิชญ์  อยู่ดี ผู้สื่อข่าวภูมิภาคสำนักข่าวทีนิวส์  จ.พะเยา