จากบรรพบุรุษ..สู่คนรุ่นใหม่!! ทายาทหม่อนไหม ผู้สืบสานหัตถศิลป์ไหมแพรวาด้วยหัวใจ (ชมคลิป)

ที่บ้านเลขที่ 90 หมู่ 2 บ้านม่วงคำ ต.โนนศิลา อ.สหัสขันธ์  จ.กาฬสินธุ์  นางวันเพ็ญ  เต็มรัตน์  นายอำเภอสหัสขันธ์ พร้อมด้วยนางคำสอน สระทอง ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ประณีตศิลป์-ทอผ้า)  นางณฐอร การถัก ปลัดเทศบาลต.โพน นางกัลยา  จรเอียด  เกษตรอ.สหัสขันธ์  นายวิทวัส  โสภารักษ์  พร้อมด้วยคณะกรรมการชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวฯอ.สหัสขันธ์  และประชาชนในพื้นที่ร่วมให้การต้อนรับนายสุเทพ ขวัญเผือก  ผู้อำนวยการอนุรักษ์และตรวจสอบมาตรฐานหม่อนไหม และคณะกรรมการการคัดเลือกทายาทหม่อนไหมระดับประเทศ  ประจำปี 2561 เพื่อดำเนินการคัดสรรและเลือกบุคคลที่เหมาะสมเป็นทายาทหม่อนไหมในชุมชน 

นางวันเพ็ญ  เต็มรัตน์  นายอำเภอสหัสขันธ์ กล่าวว่า  สำหรับพื้นที่อ.สหัสขันธ์หลายชุมชนได้มีการทอผ้าไหมแพรวา  ทั้งการสืบสานงานหัตถศิลป์มาจากบรรพบุรุษ และการส่งเสริมการทอผ้าไหมแพรวาจากส่วนราชการ  ในส่วนของการสืบสานวัฒนธรรมการทอผ้าไหมแพรวาในพื้นที่ต.โนนศิลา อ.สหัสขันธ์ จ.กาฬสินธุ์ ทราบว่าเป็นชุมชนดั้งเดิมที่ทอผ้าไหมแพรวามาช้านาน ด้วยเป็นพื้นที่ที่อยู่ใกล้เคียงกับบ้านโพน อ.คำม่วง และมีการทอผ้าไหมแพรวากันทุกครัวเรือน  จนถึงปัจจุบันมีครัวเรือนที่ทอผ้าไหมแพรวาเฉพาะที่บ้านม่วงคำ มีกว่า 30 ครัวเรือน เป็นการรวมกลุ่มกันของคนในชุมชน โดยมีคนรุ่นใหม่อย่างนายวิทวัส โสภารักษ์ หรือน้องเดี่ยว เป็นฟันเฟือนสำคัญในการสนับสนุนและส่งเสริมด้านการทอผ้าไหมเอกลักษณ์ลายโบราณ และนำการตลาดสู่ระดับสากลที่ทำให้หมู่บ้านนี้นอกจากรายได้จากอาชีพเกษตรกรรมแล้วยังมีรายได้หลักจากการจำหน่ายผ้าไหมแพรวาสะพัดหลายล้านบาทต่อปี

“ทั้งนี้ในด้านการสร้างความเข้มแข็งแบบยั่งยืน ทางอำเภอสหัสขันธ์ ได้วางแผนที่จะส่งเสริมให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยร่วมบูรณาการกับทุกภาคส่วนเป็นพี่เลี้ยงในการสร้างชุมชนให้เป็นต้นแบบการเรียนรู้การทอผ้าไหมแพรวา   โดยที่ผ่านมาผลงานของน้องเดี่ยว หรือนายวิทวัส โสภารักษ์ ได้สร้างความภาคภูมิใจให้กับคนสหัสขันธ์มามากมายทั้งกรประกวดระดับจังหวัด และระดับประเทศ  โดยเฉพาะรางวัลชนะเลิศผ้าไหมตรานกยูงพระราชทาน ประจำปี 2561 ที่ได้มาถึง 3 รางวัล ประกอบด้วย ผ้าไหมตรานกยูงพระราชทานสีทอง ประเภทผ้าไหมแพรวา(สีธรรมชาติ)  ผ้าไหมตรานกยูงพระราชทานสีน้ำเงิน ประเภทผ้าแพรวา (สีเคมี)  และผ้าไหมตรานกยูงพระราชทานสีน้ำเงิน (สีธรรมชาติ) ประเภทผ้าไหมแพรวา  ซึ่งเป็นการจัดการประกวดโดยกรมหม่อนไหม  ขณะที่การประเมินทายาทหม่อนไหมในชุมชนระดับประเทศ ปี 2561 นอกเหนือจากจะเป็นความภาคภูมิใจของชาวอำเภอสหัสขันธ์ และจ.กาฬสินธุ์ แล้ว ยังเป็นต้นแบบของการเรียนรู้ของชุมชนในการขับเคลื่อนภูมิปัญญาโดยคนรุ่นใหม่ที่ประสบความสำเร็จสูงสุดเป็นแรงบันดาลใจของคนรุ่นใหม่ในชุมชนด้วย”

นายวิทวัส  โสภารักษ์  หรือน้องเดี่ยว  กล่าวว่า  เริ่มทอผ้าไหมไหมแพรวามาตั้งอายุ 9 ขวบ ครูคนแรกคือแม่ ที่สอนการทอผ้าไหมแพรวา  ในภาพจำสมัยเด็ก เราเห็นชุมชนทอผ้าที่ใต้ถุนบ้านกันทุกหลังช่วยกันย้อมไหม ช่วยกันทอสอนลูกสอนหลานให้รู้จักการทอผ้าไหมแพรวา  แต่จนมาสู่ช่วงหนึ่งตามยุคสมัยพบว่าคนรุ่นราวคราวเดียวกับเราไม่ได้สนใจการทอผ้าไหมแพรวาเลย  ทั้ง ๆ ที่เป็นงานหัตถศิลป์ที่สืบทอดจากบรรพบุรุษในพื้นถิ่นของตนเอง  และกลายเป็นแรงผลักดันที่ทำให้เรารักผ้าไหมแพรวามากยิ่งขึ้น  ซึ่งการเข้าไปศึกษากับชุมชนบ้านโพน เพื่อดูกรรมวิธีการทอ การย้อม และศึกษาช่องทางการตลาดควบคู่กันไป โดยส่วนตัวนั้นจะทอผ้าไหมแพรวาแบบลายโบราณมากกว่าลายสมัยใหม่ ขณะที่การจำหน่ายผ้าไหมแพรวามีลูกค้าประจำที่ติดตามผลงานมาเลือกซื้ออยู่ตลอดขณะที่การออกตลาดขายตามงานเทศกาลต่าง ๆ ยังพบว่าผ้าไหมแพรวาเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายอีกทั้งยังสามารถจำหน่ายได้ราคาแม้ว่าบางผืนจะมีราคาถึง 6 หลักก็ยังขายได้

ชมพิศ  ปิ่นเมือง  ผู้สื่อข่าวภูมิภาคสำนักข่าวทีนิวส์ จ.กาฬสินธุ์