- 27 ม.ค. 2560
คณะสงฆ์จีนนิกาย เตรียมจัดพิธีบำเพ็ญกุศลกงเต็ก ถวายพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง
คณะสงฆ์จีนนิกาย เตรียมจัดพิธีบำเพ็ญกุศลกงเต็ก ถวายพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง วันที่ 28 ก.พ. โดยจะมีพระสงฆ์จีนนิกายจากทั่วประเทศเดินทางมาร่วมพิธีมากที่สุดเท่าที่เคยมีมาและเป็นการบำเพ็ญกุศลครั้งใหญ่ ที่จัดพิธีครบถ้วน ถูกต้องตามประเพณีโบราณของพุทธศาสนาฝ่ายมหายานทุกประการ พร้อมสวด “สังวัธยายพระสูตร” แบบมหายาน เพื่อเป็นการเพิ่มพระราชกุศลที่จะถวายให้มากขึ้นกว่าเดิม
โดยทางประชาสัมพันธ์คณะสงฆ์จีนนิกายระบุว่า สำหรับพิธีที่จะมีขึ้นในงานพระบรมศพ ในหลวงรัชกาลที่ 9 จะมีขึ้น ณ ลานด้านหน้าพระที่นั่งดุสิต มหาปราสาท หรือที่เรียกว่า ทิมคต และบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ซึ่งจะมีการปรับให้เป็นปะรำพิธี ตามแบบพุทธฝ่ายมหายาน ฉากและเครื่องประกอบต่างๆที่จะนำมาใช้ในงานนี้ ถือเป็นชุดพิเศษที่ใช้สำหรับงานพระราชพิธีโดยเฉพาะ ที่สำคัญงานนี้จะมีพระสงฆ์จีนนิกายจากทั่วประเทศเดินทางมาร่วมพิธีมากที่สุดที่เคยมีมา คือ 90 รูป เท่าพระชนมพรรษา นำโดยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายจีนนิกาย คือพระคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร พุทธบริษัทจีนเนตา (เย็นเต็ก) วัดโพธิแมนคุณาราม สาระหลักสำคัญของพิธีโดยย่อ จะเริ่มด้วยพระสงฆ์จีนนิกายสวดมนต์เพื่อเปิดมณฑล พิธี จากนั้นจะมีพิธีการอัญเชิญดวงพระวิญญาณสถิตใน “ถ่งพวง” พิธีสรงน้ำดวงพระวิญญาณ ซึ่งเป็นพิธีพิเศษที่เพิ่มขึ้นมาเฉพาะในงานพระบรมศพของในหลวงรัชกาลที่ 9 เท่านั้น คือ การที่คณะสงฆ์จีนนิกายจะร่วมในการสวด “สังวัธยายพระสูตร” ในแบบมหายาณ ลักษณะคล้ายการสวดพระอภิธรรม ทั้งนี้ เพื่อเป็นการเพิ่มพระราชกุศลที่จะถวายให้มากขึ้นกว่าเดิม
“สำหรับในช่วงเย็นจะมีพิธีลอยกระทง ปล่อยนกปล่อยปลาที่ท่าราชวรดิฐ พิธีข้ามสะพานโอฆสงสาร สองพิธีนี้อาจมีการสลับกันขึ้นอยู่กับหมาย กำหนดการเสด็จ สุดท้ายคือพิธีทิ้งกระจาด ที่ถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด เพราะถือเป็นการบำเพ็ญมหากุศล โดยจะมีการเผาเครื่องกระดาษ การแจกข้าวสารอาหารต่างๆ และการสวดสดับปกรณ์ หน้าพระบรมโกศบนพระที่นั่งดุสิตฯ พิธีบำเพ็ญกุศลกงเต็กถวายพระบรมศพที่จะมีขึ้น ถือได้ว่าเป็นการบำเพ็ญกุศลครั้งใหญ่และสำคัญอีกครั้งของคณะสงฆ์จีนนิกาย ในประเทศไทย โดยพระเถระชั้นผู้ใหญ่ของคณะสงฆ์จีนนิกายได้กำชับให้จัดทำอย่างตั้งใจเต็มที่ ครบถ้วนและถูกต้องตามประเพณีโบราณของพุทธศาสนาฝ่ายมหายานทุกประการ ส่วนของที่จะต้องจัดทำขึ้นใหม่ คือ เครื่องกระดาษที่จะใช้เผา อุทิศถวายของที่ใช้ในพิธี เช่น ถ่งพวง เป็นต้น ทั้งนี้ สำหรับเครื่องกระดาษนั้น คณะศิษยานุศิษย์ได้จัดแบ่งงานกันออกไปทำถวาย แต่จะไม่ทำล่วงหน้านานเพราะอาจเกิดความเสียหาย ส่วนข้าวสารที่จะใช้แจกจ่ายในพิธีทิ้งกระจาดอย่างน้อย 2 พันถุงเป็นอย่างต่ำ”
ประวัติ “กงเต็กหลวง” ชาวจีนที่นับถือศาสนาพุทธฝ่ายมหายานยึดถือประเพณีการทำกงเต็กเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์จิ้น และเมื่อชาวจีนอพยพไปตั้งถิ่นฐานในประเทศอื่นๆ ก็สืบทอดประเพณีนี้ไปด้วย ซึ่งก็ไม่มีหลักฐานปรากฏว่าชาวจีนที่มาตั้งถิ่นฐานในเมืองไทยนั้นมีการประกอบพิธีกงเต็กตั้งแต่สมัยใด แต่มีบันทึกว่าระดับเจ้านายชั้นสูงมีการประกอบพิธีกงเต็กมาตั้งแต่ยุคต้นรัตนโกสินทร์ โดยแสงอรุณ กนกพงศ์ชัย กล่าวไว้ในนิตยสาร “ศิลปวัฒนธรรม”ฉบับที่ 5 ประจำเดือนมีนาคม 2551 ว่ากงเต็กหลวงมีขึ้นครั้งแรกในช่วงต่อแผ่นดินรัชกาลที่ 3 – 4 เมื่อปีชวด พ.ศ.2395 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จัดการพระราชพิธีกงเต็กถวายเป็นพระราชกุศลแด่ดวงพระวิญญาณพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่ โดยในครั้งนั้นทรงโปรดฯให้จัดตามธรรมเนียมจีน มีหลวงจีนญวนเป็นผู้ประกอบพิธี เป็นเวลา 7 วัน 7 คืน
จากนั้นมาพิธีกงเต็กจึงได้เข้าอยู่ในระเบียบงานพระศพเป็นการใหญ่เพื่อถวายพระบรมวงศานุวงศ์สืบต่อมา อาทิ งานพิธีกงเต็กหลวงในงานพระศพของสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี พระมเหสีเอกในรัชกาลที่ 4 , งานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ในปีพ.ศ.2408 ซึ่งจัดถวายโดยบรรดานายอากรชาวจีนที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร
ส่วนกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าไว้ในสาส์นสมเด็จว่าพิธีกงเต็กหลวงได้จัดอย่างยิ่งใหญ่ครบ 7 วัน 50 วันและ 100 วัน เกิดขึ้นครั้งแรกในงานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ กับสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพชรรัตน์ ในปีมะโรง พ.ศ.2423 จนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่ ทรงรับสั่งก่อนสวรรคตโปรดฯให้จัดพิธีกงเต็กหลวงถวายในงานพระบรมศพของพระองค์ด้วย
ตราบจนถึงรัชกาลที่ 9 นี้ ก็มีการประกอบพิธีกงเต็กหลวงถวายแด่สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ ส่วนในพิธีกงเต็กหลวงในงานพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีที่ผ่านมาพระสงฆ์จีนและพระสงฆ์ญวนได้ร่วมกันจัดงานกงเต็กหลวงถวายเป็นงานใหญ่เช่นกัน
เรียบเรียง : Suya ทีนิวส์






