"หมอยง" เผยสาเหตุ ฝีดาษลิง ระบาดแล้วยากที่จะควบคุม บางรายเป็นแล้วไม่รู้ตัว

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยา คลินิกภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กส่วนตัว Yong Poovorawan ระบุว่า Mpox หรือ ฝีดาษวานร (ชื่อเดิม) กำลังระบาดมากและยากที่จะควบคุม

ยง ภู่วรวรรณ
ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสภา
7 กันยายน 2566

Mpox ทั่วโลกมีผู้ป่วยร่วมแสนคน สำหรับประเทศไทยจำนวนผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงเดือนมิถุนายน ถึงปัจจุบันหลังจากมีการจัดงาน prime festival

สาเหตุที่ Mpoxระบาดแล้วยากที่จะควบคุม ด้วยสาเหตุดังนี้

1. ความรุนแรงของโรคนี้มีความรุนแรงน้อยมาก ในบางรายขึ้นตุ่มไม่กี่ตุ่ม หรือไม่ทราบดังนั้นจำนวนหนึ่งจะไม่ได้เข้าสู่กระบวนการรักษา และสามารถแพร่กระจายโรคต่อไปได้

2. การระบาดมีความสัมพันธ์กับเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะในกลุ่มชายรักชาย เช่นเดียวกับ HIV ก็ยากที่จะควบคุมหรือกำจัดให้หมดไป แต่ Mpox ดีกว่า HIV ตรงที่โรคหายขาดไม่เรื้อรัง

3. การป้องกันด้วยวัคซีน วัคซีนที่ใช้อยู่ในปัจจุบันใช้ป้องกันฝีดาษคน เมื่อนำมาป้องกันฝีดาษ Mpox ประสิทธิภาพในการป้องกันลดลง ไม่ได้ 100% แบบการปลูกฝีป้องกันฝีดาษ ดังนั้นผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้วก็ยังเป็นโรคได้

4. วัคซีนที่ใช้อยู่ในปัจจุบันมีราคาแพงมาก ประเทศกำลังพัฒนาไม่สามารถที่จะนำมาใช้ได้

5. แหล่งแรงโรค อยู่ในสัตว์ตระกูลหนูหรือฟันแท้ จะเห็นได้จากการระบาดเมื่อ 20 ปีก่อนในอเมริกามีการนำเอาหนู Giant Gambian rat นำเข้าไปในอเมริกาและไปเลี้ยงรวมกับ แพรี่ด็อก เชื้อได้ข้ามไปสู่แพรี่ด็อกและเข้ามาสู่คน ทำให้เกิดการระบาดมากกว่า 40 คน

6. ประเทศกำลังพัฒนาที่มีสุขอนามัยไม่ดี เชื้อ Mpox อาจหลุดลงไปและไปสู่สัตว์พันธุ์แท้โดยเฉพาะหนู ที่จะเป็นแหล่งเพราะพันธุ์ของโรค และอาจจะแพร่พันธุ์ไปสู่สัตว์อื่น จะยิ่งทำให้ยากในการควบคุม

การดูแลป้องกันลดการแพร่กระจายในประเทศกำลังพัฒนา จะต้องออกแรงมากกว่าประเทศพัฒนาแล้วด้วยสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรที่จำกัด