เปิดบทวิเคราะห์ ปราย พันแสง เทียบเทรนด์โลก ทำไมเขมรไม่เก็บศพทหาร

 จากสถานการณ์ชายแดนไทย-กัมพูชา ส่งผลให้มีทหารกัมพูชาจำนวนหนึ่งเสียชีวิต โดยเบื้องต้นคาดว่าอาจมีผู้เสียชีวิตหลายราย อย่างไรก็ตาม ฝ่ายกัมพูชากลับไม่มีความเคลื่อนไหวในการเก็บกู้ศพทหารของตนแต่อย่างใด ปล่อยให้ร่างผู้เสียชีวิตถูกทิ้งไว้ในพื้นที่ จนส่งกลิ่นเหม็นคลุ้งไปทั่วบริเวณ ขณะเดียวกัน มีครอบครัวชาวกัมพูชาหลายรายออกมาโพสต์ตามหาญาติที่เป็นทหารแนวหน้า หลังการสู้รบสิ้นสุดลงแต่ยังไม่สามารถติดต่อได้ สร้างความกังวลถึงชะตากรรมของพวกเขา

ล่าสุดเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2568 ที่ผ่านมา "ปราย พันแสง" ได้เผยแพร่บทความวิเคราะห์ในหัวข้อ “ทำไมไม่เก็บศพทหาร” ตั้งคำถามถึงท่าทีของรัฐบาลกัมพูชา ที่นิ่งเฉยต่อชะตากรรมของกำลังพลตนเองในสนามรบ ระบุว่า

• ทำไมไม่เก็บศพทหาร จากรัสเซีย-ยูเครน ถึง ไทย-กัมพูชา กับเทรนด์โลก “ไม่มีศพ, ไม่มีปัญหา” 

เมื่อคืนดูคลิปชาวกัมพูชา live ตามหาคนในครอบครัวที่หายไป  มีคนไทยเข้าไปคอมเมนต์เยอะมาก ชาวไทยบางคนตาดี เอาภาพมาเทียบกับเชลยศึกที่ทหารไทยคุมตัวอยู่ว่านี่ใช่มั้ย บางคนหน้าเหมือนเป๊ะ เหมือนจะใช่จริงๆ ด้วย! มีบางคนเข้าไปด่าหยาบคายบ้าง แต่เป็นส่วนน้อย แสดงว่าคนไทยคงมีความเห็นใจหัวอกประชาชนคนตัวเล็กๆ ในฐานะผู้สูญเสียอยู่บ้าง
จู่ๆ ก็มีคลิปเด้งมา มีชายไทยคนหนึ่งบ้านอยู่แถวแนวสูัรบ ถ่ายภาพตอนดึก อัดคลิปเสียงหมาหอนเกรียวตลอดแนว โดยมีเสียงบรรยายว่าตั้งแต่มีการสู้รบ เป็นอย่างนี้ทุกคืน หมาหอนไม่หยุด และส่งกลิ่นเหม็นเน่า


 
พลตรีวันชนะ สวัสดี รองโฆษกกองทัพไทย เผยในรายการ “โหนกระแส” ว่าชาวกัมพูชากำลังตามหาคนหายจำนวนมาก และเริ่มได้กลิ่นศพจากชายแดน 

• การเปรียบเทียบกับกรณีรัสเซีย-ยูเครน

เทรนด์ “ทิ้งศพ” ในสงครามยุคใหม่
กรณีนี้คล้ายกับนโยบายรัสเซียในสงครามยูเครน ที่ทิ้งศพทหารตนเองเพื่อหลีกเลี่ยงจ่ายเงินชดเชย โดยใช้การรายงานว่า “หายไปในการปฏิบัติการ” แทน “เสียชีวิต”  ปูตินลงนามกฎหมายให้เงินชดเชยสูงถึง 7.4 ล้านรูเบิล (ราว 68,800-75,000 ดอลลาร์) ต่อศพ บวกเงินรายเดือน แต่ในทางปฏิบัติ ทหารได้รับคำสั่งไม่ให้เก็บศพ เพื่อประหยัดงบ (ตามหลักการ “ไม่มีศพ ไม่มีปัญหา”) 

 ข้อมูลจาก Newsweek ระบุว่า รัสเซียจ่ายเงินชดเชยรวม 2.75-3 ล้านล้านรูเบิลในปี 2023-2024 (1.4-1.6% ของ GDP) แต่หลีกเลี่ยงด้วยการทิ้งศพ ทำให้ครอบครัวไม่ได้รับเงินและต้องทุกข์ทรมาน รัสเซียมีนโยบายลับทิ้งศพทหารของตนเองเพื่อประหยัดเงินชดเชย  ยูเครนได้รับศพทหารของตนคืนจากรัสเซียกว่า 6,057-6,060 ศพ ขณะที่รัสเซียได้รับศพทหารของตนคืนจากยูเครนเพียง 78 ศพ ในการแลกเปลี่ยนปี 2025 (themoscowtimes)และที่โหดร้ายกว่าคือรัสเซียยังแอบส่งศพทหารของตนเองปนมากับศพยูเครนด้วย 

การที่ศพกลายเป็นเครื่องมือการเมือง ทำให้ครอบครัวผู้สูญเสียต้องทุกข์ทรมานยิ่งขึ้น ขณะที่ยูเครนเองก็เผชิญปัญหาภาระต้องจ่ายเงินชดเชยจำนวนมากเช่นกัน
การทิ้งศพนอกจากประหยัดเงิน ก็ยังช่วยปกปิดตัวเลขผู้เสียชีวิตจริง ลดแรงกดดันทางการเมือง โดยกฎหมายรัสเซียปี 2015-2021 ทำให้การเปิดเผยข้อมูลเป็นความลับของรัฐและมีโทษอาญา
 
ระบบเงินชดเชยในกัมพูชา และเหตุผลที่เป็นไปได้
 
ในเหตุการณ์ระเบิดที่ฐานทัพในจังหวัด Kampong Speu เมื่อเดือนเมษายน 2024 ทำให้ทหาร 20 นายเสียชีวิต นายกรัฐมนตรีกัมพูชา นายฮุน มาเนตได้ให้คำมั่นว่ารัฐบาลจะออกค่าใช้จ่ายในการจัดงานศพและให้การชดเชยแก่ผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บ แต่ยังไม่มีข้อมูลยืนยันว่าจะมีการจ่ายอัตราใดๆ สำหรับทหารกัมพูชาที่เสียชีวิตจากการสู้รบไทย-กัมพูชาล่าสุดนี้ 
เหตุผลที่กัมพูชาปฏิเสธรับศพ อาจจะไม่ใช่เรื่องเงินเป็นหลัก แต่อาจจะเป็นเรื่องความภาคภูมิใจของชาติ ที่ไม่ต้องการยอมรับความพ่ายแพ้ อาจเป็นความพยายามในการรักษาภาพลักษณ์ของรัฐบาลใหม่ ฮุน มาเนต ซึ่งยิ่งดูแปลกและไร้เหตุผลมากกว่ารัสเซีย เพราะรัสเซียอย่างน้อยยังมีแรงจูงใจทางเศรษฐกิจที่เราพอเข้าใจได้ 
หรืออาจจะเป็นเทรนด์ของสงครามยุคใหม่ ที่ผู้นำประเทศผุดไอเดียขึ้นมาตรงกันว่า  “ทิ้งศพไปเลยดีกว่าเพราะมันมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่ากันเยอะ”
 
ศพทหารที่เสียชีวิตควรได้รับการเคารพตามกฎหมายสงครามสากล การทิ้งศพไว้ตามสนามรบ เผยให้เห็นความโหดร้ายของสงคราม ที่แม้ความตายยังถูกคำนวณด้วยเงินและการเมือง 
การทิ้งศพไม่เพียงสร้างปัญหาสุขอนามัยและจิตใจ แต่ยังขัดต่อหลักมนุษยธรรม และทำร้ายจิตใจครอบครัวของผู้เสียชีวิตเป็นอย่างมาก 
  
บทความฉบับเต็ม 
https://www.facebook.com/share/p/1BMsSViZL4/?mibextid=wwXIfr

ขอบคุณ ปราย พันแสง