เปิดที่มาเครื่องแบบ "อนุทิน" ลงชายแดน ประวัติยาวนานกว่า 70 ปี

เปิดที่มา เครื่องแบบอนุทิน ลงชายแดน ชุดเครื่องแบบสีน้ำตาลแกมเขียวที่นายกรัฐมนตรีสวมนั้น ไม่ใช่เครื่องแบบทหารหรือตำรวจ แต่คือ "เครื่องแบบสนามของกองอาสารักษาดินแดน (อส.)" ซึ่งมีประวัติความเป็นมาคู่กับประเทศไทยยาวนานกว่า 70 ปี ในฐานะกองกำลังฝ่ายพลเรือน และตำแหน่งที่นายกฯ อนุทิน สวมใส่อยู่นั้น คือตำแหน่ง "นายกองใหญ่ ผู้บัญชาการกองอาสารักษาดินแดน" ซึ่งเป็นเครื่องแบบที่แตกต่างอย่างน่าสนใจจากอดีตนายกรัฐมนตรีท่านอื่น ๆ อย่างชัดเจน.

ข่าวนายกรัฐมนตรี นายอนุทิน ชาญวีรกูล ลงพื้นที่ชายแดนภาคอีสาน ปรากฏการแต่งกายในเครื่องแบบสนาม สีน้ำตาลแกมเขียว ที่บ่าด้านซ้าย ปักตรากลมสีแดง ภายในมองเห็นเป็นรูปช้าง พร้อมทั้งสวมหมวกเบเร่ต์สีกรมท่า แปลกตากว่าอดีตนายกรัฐมนตรีท่านก่อนๆ ที่หากมาจากทหาร ก็อาจจะแต่งเครื่องแบบทหาร หรือหากมาจากพลเรือน อาจแต่งเครื่องแบบราชการสีกากี เครื่องแบบของนายกรัฐมนตรีที่เป็นข่าวไปนั้น แท้จริงแล้วคือ เครื่องแบบสนามแบบหนึ่งของกองอาสารักษาดินแดน ในตำแหน่ง นายกองใหญ่ ผู้บัญชาการกองอาสารักษาดินแดน หนึ่งในกองกำลังฝ่ายพลเรือน ที่มีประวัติความเป็นยาวนานกว่า ๗๐ ปี

กองอาสารักษาดินแดนนั้น มีต้นแบบมาจากกองเสือป่าที่กำเนิดขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. ๒๔๙๗ เมื่อวันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๗ ต่อมาได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดสร้างธงชัยประจำหน่วย เพื่อเป็นที่หมาย เป็นมิ่งขวัญ และเป็นที่เคารพขึ้น โดยเสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีตรึงหมุด ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง และประกอบพิธีพระราชทานธงชัยประจำหน่วย หรือที่เรียกว่า ธงประจำกองอาสารักษาดินแดน ณ ลานพระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ ๒๔ มิถุนายน ปีเดียวกัน  จำนวน ๑ ธง และใน พ.ศ. ๒๔๙๘ ได้มีการพระราชทานธงประจำกองอาสารักษาดินแดนจังหวัด และพระราชทานยศกองอาสารักษาดินแดนครั้งแรก 

 

กองอาสารักษาดินแดน มีลักษณะโครงสร้างหน่วยงาน ลำดับการบังคับบัญชาเหมือนกับกองทัพ แบ่งกำลังพลเป็น ๓ ประเภท คือ

๑.ผู้บังคับบัญชา
๒. เจ้าหน้าที่
๓. สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน  

 

และมีชั้นยศเหมือนทหาร ที่ชั้นสัญญาบัตร จะได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งประกอบไปด้วย
ชั้นสัญญาบัตร มีดังนี้ 

- นายกองใหญ่
- นายกองเอก
- นายกองโท
- นายกองตรี
- นายหมวดเอก
- นายหมวดโท 
- นายหมวดตรี

ชั้นประทวน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยหรือผู้ได้รับมอบหมาย มีอำนาจแต่งตั้ง มีดังนี้ 

- นายหมู่ใหญ่
- นายหมู่เอก
- นายหมู่โท
- นายหมู่ตรี

 

นอกจากนี้ ชั้นสมาชิกกองอาสารักษาดินแดนที่มิได้กำหนดเป็นชั้นยศตามพระราชบัญญัติยศ และเครื่องแบบผู้บังคับบัญชา และเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ได้กำหนดลำดับชั้นไว้ ๔ ชั้น คือ 

• สมาชิกเอก 
• สมาชิกโท 
• สมาชิกตรี
• สมาชิกอาสารักษาดินแดน 

 

ปัจจุบันกองอาสารักษาดินแดน อยู่ในสังกัดกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ซึ่งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บัญชาการกองอาสารักษาดินแดน โดยตำแหน่ง และมีข้าราชการในกระทรวงมหาดไทย เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอ ปลัด มีตำแหน่งบังคับบัญชาตามลำดับ ตลอดจนมีสมาชิกทั้งที่ประจำการ และกองหนุน  มีหน้าที่รักษาความสงบร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ ปราบปรามผู้กระทำผิดกฎหมาย การเทิดทูนและพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย รวมถึงรักษาความปลอดภัยในสถานที่สำคัญ และการคมนาคม และเป็นกองกำลังส่วนหนึ่งไว้สำรองที่พร้อมจะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อมีการร้องขอทั้งในยามปกติและยามศึกสงคราม ซึ่ง ตามพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. ๒๔๙๗ หมวด ๒ มาตรา ๑๖ ดังนี้

 

๑. บรรเทาภัยที่เกิดจากธรรมชาติ และการกระทำของข้าศึก

๒. ทำหน้าที่ตรวจรักษาความสงบภายในท้องที่ร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ

๓. รักษาสถานที่สำคัญ และการคมนาคม

๔. ป้องกันการจารกรรม สดับตรับฟัง และรายงานข่าว

๕. ทำความช่วยเหลือให้ความสะดวกแก่ฝ่ายทหารตามที่ทหารต้องการ และตัดทอนกำลังข้าศึก

๖. เป็นกำลังส่วนหนึ่งไว้สำรองพร้อมที่จะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อจำเป็น

 

นอกจากนั้น ยังมีภารกิจและบทบาทหน้าที่ในด้านต่าง ๆ อีกมาก ทั้งนโยบายเร่งด่วนของรัฐบาลและกระทรวงมหาดไทย ซึ่งได้ปฏิบัติหน้าที่ร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ เช่น กรมการปกครอง กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และหน่วยงานอื่น ๆ ในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด การปราบปรามการค้ามนุษย์ การป้องกันและปราบปรามการทำลายทรัพยากรป่าไม้ การจัดระเบียบสังคม การรักษาความสงบเรียบร้อย รวมถึงการควบคุมความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย การสร้างความปรองดองสมานฉันท์ การพัฒนาและสร้างมวลชน การบริการประชาชน การส่งเสริมการท่องเที่ยว บรรเทาภัยด้านความมั่นคง เป็นต้น
กองอาสารักษาดินแดน (อส.) จึงถือเป็น

 

“กองกำลังฝ่ายพลเรือน” โดยมีข้าราชการสังกัด กระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บังคับหน่วย และมีกำลังพลระดับปฏิบัติที่สำคัญได้แก่ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน (สมาชิก อส.) ซึ่งเป็นผู้ที่สมัครใจเสียสละตนรับใช้ประเทศชาติ ที่ผ่านการคัดเลือก และจะต้องเข้ารับการฝึกระเบียบวินัย ความรู้และทักษะ เพิ่มสมรรถนะทางยุทธวิธี เพื่อให้มีความพร้อมเป็นกำลังสำคัญ ของกองอาสารักษาดินแดน ในการขับเคลื่อนงานของรัฐบาล และกระทรวงมหาดไทย ไปสู่การแก้ไขปัญหาของชาติ และสร้างความสุขให้แก่ประชาชน

 

เรื่อง: สุนทรลิขิต
อ้างอิง:  
สำนักอำนวยการกองอาสารักษาดินแดน เข้าถึงได้จาก 
ขอบคุณ : เพจเจริญกรุง