เปิดสาเหตุ ภาคใต้วิกฤตน้ำท่วมหนัก หาดใหญ่จมบาดาลหนักสุด

จากสถานการณ์น้ำท่วมภาคใต้ ล่าสุดเมื่อวันที่ 23 พ.ย. 2568 ดร.สนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย ได้อธิบายถึงสาเหตุน้ำท่วมหนักภาคใต้ โดยระบุว่า ภาคใต้วิกฤตหนัก อ.หาดใหญ่ น้ำท่วม สูงสุดเป็นประวัติการณ์ เพราะอะไร?

 

1. ภาคใต้วิกฤตหนักน้ำท่วมหนัก 10 จังหวัด

ประชาชนเดือดร้อนถึง 560,000 ครัวเรือน ขณะที่จังหวัดสงขลาน้ำท่วมครบทุก 16 อำเภอ ประชาชนเดือดร้อนจากน้ำท่วมถึง 150,000 ครัวเรือน โดยเฉพาะที่ อ.หาดใหญ่ น้ำท่วมหนักสุดในรอบ 25 ปี จากปี 2543 สูญเสียเศรษฐกิจมากกว่า 500 ล้าน

2. สาเหตุน้ำท่วมใหญ่ที่อำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา

2.1. สภาพภูมิประเทศ เมืองหาดใหญ่สภาพพื้นที่ค่อนข้างต่ำเป็นพื้นที่ลุ่มลาดลงสู่ทะเลสาบสงขลา ทำให้น้ำไหลลงมารวมกันได้ง่ายและระบายออกได้ยากขึ้นกับน้ำในทะเลสาบสงขลา หากเป็นช่วงน้ำทะเลหนุนน้ำจะระบายลงได้ยาก 

นอกจากนี้ยังมีของอู่ตะเภา ซึ่งเป็นคลองสายหลักยาว116 กม. ไหลมาจาก อ.สะเดา ผ่าน อ.หาดใหญ่ไหลไปลงทะเลสาบสงขลาที่ ต.คูเต่า อ.บางกล่ำ และ ยังมีคลองร.1 หรือ คลองภูมินาถดำริ ซึ่งเป็นคลองโครงการบรรเทาอุทกภัย สร้างมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เป็นโครงการผันน้ำจากคลองอู่ตะเภาและน้ำที่ไหลมาท่วมตัวอ.หาดใหญ่ เพื่อให้ระบายลงสู่ทะเล สาบสงขลาโดยเร็ว คลองอู่ตะเภาและคลอง ร.1ไหลจากทิศใต้ขึ้นไปยังทิศเหนือเพื่อให้น้ำลงสู่ทะเลสาบสงขลา

ขณะที่น้ำไหลลงมาจากเขาคอหงส์ อ.นาหม่อม และ อ.จะนะ จะไหลลงสู่คลองหวะ ด้านทิศตะวันออกซึ่งไหลต่อลงสู่คลองอู่ตะเภา

นอกจากนี้ยังมีน้ำที่ไหลมาจากเทือกเขานครศรีธรรมราชไหลลงสู่คลองต่ำและไหลไปลงคลองอู่ตะเภาที่ อ.หาดใหญ่ ทางด้านทิศตะวันตกด้วยเช่นกัน

จะเห็นได้ว่าน้ำจากทุกทิศไหลลงสู่คลองอู่ตะเภา ซึ่งไหลผ่าน อ.หาดใหญ่ ซึ่งเป็นพื้นที่ราบต่ำก่อนลงทะเลสาบสงขลาต่อไป

 

2.2. สภาพภูมิอากาศที่แปรปรวน ฝนตกมากกว่าปกติ

ขณะนี้มวลความกดอากาศสูง หรือ อากาศเย็นจากประเทศจีน แผ่ลงมากดร่องมรสุมความกดอากาศต่ำที่พัดพาดผ่านภาคกลางทำให้เกิดฝนตกหนักลงมายังภาคใต้ ใกล้ประเทศมาเลเซีย ประกอบกับเป็นช่วงสภาวะลานิญญา ที่เพิ่มความชื้นในอากาศมากกว่าปกติ ทำให้เกิดฝนตกหนักมากใน 10 จังหวัดภาคใต้

ฝนตกหนักตั้งแต่วันที่ 19-22 พฤศจิกายน 68 รวมผลสะสม 3 วัน ได้ถึง 595 มม. ซึ่งมากกว่า ปี 2543 และ 2553 ซึ่งสูงสุดคือ 515 มม. ขณะที่เขาคอหงส์ อ.นาหม่อม ในวันที่22พ.ย. มีฝนตกมากถึง 365 มม. และฝนยังตกต่อเนื่อง น้ำทุกสายไหลลงมาสู่คลองอู่ตะเภา และล้นท่วมเมืองหาดใหญ่

2.3. การบริหารจัดการน้ำ/ การคาดการณ์/การเตรียมการรับมือ/การแจ้งเตือนและการช่วยเหลือผู้ประสบภัย ทำได้ไม่ค่อยดีนัก

การบริหารจัดการน้ำของประเทศไทยในปีนี้น่าจะอยู่ในเกณฑ์ต่ำกว่าปกติมากเพราะเกิดน้ำท่วมหนักทั่วประ เทศครบทุกภาค ตั้งแต่ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสานและลงมาภาคใต้ ทั้งที่ทราบอยู่ แล้วว่าปีนี้เป็นภาวะลานิญญาและเป็นช่วงที่อากาศแปรปรวนหนัก

การแจ้งเตือนภัยพิบัติ ทำได้ล่วงหน้า 1-2 วัน ซึ่งได้มีการแจ้งเตือนผ่านCell Broadcastได้ดีพอสมควร ทุกคนในพื้น ที่ได้รับข่าวสารแต่การเตรียมการรับมือ และการแก้ไขในภาวะวิกฤตยังถือว่าต่ำกว่ามาตรฐานมาก

ทุกวันนี้ที่ภาคใต้ได้เห็นคนติดอยู่บนหลังคาและยังไม่ได้รับอาหารและน้ำเป็นจำนวนมาก การช่วยเหลือยังทำได้ล่าช้า

 

ขอบคุณ FB : Sonthi Kotchawat , สำนักประชาสัมพันธ์เขต 6 กรมประชาสัมพันธ์