เปิดสัญญาณเตือน ระบบทางเดินอาหารวัย 50+ รู้เร็ว รักษาทัน

5 สัญญาณเตือน ระบบทางเดินอาหารวัย 50+ หลังอายุ 50 ระบบทางเดินอาหารจะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไปครับ การบีบตัวของลำไส้ช้าลง กรดในกระเพาะเปลี่ยน สมดุลจุลินทรีย์เสียไป แถมหลายคนยังใช้ยาเรื้อรังโดยไม่รู้ผลข้างเคียง อาการที่ดูเหมือนเล็ก ๆ เช่น แน่น ท้องอืด ถ่ายไม่สุด หรือแสบท้อง อาจไม่ใช่แค่ “วัยทองของลำไส้” แต่คือสัญญาณโรคที่พบบ่อยในวัยนี้ ถ้าเช็กเจอเร็ว รักษาได้ทันครับ

 

1) กรดไหลย้อนเรื้อรัง (GERD)

วัย 50+ มักเริ่มมีแรงบีบของหลอดอาหารลดลง หูรูดหลวม กรดจึงไหลย้อนง่าย อาการไม่ได้มีแค่แสบร้อนหน้าอก แต่รวมถึงแน่นอก ไอเรื้อรัง เสียงแหบ เจ็บคอ หรือรู้สึกเหมือนอาหารติดคอ โดยเฉพาะตอนนอน หากปล่อยไว้นาน กรดจะกัดหลอดอาหาร เสี่ยงแผลเรื้อรังและมะเร็งหลอดอาหารได้ครับ

 

2) ลำไส้แปรปรวน (IBS) ในผู้สูงวัย

หลายคนคิดว่า IBS เป็นโรคของวัยทำงาน แต่จริง ๆ พบมากในวัย 50+ โดยเฉพาะคนเครียดสะสม นอนน้อย หรือใช้ยาหลายชนิด อาการคือท้องอืด แน่น ถ่ายไม่เป็นเวลา บางวันท้องผูก บางวันถ่ายเหลว โดยตรวจแล้วไม่พบก้อนหรือแผล แม้ไม่ใช่มะเร็ง แต่ทำให้คุณภาพชีวิตแย่ และเป็นจุดเริ่มของลำไส้อักเสบเรื้อรังได้ครับ

 

3) แผลในกระเพาะอาหาร / ลำไส้เล็ก

โรคนี้พบบ่อยในวัย 50+ จากการใช้ยาแก้ปวด ยาต้านการอักเสบ แอสไพริน หรือการติดเชื้อ H. pylori อาการที่ควรระวังคือปวดท้องจุก ๆ ใต้ลิ้นปี่ ปวดตอนท้องว่าง หรือปวดหลังอาหาร บางคนมีอุจจาระดำ ซีด เหนื่อยง่าย ซึ่งอาจหมายถึงเลือดออกในทางเดินอาหาร ต้องรีบตรวจครับ

 

4) ถุงผนังลำไส้ใหญ่โป่งพอง (Diverticulosis)

อันนี้ถือเป็นโรคที่พบบ่อยมากในวัย 50+ โดยเฉพาะคนที่กินไฟเบอร์น้อย ถ่ายยากเรื้อรัง ผนังลำไส้จะโป่งเป็นถุงเล็ก ๆ ส่วนใหญ่ไม่แสดงอาการ แต่ถ้าอักเสบจะปวดท้องด้านซ้ายล่าง มีไข้ ท้องผูกหรือถ่ายผิดปกติ หากแตกอาจติดเชื้อรุนแรงในช่องท้องได้ครับ

 

5) มะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะเริ่มต้น

วัย 50+ คือช่วงที่ความเสี่ยงมะเร็งลำไส้เพิ่มชัด อาการเริ่มต้นมักไม่แรง เช่น ถ่ายเปลี่ยนนิสัย ถ่ายไม่สุด เลือดปนเล็กน้อย น้ำหนักลดโดยไม่ตั้งใจ หรือซีดเรื้อรัง หลายคนคิดว่าเป็นริดสีดวงหรืออายุเยอะแล้ว แต่ถ้าตรวจเจอระยะต้น โอกาสหายสูงมากครับ
 

ตรวจอะไรบ้างหลังอายุ 50?

หลังอายุ 50 ควรเริ่มตรวจคัดกรองระบบทางเดินอาหารอย่างจริงจังได้แล้วนะครับ
• ตรวจอุจจาระหาเลือดแฝง (FIT test) ทุก 1–2 ปี
• ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ อย่างน้อย 1 ครั้ง/ปี หรือถี่ขึ้นตามความเสี่ยง
• ส่องกล้องกระเพาะอาหาร หากมีอาการแน่น แสบร้อน หรือกรดไหลย้อนเรื้อรัง
• อัลตราซาวด์ช่องท้อง ตรวจตับ ถุงน้ำดี ตับอ่อน
การตรวจพวกนี้จะช่วยเจอโรคตั้งแต่ยังไม่แสดงอาการครับ

 

ดูแลตัวเองยังไงให้ห่างไกลจากโรคทางเดินอาหาร

• เริ่มจากการกินให้เป็นเวลา
• ลดอาหารมันจัด หวานจัด และแอลกอฮอล์
• เพิ่มผัก ไฟเบอร์ โพรไบโอติก และโปรตีนย่อยง่าย
• เคี้ยวอาหารช้า ๆ
• ไม่กินดึก นอนให้พอ 6-8 ชั่วโมง
• และขยับร่างกายทุกวัน

 

การดูแลลำไส้ตั้งแต่วันนี้ ช่วยลดการอักเสบ ลดกรดไหลย้อน และลดความเสี่ยงมะเร็งทางเดินอาหารได้จริงในระยะยาวครับ

 

โรคทางเดินอาหารในวัย 50+ ไม่ได้มาแบบเจ็บปวดทันทีครับ แต่มาแบบค่อย ๆ เตือนผ่านอาการเล็ก ๆ ที่หลายคนชินจนมองข้าม หากมีอาการแน่น ท้องอืด ถ่ายผิดปกติ ปวดท้องซ้ำ ๆ หรือเหนื่อยง่ายโดยไม่ทราบสาเหตุ อย่ารอให้เป็นหนัก การตรวจเช็กตั้งแต่วันนี้ คือการดูแลสุขภาพลำไส้และชีวิตระยะยาวของตัวเองครับ