สัจธรรม ในบทเพลง "แสงเทียน" เพลงพระราชนิพนธ์แรกของในหลวง ร.9 เพราะทรงเข้าใจอย่างลึกซึ้ง จึงทรงถ่ายทอดได้อย่างงดงาม (มีคลิป!)

สัจธรรมจากเพลงของพระราชา

ผมเองไม่รู้ว่าจะมีพระมหากษัตริย์ประเทศใดในโลกนี้ที่มีพระอัจฉริยภาพในการแต่งเพลงพระราชนิพนธ์ได้มากมายเหมือนกับในหลวงรัชกาลที่ 9 ของเราบ้างหรือไม่

แถมผมเองก็ไม่รู้ในบรรดาพระมหากษัตริย์ประเทศต่างๆ ที่พระราชนิพนธ์บทเพลงเอาไว้จะให้ความสำคัญกับบทเพลงเหล่านั้นมากมายเพียงใด

แต่สำหรับคนไทยแล้วเชื่อว่าเพลงพระราชนิพนธ์ทุกเพลงที่ในหลวงของเราแต่งขึ้นนั้น ล้วนแล้วแต่แฝงความหมายสำคัญไว้ให้กับประชาชนคนไทย พสกนิกร และผู้ที่ได้ฟังเพลงพระราชนิพนธ์ของท่านโดยเฉพาะเพลง "แสงเทียน"
 

"แสงเทียน" ถือเป็นเพลงที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2489 ครั้งดำรงพระราชอิสริยยศเป็น สมเด็จพระอนุชาธิราช ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ (ขณะดำรงพระยศเป็นหม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์) นิพนธ์คำร้องภาษาไทย แต่เนื่องจากมีพระราชประสงค์ที่จะทรงแก้ไขทำนอง และคอร์ดบางตอน จึงยังไม่โปรดเกล้าฯ พระราชทานให้นำออกมาบรรเลงในเวลานั้น ต่อมาได้พระราชทานให้นำออกบรรเลงครั้งแรก พ.ศ. 2490 และใน พ.ศ. 2496 นางสาวสดใส วานิชวัฒนา (รองศาสตราจารย์ สดใส พันธุมโกมล) ประพันธ์คำร้องภาษาอังกฤษถวาย"

เนื้อเพลง

จุดเทียนบวงสรวงปวงเทพเจ้า

สวดมนต์ค่ำเช้าถึงคราวระทมทน

โอ้ชีวิตหนอล้วนรอความตายทุกคน

หลีกไปไม่พ้นทุกข์ทนอาทรร้อนใจ

ต่างคนเกิดแล้วตายไป

ชดใช้เวรกรรมจากจร

นิจจังสังขารนั้นไม่เที่ยงเสี่ยงบุญกรรม

ทุกคนเคยทำกรรมไว้ก่อน

เชิญปวงเทวดาข้าไหว้วอน

ขอพรคุ้มไปชีวิตหน้า

ทนทรมานมามากแล้วจะกราบลา

หนีปวงโรคาที่เบียดเบียน

แสงแววชีวาเปรียบแสงเทียน

เปรียบเทียนสิ้นแสงยามแรงลมเป่า

ชีพดับอับเฉาเหมือนเงาไร้ดวงเทียน

จุดเทียนถวายหมายบนบูชาร้องเรียน

โรคภัยเบียดเบียนแสงเทียนทานลมพัดโบย

โรครุมเร่าร้อนแรงโรย

หวนโหยอาวรณ์อ่อนใจ

ทำบุญทำทานกันไว้เถิดเกิดเป็นคน

ไว้เตรียมผจญชีวิตใหม่

เคยทำบุญทำคุณปางก่อนใด

ขอบุญคุ้มไปชีวิตหน้า

ทนทรมานมามากแล้วจะกราบลา

แสงเทียนบูชาจะดับพลัน

แสงเทียนบูชาดับลับไป

 

ความโดดเด่นของเพลงแสงเทียนนี้หาใช่พระอัจริยภาพในเรื่องของการประพันธ์ทำนองแต่เพียงอย่างเดียวหากแต่อยู่ที่เนื้อร้องที่ถึงแม้ว่าจะเป็นการนิพนธ์เนื้อร้องภาษาไทยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ แต่ก่อนที่จะเผยแพร่พระองค์เองก็ต้องตรวจสอบมีพระราชวินิจฉัยปรับแก้จนกลายมาเป็นเพลงแสงเทียนดังที่เห็นในปัจจุบัน

 

จะมีกษัตริย์สักกี่พระองค์ในโลกนี้ที่มองเห็นสัจธรรมในเรื่องของกฎไตรลักษณ์ จะมีมหาราชสักกี่พระองค์ที่จะเข้าใจถึงคำสอนของพระพุทธองค์ให้ดำรงตนอยู่ด้วยความไม่ประมาท

 จะมีผู้นำประเทศในระบอบพระมหากษัตริย์สักกี่พระองค์ที่จะนำเอาสิ่งเหล่านี้มาสอนคนและแฝงไว้ในเพลงและหนึ่งในนั้นก็คือ "ในหลวงรัชกาลที่ 9 ของเราทุกคน

"....ทำบุญทำทานกันไว้เถิดเกิดเป็นคน
ไว้เตรียมผจญชีวิตใหม่
เคยทำบุญทำคุณปางก่อนใด
ขอบุญคุ้มไปชีวิตหน้า....."

 

ตรีนิสิงเห
4/11/2559