เป็นบุญตายิ่งนัก!! เผยภาพวาดจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ของในหลวงรัชกาลที๙ (รายละเอียด)

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร
สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่เปี่ยมพระอัจฉริยภาพทั้งด้านศาสตร์และศิลป์ ไม่ว่าจะเป็นด้านศาสตร์การพัฒนาประเทศทั้งด้านสิ่งแวดล้อม สาธารณสุข การจัดการน้ำ การศึกษา พลังงานหรือด้านศิลป์อย่างเพลงพระราชนิพนธ์ ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ พระราชนิพนธ์ต่างๆ ไปจนถึง ภาพวาดฝีพระหัตถ์ วันนี้เราขอน้อมนำภาพวาดฝีพระหัตถ์ พระอัจฉริยภาพด้านจิตรกรรมแห่งองค์อัครศิลปิน มาเผยแพร่ให้ลูกๆ ของพ่อได้ชื่นชมกัน

พระอัจฉริยภาพด้านจิตรกรรมฉายแวว

ในบรรดางานศิลปกรรมฝีพระหัตถ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ที่แสดงถึงพลานุภาพแห่งการสร้างสรรค์ งานจิตรกรรมฝีพระหัตถ์นับเป็นการสร้างสรรค์ที่สะท้อนถึงพระอัจฉริยภาพแห่งพระองค์เป็นอย่างดี ทรงสนพระราชหฤทัยงานศิลปะแขนงนี้นับแต่ครั้งทรงพระเยาว์

ขณะประทับ ณ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ (ประมาณพุทธศักราช ๒๔๘๐ – ๒๔๘๘) ทรงศึกษาและฝึกฝนด้วยพระองค์เองจากสรรพตำราที่ทรงซื้อ และที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวาย ตลอดถึงการเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมศิลปินที่ทรงสนพระราชหฤทัย ทรงมีพระราชปฏิสันถาร และทอดพระเนตรวิธีการสร้างสรรค์งานของศิลปิน อาทิ การใช้สี กรรมวิธีการเขียนภาพต่าง ๆ เป็นต้น

เมื่อทรงเข้าพระราชหฤทัยในการทำงานของศิลปินนั้นแล้ว จะทรงฝึกฝนด้วยพระวิริยอุตสาหะ จนกระทั่งทรงพระปรีชาสามารถในการสร้างงานศิลปะตามที่ทรงศึกษาและฝึกฝนจากศิลปินแต่ละท่าน จิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ทรงสร้างสรรค์ขึ้นจึงเกิดจากที่ทรงนำวิธีการสร้างงานนั้น มาเป็นแบบอย่างในการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมที่มีลักษณะเฉพาะพระองค์

ทรงงานจิตรกรรมอย่างจริงจัง

ภายหลังจากที่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ ราวพุทธศักราช ๒๕๐๒ เป็นช่วงเวลาที่ทรงงานจิตรกรรมอย่างต่อเนื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เชิญจิตรกรไทยหลายรายเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เพื่อร่วมปฏิสันถาร ถวายคำปรึกษาด้านศิลปกรรม อาทิ นายเหม เวชกร นายเขียน ยิ้มศิริ นายจำรัส เกียรติก้อง นายเฟื้อ หริพิทักษ์ นายจุลทัศน์ พยาฆรานนท์ นายเฉลิม นาคีรักษ์ นายอวบ สาณะเสน และนายพิริยะ ไกรฤกษ์ เป็นต้น อันเป็นพระราชนิยมที่ทรงปฏิบัติอย่างต่อเนื่องเมื่อทรงว่างเว้นจากพระราชกรณียกิจ

พระองค์ทรงใช้ช่วงเวลาทรงงานจิตรกรรมในเวลาค่ำ โดยทรงใช้แสงเพื่อบรรยากาศการทรงงานทั้งแสงธรรมชาติ และแสงไฟฟ้า ทำให้ผลงานจิตรกรรมฝีพระหัตถ์มีความหลากหลายในสีสันของบรรยากาศ ภาพจิตรกรรมที่ทรงเขียนส่วนใหญ่เป็นจิตรกรรมสีน้ำมันบนผ้าใบ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเริ่มเขียนภาพอย่างจริงจังเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๕๐๒ ซึ่งในระยะแรกตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๐๒-๒๕๐๓ ภาพวาดฝีพระหัตถ์จะเป็นภาพที่มีแบบในการวาด อย่าง
ภาพเหมือนจริง (Realistic) ส่วนใหญ่ทรงเขียนพระสาทิสลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระราชโอรส พระราชธิดา พระบรมวงศานุวงศ์ อาทิ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก หม่อมหลวงบัว กิติยากร พระชายาในพระวรวงศ์เธอพระเจ้านักขัตรมงคลกิติยากร ฯลฯ ด้านหน้าตรงหรือหันข้างแค่ครึ่งพระองค์ และในปีต่อมาจึงทรงเริ่มวาดภาพที่มีลักษณะเป็นนามธรรมมากขึ้น โดยมีการนำแนวคิดส่วนพระองค์สอดแทรกลงในผลงานฝีพระหัตถ์ และส่วนใหญ่จะเป็นภาพของใบหน้าคนหรือรูปคนแบบเต็มตัว

ผลงานของพระองค์ที่ได้ทรงสร้างสรรค์ขึ้นมานั้นมี ๓ ลักษณะใหญ่ๆ คือ

๑. ภาพแบบเหมือนจริง

ภาพเหมือนผู้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาท ภาพหุ่นนิ่ง ภาพทิวทัศน์ ภาพเหล่านี้มีความงาม กลมกลืนด้วยแสงเงาที่นุ่มนวลให้บรรยากาศลึกซึ้ง แต่บางภาพทรงใช้ฝีแปรงอย่างกล้าหาญแม่นยำ เช่น ภาพหญิงชรา ทรงวาดเมื่อราวพุทธศักราช ๒๕๐๗ เป็นต้น

๒. ภาพแบบลัทธิเอ็กซ์เพรสชั่นนิสม์

ภาพที่สร้างสรรค์ตามคตินิยมแบบเอ็กซ์เพรสชั่นนิสม์ (Expressionism) เป็นลักษณะจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ทรงวาดในช่วงพุทธศักราช ๒๕๐๔ – ๒๕๐๙ ทรงสะท้อนพระอารมณ์จากส่วนลึกของพระราชหฤทัย ด้วยสีสันที่สดใสและรุนแรง

๓. ภาพนามธรรม

ภาพนามธรรม (Abstractionism) เป็นจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ทรงสร้างขึ้นในช่วงหลัง ทรงวาดภาพผสมผสานระหว่างข้อมูลที่ทรงเห็นจากธรรมชาติกับพระราชดำริส่วนพระองค์ มีลักษณะเป็นรูปทรงของสิ่งที่ทรงเห็น ทรงตัดทอนและเพิ่มเติมตามพระราชดำริ จนเกิดเป็นรูปทรงใหม่ จับต้องไม่ได้ แต่เป็นสาระ เช่น ภาพชื่อ วัฏฏะ (ทรงวาดเมื่อพุทธศักราช ๒๕๐๖) ภาพชื่อ โลภะ ภาพชื่อ ยุแหย่ ภาพชื่อ อ่อนโยน ภาพชื่อ บุคลิกซ้อน ฯลฯ

ผลงานจิตรกรรมฝีพระหัตถ์

นอกจากนี้พระองค์ได้รับสั่งเกี่ยวกับการวาดภาพของพระองค์ว่า ทรงวาดอย่างนักวาดภาพสมัครเล่น คือทรงวาดตามพระราชหฤทัย มิได้ทรงคำนึงถึงทฤษฎีหรือกฎเกณฑ์อันใดหรือนำแนวทาง ของผู้ใดเข้ามามีอิทธิพลกับงานเขียนภาพ ทำให้ผลงานออกมาได้ดั่งจินตนาการและยังมีเอกลักษณ์ที่มีอิสระเฉพาะตัวอย่าง เห็นได้ชัด ทั้งยังทรงวาดภาพในลักษณะสวยงาม น่ารัก ได้เป็นอย่างดี ทั้งที่อาจไม่ตรงกับพระอัธยาศัยที่ค่อนข้างเอาจริงเอาจังของพระองค์นัก แต่ในฐานะเมื่อทรงเป็นจิตรกรขณะทรงงาน ทรงถ่ายทอดพระอารมณ์ความรู้สึกเยี่ยงจิตรกรอย่างเต็มที่ ทรงแสดงความรู้สึกตรงและรุนแรงผ่านสีสันที่สดและเส้นที่่กล้า โดยส่วนใหญ่โปรดเส้นโค้ง แต่บางครั้งอาจมีข้อดลพระราชหฤทัย ให้ทรงใช้เส้นตรงและเส้นหยักฟันเลื่อยอยู่บ้าง

จิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ทรงสร้างสรรค์ขึ้นเหล่านี้ เริ่มเผยแพร่แก่มวลพสกนิกรให้ได้ประจักษ์ในพระเกียรติคุณด้านศิลปกรรม นับแต่พุทธศักราช ๒๕๐๖ ในงานแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ ๑๔ และอีกหลายครั้งต่อมา

ภาพแบบเหมือนจริง

ภาพวาดฝีพระหัตถ์ พระสาทิสลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ

สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ สีน้ำมันบนผ้าใบ ขนาด ๖๐ x ๗๕ เซนติเมตร (มีพระปรมาภิไธยย่อและข้อความ ภอ ๔-๒๕๐๓)

สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
เทคนิคสีน้ำมัน

เทคนิคสีน้ำมัน

ปัจจุบัน หออัครศิลปินจัดแสดงภาพจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ และสำเนาภาพจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานอีก ๑๓ ภาพ ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าชมได้ทุกวันทำการตั้งแต่เวลา 09.00 น. – 16.30 น.

ไม่น่าเชื่อเลยว่าคนๆ หนึ่งจะเก่งไปเสียทุกด้าน เฉกเช่นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชของเรา แม้นวันนี้พระองค์จะสถิต ณ ดินแดนสวรรค์ชั้นฟ้าแล้ว แต่ผลงาน คำสอน และแนวทางพระราชดำริของพ่อยังคงอยู่ให้ลูกได้ชื่นชม และน้อมนำไปเป็นแบบอย่างในการดำรงชีวิตให้เป็นสุขแบบพอเพียงสืบไป

ที่มา : รวมใจภักดิ์ รักสามัคคี ทำความดีถวายในหลวง / daily.rabbit