เทวราชาผู้เปี่ยมด้วยพระบารมี!! ความเชื่อโบราณ "พระมหากษัตริย์ไทย" ทรงเป็นดั่ง "องค์สมมติเทพของพระนารายณ์" อวตารลงมาดูแลทุกข์สุขของปวงประชา!!

           เราท่านทั้งหลายคงเคยได้ยินคำว่า พระมหากษัตริย์ทรงเป็นสมมุติเทพ  ซึ่งทุกคนต่างก็ยอมรับโดยไม่มีข้อแม้  เพราะ เป็นเรื่องของการเทิดพระเกียรติยกย่อง ให้สถาบันพระมหากษัตริย์อยู่เหนือปุถุชนธรรมดา  และความเชื่อเช่นนี้ ก็ไม่เคยก่อให้เกิดปัญหาใดๆต่อชีวิตความเป็นอยู่ของพวกเราชาวไทย ดังนั้น เพื่อให้เกิดความเข้าใจ และสามารถอธิบายได้อย่างเป็นวิทยาศาสตร์  ถึงความศักดิ์สิทธิ์ของสถาบันพระมหากษัตริย์ ว่าเป็นสิ่งที่มีเหตุมีผล มีที่มาที่ไป มิใช่สิ่งงมงาย ล้าหลัง และการสร้างองค์พระนารายณ์ประกอบพระเมรุมาศในพระราชพิธีถวายพระบรมศพพระบามสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ ๙ เรามีความเชื่อที่ว่า พระมหากษัตริย์ทรงเป็น องค์สมมติเทพของพระนารายณ์ อวตารลงมาปราบทุกข์เข็ญในโลกมนุษย์ ตามความเชื่อโบราณ

 

           สมัยกรุงศรีอยุธยามีการปกครองแบบราชาธิปไตยหรือสมบูรณาญาสิทธิราชโดยสมบูรณ์แบบคืออำนาจอยู่ที่กษัตริย์เพียงพระองค์เดียวโดยเชื่อถือตามคติพราหมณ์ตามแบบพวกเขมรว่ากษัตริย์เป็นผู้ได้รับอำนาจจากสวรรค์ฐานะของกษัตริย์จึงเป็น “สมมติเทพ” ทรงมีอำนาจที่จะกำหนดชะตาชีวิตของใครก็ได้จึง เรียกระบบการปกครองนี้ว่า“ระบบเทวสิทธิ์”(Divine Right) ลักษณะการปกครองเป็นแบบนายปกครองบ่าวหรือ “เจ้าปกครองไพร่ ฐานะของกษัตริย์กับประชาชนจึงห่างไกลกันข้าราชบริพารเป็นสื่อกลางระหว่างกษัตริย์ และประชาชน จึงเกิดเป็นระบบเจ้าขุนมูลนายหรือศักดินาขึ้นระบบเจ้าขุนมูลนายหรือศักดินาเกิดขึ้นเพราะกรุงศรีอยุธยาอยู่ในสภาวะสงครามตลอดเวลาจึงจำเป็นต้องให้พลเมืองทุกคนอยู่ในสังกัดของเจ้าขุนมูลนายเพื่อว่าเมื่อมีศึกสงครามพระมหากษัตริย์จะได้สั่งการให้เจ้าขุนมูลนายเกณฑ์ไพร่พลมาช่วยทำสงครามป้องกันบ้านเมืองได้  คติเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ของไทยว่าตั้งแต่สมัยโบราณ  ซึ่งคติความเชื่อดังกล่าวนี้ถือว่าพระมหากษัตริย์ก็คือร่างอวตารของเทพเจ้าที่ลงมายังโลกมนุษย์เพื่อปกครองคนในชาติให้เกิดความสุขสงบความร่มเย็น โดยเทพเจ้าที่ว่านั้นก็เป็นมหาเทพผู้ยิ่งใหญ่ในทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดู  ที่เรียกกันว่าพระตรีมูรติ  โดยแบ่งการปรากฏออกเป็น 3 มหาเทพ คือ  พระพรหม  พระศิวะ  และพระนารายณ์

               ความศักดิ์สิทธิ์จึงได้สะท้อนออกในเชิงสัญลักษณ์มากมายในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  เพื่อประกาศบันลือสีหนาทให้เป็นที่ล่วงรู้ไปทั่วราชอาณาจักรของพระองค์ และในดินแดนอันไกลไปเบื้องหน้า ว่า “บุคคลผู้นี้ กำลังจะอุทิศพระองค์ เพื่อภารกิจอันยิ่งใหญ่  ได้ทรงทิ้งซึ่งกายและใจที่มีอยู่เดิมไว้เบื้องหลัง ทรงก้าวสู่การครองราชย์(reign) ในท่ามกลางที่ชุมนุมเทวดา ทวยเทพ ภูตา มีพระเถระผู้ใหญ่ของแผ่นดิน เข้าทำพิธีกรรมดุจ  พิธีพุทธาภิเษก  มหาพราหมณ์หลวงประกอบมหาพิธีกรรม ๓ วัน ๓ คืน เพื่อให้เกิดความศักดิ์สิทธิ์ ด้วยการนำดินศักดิ์สิทธิ์จากทั่วขอบขัณฑสีมา นำน้ำศักดิ์สิทธิ์จากทะเลและแม่น้ำสายสายสำคัญทั่วราชอาณาจักร ไม้มงคล แร่ธาตุ มาร่วมในพิธี อันเป็นการบ่งบอกว่า ดินแดนแห่งนี้เป็นอาณาจักรของพระราชา  พระองค์จะทรงรับเป็นพระราชภาระในการปกปักรักษาให้ยั่งยืนไปชั่วลูกชั่วหลาน และด้วยพระบรมราชสัญญาการปกครองแผ่นดินที่ว่า เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”   ภารกิจยิ่งใหญ่เช่นนี้ ผู้ที่จะเสียสละและแบกรับได้ มีเพียงพระมหากษัตริย์เท่านั้น เราจึงสามารถกล่าวยกย่องให้พระองค์เป็นดั่ง  “สมมุติเทพ” ได้อย่างเต็มภาคภูมิ

           การแสดงพระองค์เป็นพระนารายณ์ของพระมหากษัตริย์ของไทยนั้นเรามักจะสามารถพบเห็นกันได้บ่อยครั้ง ถ้าจะพูดไปแล้วการที่ศาสนสถานใดๆ ที่มีรูปนารายณ์ทรงครุฑสามารถบอกเป็นนัยๆ ได้ว่าเป็นศาสนสถานที่ได้รับการอุปถัมค้ำจุลจากองค์พระมหากษัตริย์ ทั้งนี้สืบเนื่องมาจากความเชื่อในลัทธิเทวราชา เรามีความเชื่อเรื่องพระมหากษัตริย์ทรงเป็นนารายณ์อวตารลงมาปราบทุกข์เข็ญในโลกมนุษย์ องค์นารายณ์นั้นมีพาหนะเป็นพญาครุฑสุบรรณ เป็นต้น  

 

   

     ส่วนสัญลักษณ์ครุฑนั้น ก็เป็นที่ทราบกันว่า ครุฑเป็นเทพพาหนะของพระนารายณ์  ดังนั้น พระมหากษัตริย์ที่ทรงครุฑก็คือ พระนารายณ์ แต่ในปัจจุบันนี้ที่เราพบเห็นกันโดยมาก พระมหากษัตริย์ของไทยจะทรงใช้สัญลักษณ์ของ “ครุฑ” ในการแสดงองค์เป็นพระนารายณ์เสียเป็นส่วนมาก รถพระที่นั่งของพระมหากษัตริย์ก็จะต้องมีธงทีมีรูปครุฑติดเอาไว้ ที่เราเรียกกันว่า “ธงมหาราช” ทั้งนี้ การใช้งานธงมหาราชยังนับว่าสอดรับกับคติดังกล่าวด้วย เช่น เมื่อใช้ชักขึ้นสู่ยอดเสาขณะพระมหากษัตริย์ประทับในพระบรมมหาราชวังหรือในพระราชฐาน ย่อมเสมือนหนึ่งว่าพญาครุฑอยู่สูงกว่าพระมหากษัตริย์อันทรงเปรียบเสมือนพระนารายณ์อวตาร เมื่อเชิญไว้ที่เสาธงด้านหน้าทางขวาของรถยนต์พระที่นั่ง หรือบนเสาเรือพระที่นั่งเมื่อเสด็จพระราชดำเนินย่อมประหนึ่งว่ามีครุฑทำหน้าที่เป็นเป็นพระราชพาหนะในการเสด็จพระราชดำเนิน

 

         

 

 

      นอกจากนี้ ในรัชกาลปัจจุบันทางรัฐบาลก็ยังได้จัดสร้างเรือพระที่นั่ง “นารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ 9” หรือเรือที่มีโขนเรือเป็นรูปพระนารายณ์ทรงครุฑถวายอีกด้วย

            ส่วนตำนานเรื่องพระนารายณ์กับครุฑมีอยู่ว่าเมื่อครั้งดึกดำบรรพ์พญาอนันตนาคราช ซึ่งปกติจะขดตัวเป็นพระแท่นบรรทมให้กับพระนารายณ์กลางเกษียรสมุทรสาคร ได้เอ่ยปากขอร้องพระนารายณ์ว่าให้ช่วยจัดการกับพญาครุฑที่ชอบมารบกวนจิกกินพวกนาคทำให้พวกนาคได้รับความเดือดร้อน ด้วยพญาอนันตนาคราชก็ได้เป็นพระแท่นบรรทมให้พระองค์มาเป็นเวลาช้านาน ก็เลยตกลงรับปากพญาอนันตนาคราช 

            พระนารายณ์และพญาครุฑ ต่างฝ่ายต่างก็ไม่มีฝ่ายใดแพ้ชนะในการต่อสู้กันจนในที่สุดพระนารายณ์ประทานพรให้พญาครุฑเป็นอมตะ และทรงให้สัญญาว่าจะให้นั่งบนที่สูงกว่าพระองค์ ฝ่ายพญาครุฑก็ยอมอาสาเป็นพาหนะให้กับพระนารายณ์ เหตุนี้ พระนารายณ์จึงทรงครุฑและครุฑเองก็ได้อยู่ในธงที่งอนรถพระนารายณ์อันเป็นที่นั่งสูงกว่า

        

 

ที่มาจาก : เพจ ชมรมคนรักพระมหากษัตริย์ของชาติไทย
               https://th.wikipedia.org/wiki/เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ_รัชกาลที่_9

              FB : ย้อนรอยประวัติศาสตร์ยุคใหม่ในสยาม