หมอเตือนเรื่องสำคัญ ใครชอบกิน "ของหมัก ของดอง" บ่อย ๆ ระวังด่วน

"หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า 

เวลาเปิดตู้เย็นแล้วเจอขวดผักดอง กิมจิ หรือปลาร้า กินกับข้าวคำต่อไปอร่อยขึ้นทันที แต่ของหมักดองเหล่านี้ไม่ได้มีแค่รสชาติ มันคือโลกเล็ก ๆ ของจุลินทรีย์ มันทั้งบำรุงและเสี่ยงแบบเงียบ ๆ ซ่อนอยู่ในแต่ละคำ

วันนี้เราจะมาดูกันว่า “ของหมักดอง” แต่ละอย่างที่เรากินไปนั้น “ช่วยเรา” และ “ทำร้ายเรา” อย่างไรบ้าง แล้วต้องกินในปริมาณเท่าไหร่จึงจะดี

1. กิมจิ ควรกินสัปดาห์ละ 2–3 ครั้งก็พอครับ และกินคู่ผักสดหรือน้ำเยอะ ๆ เพื่อขับโซเดียมออก

✅ข้อดี คือ อุดมไปด้วยจุลินทรีย์ดี (Lactobacillus) ปรับสมดุลลำไส้ มีสารต้านอนุมูลอิสระจากพริก กระเทียม และขิง เสริมภูมิคุ้มกัน ลดการอักเสบในร่างกาย

❌ข้อเสีย คือ มีเกลือสูงมาก ถ้ากินบ่อยอาจเพิ่มความดันโลหิต หมักที่ไม่สะอาดอาจมีเชื้อก่อโรค งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่า “กิมจิเกลือสูง” อาจเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งกระเพาะอาหาร

2. มิโสะ เวลาเลือกมิโสะ ควรเลือกแบบไม่ผ่านความร้อน และละลายตอนซุปอุ่น ๆ ไม่เดือด

✅ข้อดี คือ มีกรดอะมิโนและโปรตีนสูง มีเอนไซม์ช่วยย่อยอาหาร ช่วยตับกำจัดของเสีย และมีจุลินทรีย์ดี ลดการอักเสบ

❌ข้อเสีย คือ โซเดียมสูง ถ้ากินในปริมาณมากจะเพิ่มภาระไต และมิโสะบางยี่ห้อผ่านการพาสเจอร์ไรซ์ จุลินทรีย์ดีอาจตายไปหมด

3. เทมเป้ แนะนำให้ทอดหรือนึ่งแบบไม่ใส่น้ำมันเยอะ และเก็บในตู้เย็นเสมอ

✅ข้อดี คือ แหล่งโปรตีนพืชชั้นดี มีวิตามินบีและไฟเบอร์สูง มีโปรไบโอติกช่วยลำไส้ทำงานดี

ลดคอเลสเตอรอล และช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือด

❌ข้อเสีย คือ ถ้าหมักไม่สะอาดอาจเกิดเชื้อราปนเปื้อน คนแพ้ถั่วเหลืองควรหลีกเลี่ยง

4. ผักดองไทย (แตงกวาดอง/ผักกาดดอง) ถ้าเลือกแบบไม่แต่งสี ไม่ใส่น้ำตาลหรือสารกันเสีย และกินปริมาณน้อย

✅ข้อดี คือ มีใยอาหาร ช่วยกระตุ้นการขับถ่าย ถ้าหมักธรรมชาติด้วยเกลือทะเลเล็กน้อยจะมีจุลินทรีย์ดีบางชนิด

❌ข้อเสีย คือ ส่วนใหญ่ในตลาดใส่ผงชูรส น้ำตาล และสารกันบูด มี “ไนไตรต์” เมื่อโดนความร้อนจะกลายเป็นสารก่อมะเร็ง

5. ปลาร้า ควรเลือกปลาร้าที่ผ่านการต้มสุก และกินสัปดาห์ละไม่เกิน 1–2 ครั้ง

✅ข้อดี คือ แหล่งโปรตีนและกรดอะมิโนที่เกิดจากการหมัก มีแร่ธาตุบางชนิด เช่น แคลเซียมและฟอสฟอรัส ถ้าหมักสะอาด จะมีแบคทีเรียดีช่วยย่อยโปรตีน

❌ข้อเสีย คือ เสี่ยงปนเปื้อนเชื้อคลอสตริเดียม หรือพยาธิถ้าไม่ผ่านความร้อน โซเดียมสูงมาก เพิ่มความดันโลหิตและภาระตับไต

ถ้าไม่อยากเสี่ยงจากของหมักดอง แต่อยากได้ประโยชน์เหมือนเดิม

ของหมักดองให้ “จุลินทรีย์ดี” กับร่างกายเรา

ถ้าอยากได้แบบปลอดภัยกว่า ลองเสริมด้วยสิ่งเหล่านี้แทนได้ครับ 👇

1. โปรไบโอติก (Probiotic Supplements)

ช่วยเพิ่มแบคทีเรียดีในลำไส้ เหมือนในกิมจิและเทมเป้ แนะนำสายพันธุ์ Lactobacillus rhamnosus GG, Bifidobacterium longum

2. พรีไบโอติก (Prebiotic Fiber)

ใยอาหารที่เป็น “อาหารของจุลินทรีย์ดี” เช่น ไฟเบอร์จากกล้วยดิบ หรือข้าวโอ๊ต ช่วยให้จุลินทรีย์ดีเจริญและสมดุล

3. วิตามินบีรวม และแมกนีเซียม

ช่วยระบบเผาผลาญพลังงานและลดอาการอักเสบในลำไส้

4. โอเมก้า-3 และสารต้านอนุมูลอิสระ (เช่น วิตามิน C, E)

ลดการอักเสบที่เกิดจากสารไนไตรต์หรือโซเดียมเกินในร่างกาย

ของหมักดองไม่ผิด แต่ถ้ารู้ว่าร่างกายเรา “รับไม่ไหว”

การดูแลจุลินทรีย์ดีในลำไส้ผ่านอาหารเสริมที่เหมาะสม

คืออีกทางที่ปลอดภัยและยั่งยืนกว่า

เพราะสุขภาพไม่ได้อยู่ที่ว่า “เรากินอะไร” เท่านั้น

แต่อยู่ที่ “สิ่งนั้นเข้ากับร่างกายเราได้แค่ไหน” ด้วยครับ